Kategoria: likwidacja spółki z o.o.

Wspólnicy posiadający po 50% udziałów – paraliż decyzyjny w spółce z o.o.

paraliż decyzyjny

Założenie spółki z o.o. przez dwóch wspólników najczęściej, gdy wspólnicy nie korzystają z doradztwa prawnego, kończy się uzgodnieniami, iż każdy ze wspólników będzie miał po 50% udziałów. Gdy wspólnicy zgodnie współdziałają – spółka z o.o. będzie prosperować. Ale co zrobić w sytuacji, gdy pomiędzy wspólnikami, posiadającymi w spółce równe udziały powstał paraliż decyzyjny uniemożliwiający podejmowanie wspólnych uchwał (np.: uchwały w przedmiocie dalszego istnienia spółki, zatwierdzenia sprawozdania zarządu z działalności spółki, zatwierdzenia sprawozdania finansowego i udzielenia absolutorium członkom zarządu, itp.) ?

Jak wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 10 kwietnia 2008 roku (IV CSK 20/08) celem każdej spółki handlowej zarówno osobowej, jak i kapitałowej, podobnie zresztą jak i każdej korporacji, czyli zrzeszenia osób, jest dążenie do osiągnięcia wspólnego celu (art. 3 k.s.h.). Chodzi tu zresztą nie tylko o cel gospodarczy, ale również społeczny, zaś podstawową cechą każdej spółki jest idea współdziałania wspólników. Wspólnicy spółki z o.o. powinni dążyć do osiągnięcia wspólnego celu w całym okresie jej istnienia. W sytuacji, gdy osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe, została w ustawie wskazana, jako podstawowa, „ważna przyczyna” rozwiązania spółki przez sąd (art. 271 pkt 1 k.s.h.). Sąd Najwyższy uzasadniał w wyżej wskazanym wyroku, że w piśmiennictwie podkreśla się, iż niemożność osiągnięcia celu spółki może być spowodowana konfliktem istniejącym między wspólnikami, gdy wskutek tarć między dwiema grupami wspólników o zrównoważonej liczbie głosów nie jest możliwe podejmowanie uchwał, co utrudnia prawidłowe funkcjonowanie spółki.

W wyroku z dnia 13 marca 2013 roku (IV CSK 228/12) Sąd Najwyższy zajął również stanowisko, iż znaczący i długotrwały konflikt między wspólnikami przesądza o niemożności osiągnięcia celu spółki i uzasadnia żądanie wspólnika o rozwiązanie spółki.

Co należy ustalić, aby doprowadzić do zlikwidowania „paraliżu decyzyjnego” w spółce z o.o.?

Po pierwsze, w sytuacji istnienia „konfliktu decyzyjnego” należy sprawdzić, czy spółka prowadzi aktywną działalność gospodarczą, zatrudnia pracowników, realizuje zawarte umowy, zawiązuje nowe, reguluje na bieżąco zobowiązania. Jeśli odpowiedź na tak zadane pytanie jest przecząca a więc spółka nie prowadzi aktywnej działalności, bo nie ma dobrej kondycji finansowej to może okazać się, iż właściwszą drogą przecięcia „paraliżu decyzyjnego” w spółce będzie złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki.

Po drugie, jeśli spółka aktywnie działa, posiada dobrą kondycję finansową oraz reguluje na bieżąco zobowiązania to należy zbadać czy zaistniałe okoliczności związane z „paraliżem decyzyjnym” w spółce obiektywnie nie pozwalają na dalsze jej funkcjonowanie. Wskazuje się w literaturze prawniczej, że w świetle art. 271 pkt 1 k.s.h. o rozwiązaniu spółki nie ma decydować usprawiedliwiony interes osoby występującej z pozwem (np.: jednym ze skłóconych wspólników), lecz okoliczności obiektywnie niepozwalające na dalsze funkcjonowanie spółki. Sytuacją, w której występuje interes ogólny będzie sytuacja, gdy konflikt decyzyjny w spółce z o.o. powoduje zagrożenie bezpieczeństwa obrotu, a więc szczególności zagraża interesom kontrahentów tej spółki. Wykazanie istnienia interesu ogólnego będzie uzasadniało żądanie rozwiązania spółki.

Po trzecie, warto ustalić czy w okolicznościach występowania „konfliktu decyzyjnego”, spółka z o.o. ma perspektywę realizacji celu, dla którego została stworzona. Warto wskazać, że do realizacji celu, dla którego spółka została powołana, niezbędne jest m.in. podejmowanie uchwał wspólników w sprawach rocznej sprawozdawczości spółki oraz decydowaniu o jej zyskach lub stratach.

