Prawo pierwszeństwa objęcia udziałów w spółce z o.o.

 Prawo pierwszeństwa objęcia udziałów w spółce z o.o.

Przepisy kodeksu spółek handlowych przewidują ochronę udziałowców spółki z o.o. przed osobami spoza ich grona. Jednym z takich narzędzi ochronnych jest prawo pierwszeństwa objęcia nowych udziałów. Prawo to polega na tym, że dotychczasowi wspólnicy, w trakcie podejmowania decyzji o podwyższeniu kapitału zakładowego spółki z o.o., mają zagwarantowane w umowie spółki prawo do zdecydowania czy obejmą nowoutworzone udziały czy też zrezygnują z tego prawa i dopuszczą do swojego grona nowych wspólników (art. 258 § 1 k.s.h.).

Typowy zapis z umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, gwarantujący dotychczasowym wspólnikom prawo pierwszeństwa objęcia nowych udziałów brzmi następująco: „Podwyższenie kapitału zakładowego może nastąpić poprzez utworzenie nowych udziałów, jak i zwiększenie wartości istniejących udziałów. Jeżeli uchwała zgromadzenia wspólników nie stanowi inaczej, dotychczasowi wspólnicy mają prawo pierwszeństwa do objęcia nowych udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym, w stosunku do swoich dotychczasowych udziałów”.

Zarząd spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ma też w większości przypadków nałożony na siebie obowiązek pisemnego zawiadomienia wspólników o możliwości skorzystania przez nich z prawa pierwszeństwa do objęcia nowych udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym.

Przykładowy zapis z uchwały zgromadzenia wspólników, nakładający na zarząd spółki z o.o. obowiązek poinformowania dotychczasowych udziałowców o możliwości skorzystania z prawa pierwszeństwa będzie brzmiał w ten sposób: „Prawo pierwszeństwa w objęciu nowych udziałów przysługuje dotychczasowym wspólnikom spółki proporcjonalnie do posiadanych udziałów, w terminie jednego miesiąca od zawiadomienia otrzymanego od zarządu spółki. W przypadku nie wykonania prawa pierwszeństwa w tym terminie, zarząd spółki może zaoferować nieobjęte udziały pozostałym wspólnikom do momentu ich całkowitego zbycia.”.

Spółka z o.o. w określonych sytuacjach może wymagać dokapitalizowania a jednym ze sposobów dokapitalizowania spółki może być podwyższenie kapitału zakładowego. Podwyższenie kapitału zakładowego może też wiązać się z zamiarem dopuszczenia do spółki nowego wspólnika. W trakcie przygotowywania podwyższenia kapitału zakładowego spółki trzeba więc obowiązkowo sprawdzić w umowie spółki czy dotychczasowi wspólnicy mają zagwarantowane prawo pierwszeństwa objęcia nowych udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym w stosunku do swoich dotychczasowych udziałów. Jeśli to prawo jest zastrzeżone w umowie spółki, to aby doszło do skutecznego przystąpienia nowego wspólnika dotychczasowi wspólnicy powinni zrzec się swego prawa pierwszeństwa objęcia nowych udziałów.

Wyłączenie prawa pierwszeństwa do objęcia nowych udziałów może odbyć się w tej samej uchwale w której wspólnicy decydują o podwyższeniu kapitału zakładowego z o.o.. Należy pamiętać, że zrzeczenie się prawa pierwszeństwa do objęcia nowych udziałów wymaga zgody wszystkich tych wspólników, których dotyczy wyłączenie prawa pierwszeństwa (art. 246 § 3 k.s.h.).

Należy pamiętać, że uprawnienie do objęcia nowoutworzonych udziałów jest prawem a nie obowiązkiem wspólnika. Nikt nie może więc zmusić wspólnika do objęcia udziałów. Jeśli wspólnik nie zdecyduje się na skorzystanie z prawa pierwszeństwa to zarząd spółki ma prawo zaoferować objęcie nowych udziałów osobom dowolnie wybranym (pozostałym udziałowcom lub osobom trzecim).

Jeśli wspólnik zdecyduje się na wykonanie swojego prawa pierwszeństwa do objęcia nowych udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym w stosunku do swoich dotychczasowych udziałów to musi złożyć oświadczenie o objęciu nowoutworzonych udziałów.

