Skutki podatkowe wystąpienia wspólnika ze spółki jawnej

Skutki podatkowe wystąpienia wspólnika ze spółki jawnej

Wspólnik prowadzący interesy w ramach spółki jawnej może uznać, że nie chce dalej uczestniczyć w takim przedsięwzięciu i oświadczyć pozostałym wspólnikom o zamiarze wystąpienia z tej spółki. Zgodnie z art. 65 § 1 k.s.h., na skutek wystąpienia wspólnika ze spółki jawnej wartość udziału kapitałowego wspólnika oznaczona będzie na podstawie osobnego bilansu, uwzględniającego wartość zbywczą majątku spółki a ustalony udział zostanie wypłacony w pieniądzu (art. 65 § 3 k.s.h.).

Jakie są skutki podatkowe wystąpienia wspólnika ze spółki jawnej? Czy ustępujący wspólnik musi i w jakim zakresie opodatkować podatkiem dochodowym wypłaconą mu kwotę, w związku z jego wystąpieniem ze spółki jawnej?

Zacznijmy od ustalenia, z czego będzie składać się kwota do wypłaty ustępującemu ze spółki jawnej wspólnikowi. Kwota do wypłaty będzie składać się z: (1) zwrotu wniesionego przez ustępującego wspólnika przy zawiązywaniu spółki wkładu kapitałowego, (2) zwrotu różnicy pomiędzy kwotą wynikającą z osobnego bilansu przypadającą na ustępującego wspólnika a wniesionym wkładem kapitałowym opisanym w pkt 1 powyżej, czyli np.: zwrotu zatrzymanych w spółce jawnej opodatkowanych zysków wspólnika.

 

Zwolnienie z opodatkowania zwróconego wkładu kapitałowego

Zwrócony wspólnikowi wkład kapitałowy (wniesiony w momencie przystępowania  do spółki jawnej przez wspólnika) jest wolny od opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych – na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ zgodnie z tym przepisem, wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni albo wkładów w spółce osobowej, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni albo wkładów do spółki osobowej.

 

Opodatkowanie zwrotu pozostawionych w spółce jawnej zysków z lat ubiegłych?

Wspólnik, w trakcie uczestniczenia w spółce jawnej, może postanowić, że otrzymany i opodatkowany zysk z działalności spółki pozostawia w tej spółce jawnej, a więc reinwestuje przysługujący mu zysk z uczestniczenia w spółce i tym samym zwiększa wartość wniesionego przez siebie do spółki jawnej wkładu. Aby prawidłowo udokumentować reinwestowanie otrzymanego i opodatkowanego zysku z działalności spółki jawnej konieczne jest przeprowadzenie tej czynności na podstawie formalnych uchwał wspólników spółki jawnej a przy okazji trzeba też sprawdzić czy zwiększenie wartości wniesionego przez tego wspólnika spółki jawnej wkładu nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (art. 6 ust. 1 pkt 8) lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych).

Sądy administracyjne wielokrotnie potwierdzały, że zwolnienie zawarte w 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych obejmuje nie tylko wkład kapitałowy, lecz także pozostawiony przez wspólnika w spółce jego zysk po opodatkowaniu podwyższający wartość wniesionego przez wspólnika spółki jawnej wkładu kapitałowego (wyroki NSA: z dnia 16 listopada 2010 r. sygn. akt II FSK 1220/09, z dnia 22 kwietnia 2011 r. sygn. akt II FSK 2204/09, z dnia 6 grudnia 2011 r. sygn. akt II FSK 1083/10, z dnia 8 marca 2012 r. sygn. akt II FSK 1618/10, z dnia 12 czerwca 2012 r. sygn. akt II FSK 2397/10, z dnia 23 kwietnia 2013 r. sygn. akt II FSK 1800/11, z dnia 9 października 2013 r. sygn. akt II FSK 2847/11).