Po czwarte, konieczne jest ustalenie, czy pomiędzy wspólnikami istnieje konflikt mający charakter trwały. Warto ustalić, czy skonfliktowany wspólnik interesuje się sprawami spółki, uczestniczy w posiedzeniach zgromadzenia wspólników. Konieczne jest też ustalenie czy istnieją szanse na zakończenie paraliżu decyzyjnego w najbliższym czasie. Przydatne będzie też sprawdzenie czy istniejący między wspólnikami konflikt ma szerszy zakres i czy dotyczy prywatnych (nie dotyczących spółki) ustaleń pomiędzy wspólnikami.

Jeśli są spełnione wyżej wymienione cztery przesłanki (prowadzenie aktywnej działalności, dobra kondycja finansowa, niemożność zrealizowania celu dla którego spółka została powołana, trwały charakter konfliktu pomiędzy wspólnikami) wspólnik powinien zwrócić się do sądu rejestrowego o orzeczenie rozwiązania spółki.

 

Foto dzięki uprzejmości antpkr / freedigitalphotos.net

Jakie są obowiązki likwidatorów w spółce z o.o. w likwidacji

Jakie są obowiązki likwidatorów w spółce z o.o. w likwidacji

Zgodnie z przepisami kodeksu spółek handlowych postępowanie likwidacyjne prowadzą likwidatorzy. W praktyce najczęściej na likwidatorów wybierani są członkowie obecnego zarządu, ponieważ to oni znają najlepiej sytuację w spółce z o.o. Dlatego też zgromadzenie wspólników decydując się na rozpoczęcie likwidacji spółki najczęściej wskazuje na dotychczasowych członków zarządu jako na osoby, które będą likwidatorami. Zdarza się też, że sama umowa spółki wskazuje, kto będzie likwidatorem. Najrzadziej likwidatorów wybiera sąd (art. 276 k.s.h.). Jakie są ustawowe obowiązki likwidatorów w spółce z o.o.?

Rozpoczęcie likwidacji następuje z dniem podjęcia uchwały przez zgromadzenie wspólników o rozwiązaniu spółki lub stwierdzeniu przez wspólników, iż zaistniała jedna z wymienionych w umowie spółki przyczyn rozwiązania spółki. Warto pamiętać, że uchwała zgromadzenia wspólników o rozwiązaniu spółki musi być stwierdzona protokołem sporządzonym przez notariusza. Co ważne, wskazanie w uchwale momentu, od kiedy rozpocznie się likwidacja jest często popełnianym błędem, gdyż zgodnie z kodeksem spółek handlowych, likwidacja rozpoczyna się z chwilą podjęcia uchwały o rozwiązaniu spółki (art. 270 pkt 2) k.s.h.) i uchwała nie może wskazywać innego momentu rozpoczęcia likwidacji spółki z o.o.. Rozpoczęcie postępowania likwidacyjnego spółki może też rozpocząć się w dniu uprawomocnienia się orzeczenia sądowego o rozwiązaniu spółki przez sąd (art. 274 § 1 k.s.h.).

Do pierwszych obowiązków likwidatorów należy zgłoszenie rozpoczęcia likwidacji do sądu rejestrowego oraz poinformowanie sądu o odwołaniu dotychczasowego zarządu i powołaniu w jego miejsce likwidatorów. Wniosek o wpis otwarcia likwidacji likwidatorzy mają obowiązek zgłosić w terminie siedmiu dni od dnia podjęcia przez zgromadzenie wspólników uchwały o rozwiązaniu spółki (art. 22 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym).

O rozpoczęciu likwidacji likwidatorzy powiadamiają w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Jednocześnie likwidatorzy mają obowiązek wezwać wszystkich wierzycieli spółki, aby w terminie 3 miesięcy od publikacji ogłoszenia zgłosili swoje wierzytelności wobec spółki.