Oświadczenie dotychczasowego wspólnika o objęciu nowoutworzonych udziałów wymaga zachowania formy aktu notarialnego. Złożenie oświadczenia w innej niż notarialna formie oznacza, że takie oświadczenie jest prawnie nieważne (art. 73 § 2 k.c.) i do objęcia nowoutworzonych udziałów nie doszło.

 

Foto dzięki uprzejmości LeeGillion/freedigitalphotos.net

Co powinna zawierać umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością?

Co powinna zawierać umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością?

Ustalenie treści umowy spółki z o.o. jest bardzo istotnym etapem zakładania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, który będzie rzutował na sukces bądź też porażkę nowego przedsięwzięcia. Co powinna zawierać umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością? Umowa spółki z o.o. może ograniczać się do podstawowych regulacji a więc m.in. do:

  1. nazwy i siedziby spółki z o.o. (nazwa spółki z o.o. musi różnić się od nazw innych podmiotów działających na tym samym co spółka rynku);
  2. przedmiotu działalności spółki z o.o. (wg PKD),
  3. wysokości kapitału zakładowego (nie mniej niż 5.000 zł),
  4. informacji czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział,
  5. zasad reprezentacji spółki (samodzielnie bądź łącznie przez członków zarządu),
  6. liczby i wartości nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników,
  7. czasu trwania spółki, jeśli jest oznaczony.

Niezależnie od powyższych, podstawowych informacji, które muszą znaleźć się w treści umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, warto także zastanowić się nad takimi zagadnieniami, jak:

  1. sposobem pokrycia początkowego kapitału zakładowego spółki z o.o. (gotówkowo, w postaci wkładu niepieniężnego, w sposób mieszany);
  2. możliwością późniejszego podwyższenia kapitału zakładowego, bez konieczności zmiany umowy spółki (w umowie spółki z o.o. należy wskazać do jakiej wysokości można podwyższyć kapitał zakładowy i w jakim terminie);
  3. składem pierwszego zarządu i sposobem reprezentacji spółki (kto będzie wchodził w skład zarządu, kadencja – na czas określony / nieokreślony);
  4. prawem do powołania członka zarządu oraz odwołania członka zarządu (np.: czy ma być ograniczone tylko do ważnych powodów, a jeśli tak to do jakich);
  5. informacją czy zarząd jest upoważniony do dokonywania rozporządzeń przenoszących dwukrotnie wysokość kapitału zakładowego spółki bez zgody zgromadzenia wspólników;
  6. możliwością wypłaty udziałowcom zaliczki na poczet dywidendy, w trakcie roku obrotowego spółki;
  7. szczególnymi uregulowaniami dotyczącymi zbycia lub zastawienia udziałów przez wspólnika (np. czy wymagana jest zgoda zarządu lub ma być zastrzeżone prawo pierwokupu – dokładny opis procedury);
  8. uprzywilejowaniem udziałów niektórych wspólników, np.: co do prawa głosu (1 udział – 3 głosy), prawa do dywidendy (na udział uprzywilejowany przypada 150% dywidendy zwykłej);
  9. obowiązkiem wspólników do dokonania dopłat do kwoty określonej w umowie spółki (Dopłaty mogą zostać zwrócone wspólnikom, na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników, jeśli nie muszą być przeznaczone na pokrycie straty poniesionej przez spółkę);
  10. możliwością dobrowolnego, warunkowego lub przymusowego umorzenia udziałów – jeśli tak, to dokładne wskazanie przesłanek powodujących umorzenie udziałów oraz opis procedury umorzenia;
  11. wprowadzeniem dodatkowych praw i obowiązków organów spółki (m.in. zarządu i zgromadzenia wspólników), poza tymi, które wynikają z przepisów prawa;
  12. powołaniem prokurenta, który będzie samodzielnie lub łącznie z członkiem zarządu reprezentował spółkę z o.o. a nie będzie odpowiadał subsydiarnie całym osobistym majątkiem za długi spółki;
  13. wyłączeniem konieczności uzyskania zgody zgromadzenia wspólników na zawarcie przez spółkę z o.o. umowy przekraczającej dwukrotnie wartość kapitału zakładowy spółki;
  14. ograniczeniem lub wyłączeniem prawa wstąpienia spadkobierców wspólnika – jeśli tak, to dokładną procedurę ustalenia wysokości i zasad spłaty spadkobierców;
  15. uchyleniem ograniczeń dotyczących obrotu udziałami w spółce z o.o. – prawa pierwszeństwa do objęcia nowych udziałów, w przypadku podwyższenia kapitału zakładowego oraz prawa pierwokupu, w przypadku zbycia istniejących udziałów;
  16. ustaleniem czy zgromadzenia wspólników mają być zwoływane także poza siedzibą spółki – jeśli tak to w jakich miejscowościach;
  17. ustaleniem czy wspólnicy mogą prowadzić interesy konkurencyjne wobec działalności spółki z o.o. oraz opisem trybu uzyskiwania zgody na prowadzenie działalności konkurencyjnej;
  18. szczególne przyczyny rozwiązania umowy spółki (np.: upływ czasu, na jaki spółka była utworzona, utrata koncesji lub zezwolenia, osiągnięcie celu).