Wypłata tej części kwoty wspólnikowi ustępującemu ze spółki jawnej, która nie jest wkładem kapitałowym lub opodatkowanymi wcześniej zyskami z lat poprzednich, podwyższającymi wartość wniesionego wkładu kapitałowego, będzie podlegała opodatkowaniu na zasadach ogólnych, jako przychód z praw majątkowych (art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), gdyż jego źródłem jest w tym przypadku prawo majątkowe w postaci udziału w spółce jawnej. Ta część wypłaty będzie podlegać opodatkowaniu według skali podatkowej, zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

 

Foto dzięki uprzejmości jennythip / freedigitalphotos.net

Podział zysku w spółce jawnej

Podział zysku w spółce jawnej

Zakładając spółkę jawną wspólnicy liczą na powstanie zysków. Często też tak się dzieje, że spółka jawna już w pierwszym roku działalności przynosi wspólnikom znaczne dochody. Jednakże czym jest zysk w spółce jawnej? Zyskiem w spółce jawnej będzie nadwyżka majątku spółki jawnej w porównaniu do wniesionych przez wspólników spółki jawnej wkładów.

A więc na przykładzie, jeśli dwóch wspólników wniosło przy założeniu spółki jawnej wkłady po 50.000 zł każdy a po zakończeniu pierwszego roku obrotowego majątek spółki jawnej według sprawozdania finansowego wynosi 120.000 zł to zyskiem spółki jawnej będzie owe 20.000 zł, a więc podział zysku w tej spółce jawnej będzie wyglądał tak, że na każdego ze wspólników przypadnie po 10.000 zł zysku.

Po zakończeniu roku obrotowego, każdy ze wspólników spółki jawnej może zażądać od spółki „podziału i wypłaty całości zysku” (art. 52 k.s.h.). Wystarczy więc, aby wspólnik w okresie sześciu miesięcy po zakończeniu roku obrotowego zgłosił żądanie wypłaty zysku spółce jawnej a spółka jawna stanie się zobowiązana do przekazania wspólnikowi przypadającego na niego zysku za zamknięty rok obrotowy.

Decyzję w sprawie podziału i wypłaty zysku wspólnikom spółki jawnej warto podjąć w uchwale wspólników. Oczywiście uchwalę będzie poprzedzać sprawozdanie finansowe wskazujące, jaki jest zysk do podziału pomiędzy wspólników. Warto wiedzieć, że roszczenie wspólnika o wypłatę zysku w spółce jawnej przedawnia się z upływem trzech lat, licząc od ostatniego dnia, w którym miało być zatwierdzone sprawozdanie finansowe spółki jawnej (np.: licząc od 30 czerwca roku następnego po zamknięciu roku za który ma być wypłacony zysk – zobacz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lipca 2008 r., sygn. akt. IV CSK 101/08). Na marginesie warto wspomnieć, że wypłata wspólnikowi spółki jawnej zysku nie jest obciążana już podatkiem dochodowym, ponieważ każdy ze wspólników rozliczył się z wygenerowanego dochodu przez spółkę jawną już w trakcie zamkniętego roku podatkowego.

Jeśli jednak spółka jawna w poprzednich latach poniosła z działalności gospodarczej stratę to uzyskany zysk w pierwszej kolejności przeznacza się na pokrycie straty z lat poprzednich a dopiero nadwyżka pozostała po pokryciu strat może być podzielona i wypłacona pomiędzy wspólników spółki jawnej (art. 52 § 2 k.s.h.).

Niezależnie do tego czy spółka zrealizowała zysk czy też poniosła stratę, wspólnik spółki jawnej ma prawo zażądać od niej wypłacenia odsetek od wniesionego wkładu do spółki w wysokości 5% rocznie. Wracając do powyżej zaprezentowanego przykładu – każdy ze wspólników może zażądać, niezależnie od tego czy spółka wykazała zysk czy poniosła stratę – 5% od 50.000 zł rocznie, czyli po 2.500 zł odsetek rocznie (art. 53 k.s.h.). Wypłata odsetek od udziału kapitałowego wspólnika będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym (u osób fizycznych takie odsetki są kwalifikowane do “innych źródeł”).