Następnym obowiązkiem likwidatorów jest przygotowanie bilans otwarcia likwidacji. Warto więc tak zwołać zgromadzenie wspólników, na którym będzie głosowana uchwała o rozwiązaniu spółki, na pierwszy dzień roku obrotowego spółki (np.: 1 stycznia, gdy spółka ma rok obrotowy taki sam jak kalendarzowy), co ułatwi pracę osobom przygotowującym bilans otwarcia likwidacji. Bilans otwarcia likwidacji sporządza się na dzień otwarcia likwidacji (a więc na dzień, w którym została podjęta uchwała zgromadzenia wspólników o rozwiązaniu spółki); bilans powinien być przygotowany nie później niż po upływie 15 dni od dnia w którym rozpoczęto likwidację. Bilans, przygotowany na dzień otwarcia likwidacji, zostaje następnie przekazany wspólnikom spółki na 15 dni przed planowanym zgromadzeniem wspólników na którym ten bilans zostanie przez zgromadzenie wspólników zatwierdzony (art. 281 § 1 k.s.h.). Bilans przygotowany na dzień otwarcia likwidacji wykazuje aktywa spółki wycenione według wartości zbywczej.

Po zatwierdzeniu bilansu otwarcia likwidacji przez zgromadzenie wspólników likwidatorzy przystępują do przeprowadzenia dalszych czynności likwidacyjnych, polegających na zakończeniu bieżących spraw spółki, ściągnięciu wierzytelności oraz wypełnieniu ciążących na spółce zobowiązań oraz upłynnieniu jej majątku (art. 282 k.s.h.). Uzyskane kwoty ze ściągniętych wierzytelności oraz ze sprzedaży majątku spółki likwidatorzy w pierwszym rzędzie przeznaczają na zaspokojenie wierzycieli spółki, o których spółka wie lub tych którzy ujawnią się w terminie 3 miesięcy od dnia publikacji ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Zdarzają się sytuacje, gdy spółka wiedząc o wierzycielu nie jest w stanie ustalić jego aktualnego adresu lub konta bankowego. W takich przypadkach, aby nie blokować procesu likwidacyjnego spółka może złożyć wymaganą kwotę do depozytu sądowego. W ten sam sposób należy zastosować wobec wierzycieli, których wierzytelności nie są jeszcze wymagalne albo wobec tych, których wierzytelności są sporne (art. 285 k.s.h.).

Po zakończeniu bieżących spraw spółki, ściągnięciu wierzytelności oraz wypełnieniu ciążących na spółce zobowiązań, a także po upłynnieniu jej majątku likwidatorzy mogą przystąpić do końcowego etapu likwidacji polegającego na podziale, między wspólników, majątku spółki pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli (art. 286 k.s.h.).

Najpierw likwidatorzy sporządzają sprawozdanie likwidacyjne i poddają je pod zatwierdzenie przez zgromadzenie wspólników. Po zatwierdzeniu sprawozdania likwidacyjnego przez zgromadzenie wspólników likwidatorzy ogłaszają je w siedzibie spółki i przekazują sądowi rejestrowemu wraz z wnioskiem o wykreślenie spółki z Krajowego Rejestru Sądowego.

Gdyby nie udało się zgromadzić wspólników na zgromadzeniu zwołanym w celu zatwierdzenia sprawozdania likwidacyjnego lub w sytuacji braku wymaganego kworum na takim zgromadzeniu likwidatorzy mają obowiązek sprawozdanie likwidacyjne ogłosić w siedzibie spółki i złożyć je sądowi z jednoczesnym wnioskiem o wykreślenie spółki bez zatwierdzenia sprawozdania likwidacyjnego przez zgromadzenie wspólników (art. 288 k.s.h.).

Po zatwierdzeniu sprawozdania likwidacyjnego przez zgromadzenie wspólników oraz po upływie 6 miesięcy od daty publikacji ogłoszeń w Monitorze Sądowym i Gospodarczym o otwarciu likwidacji i o wezwaniu wierzycieli do zgłoszenia się ze swoimi wierzytelnościami wobec spółki może nastąpić podział, pozostałego o zaspokojeniu wierzycieli, majątku spółki między wspólników.

Po podziale majątku można zakończyć likwidację spółki składając wniosek o wykreślenie spółki z o. o. z KRS. Wniosek ten składa się w terminie 7 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania likwidacyjnego przez zgromadzenie wspólników. Do wniosku należy dołączyć: dowód z ogłoszenia likwidacji w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, oświadczenie likwidatorów o zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wszystkich wierzycieli spółki, dowód przeprowadzenia ogłoszenia sprawozdania likwidacyjnego w siedzibie spółki, bilans likwidacyjny, sprawozdanie likwidatorów z czynności likwidacyjnych, a także inne wymagane dokumenty. Informacja o rozpoczęciu likwidacji oraz o wykreśleniu spółki z o.o. jest automatycznie przekazywana przez sąd rejestrowy do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Urzędu Skarbowego oraz Głównego Urzędu Statystycznego.

 

Foto dzięki uprzejmości renjith krishnan / freedigitalphotos.net