 

Foto dzięki uprzejmości Stuart Miles / freedigitalphotos.net

 

Czy zmiana zarządu lub zmiana jego składu nie stanowi zmiany umowy spółki ?

Zzmiana zarządu lub zmiana jego składu nie stanowi zmiany umowy spółki

Przepisy kodeksu spółek handlowych wyróżniają trzy kategorie postanowień, które składają się na umowę spółki z o.o.

Pierwsza kategoria zapisów to postanowienia konieczne, które muszą się znaleźć w umowie spółki z o.o. aby umowa była prawnie ważna. Przykładem takich koniecznych zapisów są postanowienia dotyczące m.in. firmy i siedziby spółki, przedmiotu działalności spółki albo wysokości kapitału zakładowego (art. 157 § 2 k.s.h.).

Drugą kategorią zapisów umownych są postanowienia, które nie muszą się obligatoryjnie znaleźć w umowie spółki, lecz jeśli wspólnicy zdecydują się regulować wskazane w przepisach prawa handlowego sprawy to jedynym skutecznym miejscem będzie zapis w umowie spółki z o.o. Przykładem takich postanowień są przyznane wspólnikowi szczególne korzyści lub nałożone dodatkowe obowiązki (art. 159 k.s.h.), zobowiązanie wspólnika do powtarzających się świadczeń niepieniężnych (art. 176 § 1 k.s.h.), zobowiązanie wspólników do wnoszenia dopłat (art. 176 § 1 k.s.h.).

Trzecia kategoria zapisów wprowadzanych do umowy spółki dotyczy spraw, które mogą być równie dobrze uzgodnione pomiędzy wspólnikami poza umową spółki z o.o.. Przykładem postanowienia należącego do tego typu spraw jest ustanowienie pierwszego zarządu w spółce z o.o. Mimo, iż art. 201 § 4 k.s.h. stanowi, że: „członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej”, to w praktyce zakładania spółek z o.o. wciąż spotyka się ustanawianie pierwszego zarządu właśnie w umowie spółki. Jednakże pierwszy zarząd spółki z o.o., oraz skład każdego następnego zarządu może być ustanowiony w uchwale wspólników, bez wprowadzania zapisów na ten temat do umowy spółki.

W związku z powyższym, nawet jeśli wspólnicy zdecydowali się na wprowadzenie zapisu do umowy spółki, który wskazuje na skład osobowy zarządu to każda zmiana zarządu lub zmiana jego składu nie stanowi zmiany umowy spółki, chyba że w umowie spółki z o.o. zostanie wprowadzone szczególne uregulowanie przyznające danemu wspólnikowi prawa do decydowania kto będzie członkiem zarządu albo do wyrażenia zgody na zmianę zarządu lub zmianę jego składu. Podstawą prawną takiego uprawnienia będzie wcześniej już wspomniany art. 159 k.s.h.: „jeżeli wspólnikowi mają być przyznane szczególne korzyści lub jeżeli na wspólników mają być nałożone, oprócz wniesienia wkładów na pokrycie udziałów, inne obowiązki wobec spółki, należy to pod rygorem bezskuteczności wobec spółki dokładnie określić w umowie spółki.”. Jeśli więc nie ma takiego szczególnego zapisu w umowie spółki z o.o. to zmiana zarządu lub zmiana jego składu nie stanowi zmiany umowy spółki a przeprowadzenie zmiany zarządu wymaga jedynie uzyskania bezwzględnej większości głosów na zgromadzeniu wspólników (art. 245 k.s.h.).