 

Foto dzięki uprzejmości hywards / freedigitalphotos.net

Brak sprawozdań finansowych za 2 kolejne lata obrotowe

Brak sprawozdań finansowych za 2 kolejne lata obrotowe

Z dniem 1 stycznia 2015 roku weszły w życie istotne zmiany do ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym. Nowe przepisy mają za zadanie uporządkowanie „martwych dusz”, tj. takich spółek, które nie mają zbywalnego majątku i które faktycznie nie prowadzą działalności a wciąż figurują w KRS.

Przepisy wprowadzające stanowią, że jeśli dotychczasowe spółki nie składały sprawozdań finansowych przez 2 kolejne lata obrotowe przed wejściem w życie ustawy (ustawa weszła w życie 1 stycznia 2015 roku) i które to podmioty do 30 czerwca 2015 roku nie przekażą brakujących sprawozdań finansowych do Krajowego Rejestru Sądowego, to wobec takich podmiotów sąd rejestrowy wszczyna postępowanie, o którym mowa w art. 25a ust. 1 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym (tzw. postępowanie o rozwiązanie podmiotu wpisanego do Krajowego Rejestru Sądowego bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego).

Jakie więc nowe uprawnienia ma sąd rejestrowy wobec spółek nie przesyłających sprawozdań finansowych? Dotychczas sąd rejestrowy widząc, że w aktach rejestrowych tej spółki jest brak sprawozdań finansowych za 2 kolejne lata obrotowe, mógł jedynie wzywać zarząd spółki do złożenia brakujących sprawozdań finansowych w terminie 7 dni, pod rygorem zastosowania grzywny. Sąd mógł ponawiać nałożenie grzywny na zarząd, mógł się też zwrócić do odpowiedniego organu ścigania o wszczęcie postępowania karnego w związku z naruszeniem art. 79 pkt. 4 ustawy o rachunkowości (kto wbrew przepisom ustawy nie składa sprawozdania finansowego lub sprawozdania z działalności we właściwym rejestrze sądowym podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.).

Teraz sąd rejestrowy może dodatkowo wszcząć z urzędu postępowanie o rozwiązanie podmiotu wpisanego do Krajowego Rejestru Sądowego bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego, w przypadku gdy m.in. mimo wezwania sądu rejestrowego nie złożono rocznych sprawozdań finansowych za 2 kolejne lata obrotowe.

W trakcie tego postępowania o wykreślenie spółki z KRS sąd rejestrowy bada czy podmiot prowadzi faktycznie działalność oraz czy posiada zbywalny majątek. Brak obu tych elementów prowadzić będzie do rozwiązania podmiotu przez sąd oraz wykreślenia go z Krajowego Rejestru Sądowego.

W chwili wykreślenia podmiotu z Krajowego Rejestru Sądowego Skarb Państwa nabywa nieodpłatnie, z mocy prawa, mienie pozostałe po wykreślonym z Rejestru podmiocie i jednocześnie Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność z nabytego mienia za zobowiązania podmiotu wykreślonego z Rejestru. Wspólnicy wykreślonego podmiotu mogą przez krótki, roczny okres, dochodzić od Skarbu Państwa wydania majątku likwidacyjnego pod warunkiem, że reprezentują łącznie co najmniej dwie trzecie głosów i wykażą, że wszyscy wierzyciele wykreślonego podmiotu zostali zaspokojeni lub zabezpieczeni.

Podobnie ma się rzecz z wierzycielami wykreślonego podmiotu. Roszczenia wierzycieli, wygasają, jeżeli nie będą dochodzone przeciwko Skarbowi Państwa w terminie roku od chwili nabycia mienia przez Skarb Państwa.

 

Foto dzięki uprzejmości scottchan / freedigitalphotos.net

Sposób reprezentacji w spółce jawnej

Sposób reprezentacji w spółce jawnej

Zasadą w spółce jawnej jest, iż spółka może być reprezentowana przez każdego ze wspólników tej spółki (art. 29 k.s.h.). Podobnie jest z inną zasadą – prowadzenia spraw spółki, gdyż zasadniczo każdy ze wspólników spółki jawnej ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki (art. 39 § 1 k.s.h.).

