Kiedy przedawniają się roszczenia wobec członka zarządu ?

Kiedy przedawniają się roszczenia wobec członka zarządu (art. 299 k.s.h.) ?

Członek zarządu w spółce z o.o. odpowiada całym swoim osobistym majątkiem za zobowiązania spółki z o.o. w sytuacji, gdy okaże się, że egzekucja z majątku spółki jest bezskuteczna. Odpowiedzialność majątkowa członków zarządu odnosi się do tych osób, które piastowały funkcję członka zarządu w okresie kiedy istniało zobowiązanie, którego egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna.

Zasadniczo członek zarządu może bronić się w postępowaniu przeciwko niemu skierowanym w ten sposób, że będzie wykazywał (art. 299 § 2 k.s.h.), że: (1) we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, albo (2) że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, albo (3) że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.

Istnieje też czwarty sposób na obronę członka zarządu przed roszczeniami niezaspokojonego wierzyciela spółki – przedawnienie roszczenia wobec członka zarządu.

Istnieje ugruntowane stanowisko Sądu Najwyższego stanowiące, że do roszczeń wierzycieli spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przeciwko członkom jej zarządu (art. 299 k.s.h.) mają zastosowanie przepisy o przedawnieniu roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym. W związku z tym, do określenia okresu przedawnienia wynikających z tego tytułu roszczeń należy stosować dyspozycję art. 442(1) § 3 k.c.. Powyższy przepis kodeksu cywilnego przewiduje: (i) trzyletni termin przedawnienia, liczony od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie obwiązanej do jej naprawienia oraz (ii) dziesięcioletni termin liczony od dnia wystąpienia szkody.

Jeżeli mamy termin, który wpływa na odpowiedzialność majątkową członka zarządu to zawsze istotną kwestią będzie ustalenie daty rozpoczęcia biegu terminu przedawnienia. Początkiem terminu nie będzie moment powstania roszczenia wobec spółki. Termin przedawnienia zasadniczo będzie się liczyć od dnia wydania postanowienia komornika sądowego o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, gdyż jest to warunek odpowiedzialności członka zarządu za długi spółki. Potwierdza to pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2008 r. (III CZP 72/08), zgodnie z którym „trzyletni termin przedawnienia biegnie w przypadku roszczenia wywodzonego z art. 299 § 1 k.s.h. na ogół od dnia bezskuteczności egzekucji wierzytelności objętej tytułem egzekucyjnym wystawionym przeciwko spółce, z reguły bowiem już w chwili, gdy egzekucja tej wierzytelności okazuje się bezskuteczna, wierzyciele spółki dowiadują się o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia. Przed dniem bezskuteczności egzekucji tej wierzytelności bieg przedawnienia roszczenia wobec członków zarządu nie może się rozpocząć, ponieważ dopiero w tym dniu powstają przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej przewidzianej w art. 299 k.s.h.”.

Innym sposobem na obronę członka zarządu przed roszczeniami niezaspokojonego wierzyciela spółki jest wykazanie w trakcie postępowania gospodarczego wszczętego z powództwa wierzyciela spółki, że do zaspokojenia wierzyciela spółki nie doszło w wyniku niepodjęcia w stosownym czasie postępowania egzekucyjnego przeciwko spółce przez wierzyciela, pomimo iż przeprowadzenie takiego postępowania było możliwe i istniała realna szansa wyegzekwowania należności od dłużnej spółki. Zachowanie wierzyciela jest bardzo istotne przy ocenie czy członek zarządu może subsydiarnie odpowiadać za długi spółki ponieważ wierzyciel spółki, mając wpływ na sposób i zakres prowadzenia egzekucji, musi tak nią pokierować aby uzyskać zaspokojenie od swojego dłużnika (spółki), a nie z majątku członka zarządu.

 

Foto dzięki uprzejmości iosphere / freedigitalphotos.net

Dodaj komentarz

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.