Wprowadzenie do umowy spółki z o.o. szczególnego zapisu przyznającego danemu wspólnikowi uprawnienia do decydowania o składzie zarządu oznacza, że dla przeprowadzenia zmiany tego uprawnienia konieczne będzie dokonanie zmiany umowy spółki większością dwóch trzecich głosów (art. 246 § 1 k.s.h.) z zastrzeżeniem, że zmiana tego uprawnienia wymaga zgody wspólnika, któremu umowa spółki to uprawnienie przyznaje (art. 246 § 3 k.s.h.) w formie aktu notarialnego (art. 157 § 2 k.s.h.).

 

Foto dzięki uprzejmości mrpuen / freedigitalphotos.net

Zmiana nazwy (firmy) spółki z o.o.

Zmiana nazwy (firmy) spółki z o.o.

Spółka z o.o. może zawsze zdecydować się na zmianę swojej nazwy (firmy). W każdym czasie dopuszczalna jest zmiana firmy przez przedsiębiorcę. Najczęściej zmiana nazwy spółki z o.o. związana jest ze zmianą przedmiotu działalności spółki albo ze zmianą siedziby. Może też wynikać z zamiaru odcięcia się od wcześniej prowadzonej działalności, która nie była zyskowna.

Zmiana firmy spółki z o.o. może polegać na zamianie, dodaniu lub usunięciu pewnych elementów składających się na brzmienie firmy. Przy dokonywaniu zmiany firmy przedsiębiorca musi oczywiście respektować wszystkie zasady prawa firmowego, w tym zwłaszcza zasadę wyłączności i prawdziwości firmy. Należy więc przed planowaną zmianą firmy spółki z o.o. sprawdzić czy proponowane nowe brzmienie firmy spółki nie koliduje z taką samą nazwą już wykorzystywaną przez innego przedsiębiorcę. Taką weryfikację można przeprowadzić poprzez portal Krajowego Rejestru Sądowego. Sąd rejestrowy, w toku postępowania o wpisanie zmiany firmy spółki do Krajowego Rejestru Sądowego – rejestru przedsiębiorców, będzie badał m.in. czy proponowana przez spółkę nowa firma nie narusza przepisów art. 43 (1) k.c. – 43 (10) k.c.. Zgodnie z treścią przepisu art. 43 (3) § 1 k.c. firma przedsiębiorcy powinna się odróżniać dostatecznie od firm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym samym rynku. Zgodnie natomiast z art. 43 (3) § 2 k.c. – firma nie może wprowadzać w błąd, w szczególności, co do osoby przedsiębiorcy, przedmiotu działalności przedsiębiorcy, miejsca działalności, źródeł zaopatrzenia.

Gdyby sąd rejestrowy uznał, iż proponowana nowa firma przykładowo wprowadza w błąd, to odmówi rejestracji zmiany firmy. Warto też wiedzieć, że zmiana nazwy (firmy) spółki z o.o. wymaga podjęcia uchwały zgromadzenia wspólników, która jest protokołowana w formie aktu notarialnego (art. 255 § 3 k.s.h.). Zgodnie z art. 246 § 1 k.s.h. uchwały zgromadzenia wspólników, dotyczące zmiany umowy spółki – w tym zmiany nazwy (firmy), zapadają większością 2/3 głosów. Nowa nazwa (firma) spółki z o.o. obowiązuje od momentu dokonania wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego przez sąd rejestrowy. Rozstrzygająca więc będzie data postanowienia, na podstawie którego zmiana nazwy spółki została wpisana do KRS.