Zacznijmy jednak od wytłumaczenia co oznacza „prawo reprezentacji spółki” oraz „prowadzenie spraw spółki”. Oba prawa dotyczą innych sfer działalności spółki jawnej; trzeba więc rozróżnić prawo wspólnika spółki jawnej do jej reprezentacji od prawa wspólnika do prowadzenia spraw spółki. Na czym oba te prawa polegają? Prawo reprezentacji spółki oznacza, że wspólnik spółki jawnej ma prawo składać oświadczenia w imieniu spółki jawnej, które to oświadczenia będą dla spółki wiążące. Przykładem oświadczenia wspólnika, złożonego w imieniu spółki, będzie podpisanie kontraktu handlowego. Reprezentacja spółki oznacza więc relację spółka (spółkę reprezentuje wspólnik) – osoba trzecia. Natomiast prawo prowadzenia spraw spółki oznacza prawo do dokonywania przez wspólnika czynności „wewnętrznych”, takich jak, nadzór nad pracownikami, prowadzenie ksiąg rachunkowych, itp. Sposób reprezentacji w spółce jawnej może być określony inaczej niż standardowo (tj. każdy ze wspólników może samodzielnie reprezentować spółkę jawną), np.: do reprezentacji spółki jawnej wymagane jest współdziałanie dwóch wspólników łącznie.

Wspólnik spółki jawnej może być, w umowie spółki jawnej, pozbawiony prawa – (i) reprezentacji spółki albo (ii) prowadzenia spraw spółki. Jednak przed wprowadzeniem zapisów ograniczających prawo wspólnika do reprezentacji spółki albo wyłączenie prawa do prowadzenia spraw spółki należy zastanowić się nad konsekwencjami takich zapisów.

W komentarzach do przepisów kodeksu spółek handlowych wskazuje się, że jest możliwe ograniczenie lub nawet wyłączenie prawa reprezentacji wspólnika spółki jawnej, jednakże to ograniczenie (wyłączenie) nie jest ujawniane w rejestrze przedsiębiorców prowadzonym przez Krajowy Rejestr Sądowy. Takie ograniczenie (wyłączenie) będzie miało znaczenie jedynie pomiędzy wspólnikami tej spółki jawnej, natomiast kontrahent, który działa w dobrej wierze ze wspólnikiem spółki jawnej (wyłączonym z możliwości reprezentacji spółki na podstawie umowy spółki jawnej) a więc kontrahent, który to nie ma świadomości faktu, iż działa ze wspólnikiem nieuprawnionym do samodzielnego reprezentowania tej spółki jawnej, będzie skutecznie zawierał z taką spółką umowy.

Podobnie ma się sprawa z umownym wyłączeniem wspólnika spółki jawnej od prowadzenia spraw tej spółki. Takie ustalenie będzie miało charakter wewnętrzny, obowiązujący jedynie pomiędzy wspólnikami spółki jawnej.

Ze względu na charakter spółki jawnej wprowadzenie ograniczeń w prawie do reprezentacji spółki jawnej dotyczące wspólnika albo wyłączenia go od możliwości prowadzenia spraw spółki może oznaczać istotne komplikacje w relacjach z podmiotami zewnętrznymi, z powodu nieujawniania tych informacji w odpisach aktualnych z KRS. W skrajnych przypadkach może oznaczać, że zawarta przez jednego ze wspólników umowa z kontrahentem będzie względnie nieważna.

 

Foto dzięki uprzejmości nongpimmy / freedigitalphotos.net

Udziały należące do majątku wspólnego małżonków

Udziały należące do majątku wspólnego małżonków

W praktyce wciąż istnieją kontrowersje dotyczące skutków prawnych nabywania (lub obejmowania) udziałów przez małżonka za wkład pieniężny (lub niepieniężny), pochodzący z majątku wspólnego małżonków. O wyrażeniu zgody na sprzedaż przez współmałżonka udziałów w spółce z o.o. pisałem we wpisie: Czy wymagana jest zgoda współmałżonka na sprzedaż udziałów?

