Tag: Podział zysku

Wypłata większej zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy niż faktycznie zrealizowany zysk

W umowach spółek z ograniczoną odpowiedzialnością często wprowadza się następujący zapis: „Zarząd może wypłacić zaliczkę na poczet przewidywanej dywidendy za rok obrotowy, jeżeli zaistnieją warunki wymagane przepisami.”.

Standardowo takimi warunkami są: (1) zatwierdzone sprawozdanie finansowe za poprzedni rok obrotowy wykazało zysk, (2) zaliczka nie jest większa niż połowa zysku osiągniętego od końca poprzedniego roku obrotowego, powiększona o kapitały rezerwowe utworzone z zysku, którymi w celu wypłaty zaliczek może dysponować zarząd, oraz pomniejszona o niepokryte straty i udziały własne, (3) spółka ma odpowiednie środki finansowe, które mogą być przeznaczone na wypłatę zaliczki. Umowa spółki może wprowadzać dodatkowe warunki uprawniające do wypłaty zaliczki na poczet dywidendy, np.: dodatkowym warunkiem wypłaty zaliczki może być przeprowadzenie badania przez biegłego rewidenta sprawozdania finansowego Spółki za okres pierwszego półrocza, które potwierdzi zakładaną wysokość zysku netto spółki osiągniętego od końca poprzedniego roku obrotowego.

Dotychczas jednak przepisy nie regulowały zdarzającej się w praktyce sytuacji, gdy zaliczki na poczet zysku zostały wypłacone w znacznie wyższej wysokości niż faktycznie zrealizowany przez spółkę zysk za cały rok obrotowy a więc , gdy po zakończeniu roku okazało się, że spółka odnotowała stratę albo osiągnęła zysk w znacznie niższej wysokości od wypłaconych zaliczek.

Zgodnie z przepisami kodeksu spółek handlowych w przypadku, gdy zaliczek w trakcie roku obrotowego została dokonana zgodnie z postanowieniami umowy spółki oraz zgodnie z przepisami zawartymi w art. 194 i art. 195 k.s.h., spółka nie mogła żądać od udziałowców zwrotu nadpłaconych kwot.

Dlatego też, aby uregulować opisaną sytuację został wprowadzony przepis stanowiący, iż w sytuacji nadpłaty zaliczek na poczet przyszłej dywidendy wspólnicy zwracają zaliczki w (art. 195 § 11 k.s.h.):

1) całości – w przypadku odnotowania przez spółkę straty albo

2) części odpowiadającej wysokości przekraczającej zysk przypadający wspólnikowi za dany rok obrotowy – w przypadku osiągnięcia zysku w wysokości mniejszej od wypłaconych zaliczek na poczet przewidywanej dywidendy.

Na podstawie powyższego przepisu spółka może żądać zwrotu nadpłaconej zaliczki, gdy spółka odnotowała stratę bądź też zrealizowany zysk jest mniejszy niż przewidywano.

Podział zysku w spółce z o.o.

Podział zysku

Zgodnie z art. 191 § 1 i 3 k.s.h. wspólnik spółki z o.o. ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonego do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników z możliwością wypłacenia zaliczki na poczet przyszłej dywidendy, w stosunku do posiadanych udziałów. Umowa spółki może przewidywać inny sposób podziału zysku (art. 191 § 2 k.s.h.). Inny sposób podziału zysku może polegać na określonych odpisach na kapitały (fundusze) własne spółki, w tym zapasowy czy rezerwowy. Przykładowy zapis umowy spółki z o.o. może brzmieć następująco:

  1. O przeznaczeniu zysku wynikającego z rocznego sprawozdania finansowego decyduje Zgromadzenie Wspólników. Zysk może zostać przeznaczony w szczególności na: 

a)                 kapitał zapasowy;                

b)                 inwestycje;               

c)                  dodatkowe kapitały rezerwowe utworzone przez Spółkę; 

d)                 do podziału pomiędzy wspólników Spółki (dywidenda);    

e)                  inne cele określone uchwałą Zgromadzenia Wspólników.  

  1. Przeznaczony uchwałą Zgromadzenia Wspólników do podziału zysk dzieli się pomiędzy Wspólników proporcjonalnie do przysługujących im udziałów w kapitale zakładowym.
  2. Lista wspólników uprawnionych do dywidendy jest ustalana według dnia określonego przez Zgromadzenie Wspólników (dzień dywidendy), stosownie do postanowień art. 193 Kodeksu spółek handlowych.              
  3. Termin wypłaty dywidendy ustala Zgromadzenie Wspólników.      
  4. Zarząd może wypłacić Wspólnikom zaliczkę na poczet przewidywanej dywidendy za rok obrotowy, jeżeli Spółka posiada środki niezbędne na wypłatę. Spółka może wypłacić zaliczkę na poczet dywidendy, na zasadach określonych w art. 195 Kodeksu spółek handlowych.           

Prawo do udziału w zysku, proporcjonalnie do posiadanych udziałów (o ile umowa spółki nie określa odstępstw do zasady proporcjonalności), wyrażające się w prawie do wypłaty dywidendy, może być ograniczone przez rozdysponowanie zysku z wyłączeniem prawa wspólników do udziału w nim, tylko gdy umowa spółki na to pozwala. Omawiana regulacja kodeksowa jest wyrazem respektowania jednego z podstawowych uprawnień wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – prawa do udziału w wypracowanym zysku (wyrok Sądu Najwyższego z 3 marca 2009 r., II CSK 522/08). W piśmiennictwie podkreśla się, że umowa spółki nie może trwale wyłączyć zysku od podziału pomiędzy wspólników.

Tak więc aby przegłosować uchwałę przeznaczającą wypracowany zysk w spółce z o.o. na kapitał zapasowy spółki należy sprawdzić czy taka uchwała może być podjęta, a więc czy umowa spółki przewiduje inny sposób rozdysponowania zysku spółki niż w postaci wypłaty dywidendy oraz czy wskazuje na jakie fundusze ma być przelany wypracowany zysk spółki.

Jeśli więc umowa spółki z o.o. nie zawiera innego sposobu rozporządzania zyskiem, niż określony w art. 191 § 1 i 3 k.s.h., to uchwała zgromadzenia wspólników wyłączająca czysty zysk od podziału między wspólników – wbrew postanowieniom umowy spółki – będzie z nią sprzeczna. Taka uchwała zgromadzenia wspólników może być zaskarżona. Osoba uprawiona może żądać uchylenia uchwały wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na podstawie art. 249 § 1 k.s.h. Zgodnie z tym przepisem uchwała wspólników sprzeczna z umową spółki bądź dobrymi obyczajami i godząca w interesy spółki lub mająca na celu pokrzywdzenie wspólnika może być zaskarżona w drodze wytoczonego przeciwko spółce powództwa o uchylenie uchwały. Termin na złożenie pozwu jest stosunkowo krótki – powództwo o uchylenie uchwały wspólników należy wnieść w terminie miesiąca od dnia otrzymania wiadomości o uchwale, nie później jednak niż w terminie sześciu miesięcy od dnia powzięcia uchwały (art. 251 k.s.h.).

 

Foto dzięki uprzejmości Jomphong /freedigitalphotos.net