Wniosek o wpis zmiany nazwy (firmy) spółki z o.o. powinien zostać przygotowany na odpowiednich formularzach KRS. Do wniosku o wpis trzeba dołączyć też uchwałę zgromadzenia wspólników sporządzoną w formie aktu notarialnego oraz tekst jednolity umowy spółki po zmianach, a także wypełnione formularze aktualizujące, informujące o zmianie nazwy, które zostaną przekazane przez sąd rejestrowy do urzędu skarbowego, Głównego Urzędu Statystycznego oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Trzeba pamiętać, że zmiana nazwy spółki nie spowoduje, iż spółka po zmianie firmy nie będzie już musiała uregulować zobowiązań zaciągniętych przed zmianą. Zobowiązania, które zaciągnęła spółka przed zmianą nazwy są wciąż zobowiązaniami spółki po zmianie nazwy spółki z o.o. (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 grudnia 2006 r., II CSK 300/06).

 

Foto dzięki uprzejmości digitalart / freedigitalphotos.net

Podejmowanie uchwał Zgromadzenia Wspólników bez odbycia zgromadzenia

Podejmowanie uchwał Zgromadzenia Wspólników bez odbycia zgromadzenia

Zdarza się, że spółki z o.o. wykorzystywane są do prowadzenia działalności gospodarczej przez wspólników, którzy mieszkają w różnych, często odległych od siebie miejscowościach. Może zdarzyć się, iż wymagane jest szybkie podjęcie uchwały zgromadzenia wspólników, lecz ze względu na to, iż wspólnicy pochodzą z różnych miejscowości, zgromadzenie wspólników w siedzibie spółki okazuje się być trudne i czasochłonne.

Rozwiązaniem tego problemu może być podejmowanie uchwał Zgromadzenia Wspólników bez odbycia zgromadzenia w formie: (1) wyrażenia pisemnej zgody, przez wszystkich wspólników, na treść proponowanej uchwały albo (2) wyrażenia zgody, przez wszystkich wspólników, na głosowanie pisemne nad uchwałą (art. 227 § 2 k.s.h.).

 

Jednomyślne wyrażenie zgody na proponowaną uchwałę

Zasadą jest, że uchwały zgromadzenia wspólników spółki z o.o. podejmowane są na zgromadzeniu wspólników. Jednakże pierwszym z wyjątków od tej zasady jest możliwość podjęcia uchwały wspólników bez odbycia zgromadzenia, gdy wszyscy wspólnicy wyrażą na piśmie zgodę na podjęcie proponowanej uchwały bez zgromadzenia wspólników.

Ponieważ taka uchwała jest podejmowana bez organizacji zgromadzenia wspólników toteż i nakaz przeprowadzenia zgromadzenia wspólników na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 234 § 2 k.s.h.) nie dotyczy sytuacji podejmowania uchwał Zgromadzenia Wspólników bez odbycia zgromadzenia. Innymi słowy, uchwała może być podjęta gdy zgodę na to wyrażą wszyscy wspólnicy na piśmie – i to jest wystarczający warunek aby przeprowadzić proponowaną uchwałę, niezależnie od miejsca w którym przebywają wspólnicy.

 

Jednomyślne wyrażenie zgody na głosowanie pisemne

Inną możliwością podejmowania uchwał bez przeprowadzenia zgromadzenia wspólników jest wyrażenie przez wspólników zgody na głosowanie pisemne.

Różnica pomiędzy wyrażeniem zgody na postanowienie a głosowaniem pisemnym polega na tym, że w pierwszym rozwiązaniu pod głosowanie poddawana jest określona treść uchwały i uchwała musi być podjęta jednomyślnie (wszyscy wspólnicy zgadzają się na nią i potwierdzają to swoimi podpisami pod taką uchwałą).

W drugim przypadku jednakże jednomyślna decyzja dotyczy wyłącznie zgody na głosowanie pisemne nad uchwałami. Jednakże kiedy dojdzie już do głosowania – decyzja podejmowana jest zgodnie z tym jaką wielkością głosów dana uchwała jest przegłosowywana (zasadniczo będzie to bezwzględna większość głosów, chyba że umowa spółki będzie  stanowić inaczej).

Niezależnie czy mamy do czynienia z uchwałą, na którą wyrazili zgodę na piśmie wszyscy wspólnicy czy też z glosowaniem pisemnym nad uchwałą to tak podjęte uchwały muszą być wpisane do księgi protokołów (art. 248 § 3 k.s.h.).