Problem dotyczy najczęściej takiej oto sytuacji:

Małżonkowie Janina i Włodzimierz Kowalscy są od 2 lat małżeństwem i obowiązuje ich ustrój majątkowej wspólności ustawowej. Włodzimierz Kowalski nabył od kolegi 100 udziałów w spółce Tęcza sp. z o.o. a środki pieniężne przeznaczone na zapłatę ceny za nabycie udziałów pobrał ze wspólnego konta bankowego małżonków, na które to konto wpływały ich wynagrodzenia z tytułu umów o pracę. Do umowy sprzedaży udziałów, jako nabywca, przystąpił jedynie Włodzimierz Kowalski i tylko on został wpisany jako udziałowiec spółki Tęcza sp. z o.o.

Na podstawie powyżej opisanego stanu faktycznego widzimy wyraźnie, iż tylko mąż został udziałowcem, mimo że nabycie udziałów zostało sfinansowane z majątku wspólnego małżonków, a więc z majątku wypracowanego przez męża i żonę. Komentarze prawnicze wskazują, że w przypadku wniesienia przez jednego z małżonków z majątku wspólnego wkładów na kapitał zakładowy spółki z o.o., współmałżonkowi, w związku z wniesieniem takiego wkładu do spółki, nie będą przysługiwały żadne z inkorporowanych w udziałach prawa i zajmie on w stosunku do spółki pozycję osoby trzeciej (Andrzej Kidyba, Komentarz aktualizowany do art.183(1) Kodeksu spółek handlowych). Inaczej mówiąc, żona Janina Kowalska z naszego przykładu, nie staje się, obok męża, ujawniona jako udziałowiec spółki Tęcza sp. z o.o. pomimo, że to także z jej majątku został sfinansowany zakup udziałów w tej spółce.

W przypadku zgodnego i ufającego sobie nawzajem małżeństwa, takie „rozczepienie” polegające na tym, że współmałżonek udziałowca nie jest ujawniony jako współudziałowiec spółki, mimo że sfinansował w części nabycie tych udziałów, nie powinno prowadzić do zasadniczych problemów w funkcjonowaniu tejże spółki. Jednakże fakt, iż udziały należą do majątku wspólnego małżonków, bo ich zakup został sfinansowany z środków należących do majątku wspólnego małżonków, może zagrać ważną rolę w sytuacji, gdy powstanie konieczność podziału tego majątku, gdyż ustał lub został zniesiony ustrój majątkowej wspólności ustawowej pomiędzy małżonkami. W trakcie podziału majątku wspólnego małżonków sąd dzieląc majątek małżonków dokona podziału także i udziałów w spółce z o.o. A więc, gdy pomiędzy małżonkami narasta konflikt zmierzający do rozwodu i konieczności podziału majątku wspólnego pomiędzy małżonków, istnieje poważne ryzyko przeniesienia osobistego konfliktu pomiędzy małżonkami na grunt korporacyjny – pomiędzy udziałowcami. Funkcjonowanie spółki może więc być zagrożone.

Aby prywatne stosunki pomiędzy małżonkami nie wpływały na funkcjonowanie podmiotu gospodarczego, jakim jest spółka z o.o., należy do treści umowy spółki wprowadzić zapis mówiący o tym, że w sytuacji, gdy udział lub udziały w spółce są objęte wspólnością majątkową małżeńską, to umowa spółki wyłącza możliwość wstąpienia do spółki współmałżonka wspólnika (art. 1831 k.s.h.).

Więcej na temat wpływu konfliktu małżonków na działalność spółki można przeczytać tutaj: Przez konflikt małżonków cierpi firma i jej kontrahenci.