Warto wiedzieć, że przepisy prawa handlowego nie pozwalają na przeprowadzenie głosowania pisemnego bez odbycia zgromadzenia wspólników, gdy mają być podjęte uchwały zarezerwowane do kompetencji zwyczajnego zgromadzenia wspólników. Dotyczy to więc rozpatrzenia i zatwierdzenia sprawozdania zarządu, powzięcia uchwały o podziale zysku albo pokryciu straty, udzielenia członkom organów spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków (art. 231 § 4 k.s.h.). Nie będzie możliwe przeprowadzenie głosowania pisemnego, gdy podjęcie uchwały wymaga głosowania tajnego (art. 247 § 2 k.s.h.) oraz gdy przepisy wymagają zwołania zgromadzenia wspólników dla podjęcia określonych uchwał (np.: art. 506 k.s.h.).

 

foto dzięki uprzejmości tungphoto / freedigitalphotos.net

Udzielenie pożyczki przez wspólnika spółki z o.o.

Udzielenie pożyczki przez wspólnika spółki z o.o.

Na początku swojej działalności spółka z ograniczoną odpowiedzialnością najczęściej wymaga zapewnienia jej odpowiedniego finansowania. Spółka z o.o. może być finansowana ze źródeł zewnętrznych (np.: kredyt z banku, leasing z firmy leasingowej, itp..) albo też może uzyskać majątek od wspólników spółki. Zasadniczo finansowanie otrzymane od wspólników polega na: (1) podwyższeniu kapitału zakładowego spółki, (2) dopłatach, albo (3) udzieleniu pożyczki przez wspólnika.

Jak wyżej wskazano, pierwszym ze sposobów finansowania spółki przez wspólników jest wniesienie wkładu pieniężnego lub niepieniężnego na kapitał zakładowy. O tym pisałem we wpisach pt. „Umowa spółki – kapitał zakładowy spółki z o.o.” oraz „Jak wnieść wkład niepieniężny do spółki z o.o.?”. Jest to tzw. niezwrotne dofinansowanie spółki, ponieważ wkłady wniesione przez wspólników na podwyższenie kapitału zakładowego nie mogą być ani zwracane wspólnikom przed rozwiązaniem spółki ani też nie są oprocentowane.

Następnym sposobem jest wniesienie dopłat do kapitału zakładowego. Dopłaty mogą być dokonane przez wszystkich wspólników, dopłaty nie powodują podwyższenia kapitału zakładowego, nie są też oprocentowane.

Trzecim, najczęściej w praktyce stosowanym sposobem na finansowanie spółki przez wspólników jest udzielenie pożyczki przez wspólnika spółki z o.o. (art. 720 k.c.). Zaletami tego rozwiązania, w stosunku do poprzednich sposobów finansowania spółki przez wspólników, jest to, iż w umowie pożyczki zawieranej ze wspólnikiem można określić termin jej zwrotu (wspólnik nie musi czekać na zwrot aż spółka zostanie rozwiązana) oraz zasady odpłatności pożyczki (w przeciwieństwie do podwyższenia kapitału zakładowego i wniesienia dopłat pożyczka jest zasadniczo oprocentowana).

Przed przystąpieniem do zawarcia umowy pożyczki ze wspólnikiem należy sprawdzić umowę spółki z o.o. czy przypadkiem w umowie nie jest zapisana konieczność uzyskania zgody zgromadzenia wspólników na zaciągnięcie zobowiązania przez spółkę (przykładowo – art. 15 par. 1 k.s.h., art. 230 k.s.h.). Jeśli wspólnik jest jednocześnie członkiem zarządu przy zawieraniu umowy pożyczki spółkę z o.o. musi reprezentować pełnomocnik powołany przez zgromadzenie wspólników (art. 210 k.s.h.) lub też członek rady nadzorczej, jeśli taka rada istnieje w spółce z o.o.

Warto wspomnieć, że pożyczka udzielona przez wspólnika spółce z o.o. jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych (art. 9 pkt. 10) lit. i) ustawy o podatku od czynności w cywilnoprawnych), w przeciwieństwie do dopłat i podwyższenia kapitału zakładowego, które to czynności podlegają opodatkowaniu wg 0,5% stawki podatku od czynności cywilnoprawnych.

 

Foto dzięki uprzejmości creativedoxfoto / freedigitalphotos.net

Odpowiedzialność zarządu za prowadzenie księgowości spółki

Odpowiedzialność zarządu za prowadzenie księgowości spółki

Ponoszenie odpowiedzialności za wykonanie obowiązków z zakresu rachunkowości nie oznacza konieczności osobistego prowadzenia ksiąg rachunkowych przez kierownika jednostki (tj. zarząd). Odpowiedzialność zarządu za prowadzenie księgowości spółki może występować w dwóch alternatywnych formach. Zarząd może być odpowiedzialny:

– za prowadzenie rachunkowości, kiedy jest ono realizowane przez samego kierownika jednostki (np.: wewnętrzny dział rachunkowości), albo

– z tytułu nadzoru, w sytuacji, kiedy prowadzenie ksiąg rachunkowych zostało powierzone innej osobie lub innemu podmiotowi.

Spółki z o.o. często powierzają prowadzenie ksiąg rachunkowych wykwalifikowanemu podmiotowi księgowemu (np. zewnętrznemu księgowemu, biuru rachunkowemu, doradcy podatkowemu, itp.). Jednakże warto pamiętać, że mimo przekazania obowiązków wynikających z ustawy o rachunkowości „podmiotowi zewnętrznemu”, za prawidłowe prowadzenie księgowości spółki z o.o. wciąż będzie odpowiadał kierownik jednostki (wyznaczony członek zarządu lub gdy takiego wskazania nie dokonano – cały zarząd).

Nawet jeśli księgowość spółki z o.o. jest prowadzona przez biuro księgowe to za prowadzenie ksiąg rachunkowych i za sporządzenie sprawozdania finansowego odpowiedzialność zasadniczo ponoszą wszyscy członkowie organu zarządzającego.

W przypadku przekazania prowadzenia księgowości biuru księgowemu kierownik jednostki ponosi odpowiedzialność za nadzór nad wykonywaniem obowiązków w zakresie rachunkowości, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej (art. 4 ust. 5 ustawy o rachunkowości).

Należy też pamiętać, że jedyną sytuacją w której kierownik jednostki może przekazać odpowiedzialność na inną osobę będzie inwentaryzacja w formie spisu z natury, pod warunkiem, że odpowiedzialność ta zostanie przyjęta przez tę osobę i potwierdzona w formie pisemnej.

Kierownik jednostki może odpowiadać karnie za nieprawidłowe prowadzenie rachunkowości spółki z o.o. albo też na nieprawidłowo wykonywany nadzór nad osobami, którym powierzono wykonywanie obowiązków wynikających z ustawy o rachunkowości.

Jeżeli osoba odpowiedzialna za nadzór nad prowadzeniem ksiąg rachunkowych spółki z o.o. nie ma odpowiedniej wiedzy księgowej i podatkowej aby móc wykonywać obowiązki nadzorcze to nie może ponosić odpowiedzialności karnej za błędy popełnione przez profesjonalny zewnętrzny podmiot, któremu powierzono prowadzenie spraw księgowych spółki z  o.o. . Warunkiem odpowiedzialności karnej za podawanie w księgach nierzetelnych danych jest umyślność. Sąd Najwyższy wielokrotnie wskazywał, że przyczyną nieświadomości sprawcy może być niski stopień jasności przepisu (np.: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 października 1998 r., V KKN 414/98). Zatem błędy w prawidłowym księgowaniu zdarzeń gospodarczych mogą wynikać z niskiego stopnia jasności przepisów i wskazywać na nieumyślność popełnienia czynu zabronionego co może prowadzić do niekaralności sprawcy.

Czyn z art. 77 ustawy o rachunkowości, który statuuje odpowiedzialność kierownika jednostki za nieprawidłowe prowadzenie rachunkowości oraz za sporządzenie sprawozdania finansowego zawierającego nierzetelne dane ulega przedawnieniu w sposób opisany we wpisie pt. „Niezłożenie sprawozdania finansowego”.

 

foto dzięki uprzejmości Pong / freedigitalphotos.net