Foto dzięki uprzejmości marcolm /freedigitalphotos.net

Odwołany członek zarządu zawiera umowy w imieniu spółki

Odwołany członek zarządu zawiera umowy w imieniu spółki

Od podjęcia uchwały zgromadzenia wspólników o odwołaniu członka zarządu do ujawnienia zmian w Krajowym Rejestrze Sądowym upływa ponad 7 dni. Może się też zdarzyć, że ujawnienie informacji o tym, że dany członek zarządu został odwołany, następuje po kilku tygodniach. Nie zawsze też członek zarządu jest od razu informowany o tym, że nastąpiło jego odwołanie. W okresie od podjęcia uchwały o odwołaniu do momentu ujawnienia tej informacji w KRS taki członek zarządu może podejmować (świadomie lub nieświadomie) czynności w imieniu spółki. Może przykładowo zawrzeć umowę a kontrahent nie będzie świadom, że osoba reprezentująca spółkę nie jest już faktycznie w zarządzie.

Czy taka umowa będzie ważna?

Uchwała zgromadzenia wspólników o odwołaniu członka zarządu od momentu jej podjęcia do momentu jej ujawnienia w Krajowym Rejestrze Sądowym jest skuteczna jedynie w stosunkach wewnętrznych spółki. Skuteczność podjętej uchwały o odwołaniu członka zarządu nie jest uzależniona od powiadomienia osoby odwołanej o podjęciu uchwały.

W tym też czasie osoby trzecie (kontrahenci, dostawcy, itp.), którzy przy zachowaniu należytej staranności nie są w stanie się dowiedzieć o tym, że członek zarządu został odwołany ze swojej funkcji są chronione przy czynnościach dokonanych z tą osobą w imieniu spółki przez zasadę jawności materialnej rejestru (art. 14 ustawy o KRS) oraz zasadę domniemania prawdziwości danych ujawnionych w rejestrze (art. 17 ust. 1 ustawy o KRS).

A więc kontrahent, zawierając umowę z osobą odwołaną ze stanowiska członka zarządu, nie wiedząc o jej dowołaniu jest chroniony prawnie pod warunkiem, że działał w dobrej wierze, czyli nie mógł ustalić, że do umowy przystąpiła osoba nie mogąca reprezentować spółkę.

Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem sądów osoba trzecia nie może skutecznie podnieść zarzutu nieważności czynności prawnej dokonanej przez spółkę z o.o. reprezentowaną przez odwołanego członka zarządu, który w chwili dokonywania tej czynności był nadal wpisany do rejestru przedsiębiorców (uchwała SN z dnia 5 grudnia 2008 r., III CZP 124/08).

Zawarta umowa mimo tego, że jest wadliwa prawnie, będzie skuteczna ze względu na to, że została podpisana przez kontrahenta działającego w dobrej wierze z już odwołanym członkiem zarządu, którego odwołanie nie zostało w momencie podpisywania umowy ujawnione w rejestrze przedsiębiorców KRS.

 

Foto dzięki uprzejmości sakhorn38 / freedigitalphoto.net

Kiedy notariusz powinien protokołować przebieg zgromadzenia wspólników w spółce z o.o.?

notariusz protokoluje przebieg zgromadzenia by dan

Zacznijmy od tego, że notariusz może protokołować każde zgromadzenie wspólników w spółce z o.o. Jednakże, w niektórych przypadkach obecność notariusza na zgromadzeniu wspólników będzie obowiązkowa. Przy zawiązywaniu spółki z o.o. treść umowy spółki jest sporządzana w formie notarialnej. A więc także wszelkie zmiany w treści umowy spółki z o.o. muszą być zaprotokołowane przez notariusza (art. 255 k.s.h.), w tym także obniżenie wysokości kapitału zakładowego dokonane w trybie art. 199 § 5 k.s.h.

Na marginesie trzeba wskazać, że jeśli decyzje wspólników dotyczą zmiany umowy spółki a są podejmowane poza zgromadzeniem wspólników (np.: w trybie obiegowym lub pisemnym – art. 227 § 2 k.s.h.) to także i te uchwały wspólników muszą być zaprotokołowane przez notariusza.

Podobnie uchwały wspólników o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę (art. 270 § 2 k.s.h.) wymagają dla swej ważności zaprotokołowania przez notariusza.

Kto może zażądać protokołowania zgromadzenia wspólników przez notariusza? Zasadniczo będzie to zarząd bądź rada nadzorcza spółki z o.o., wspólnicy, czy też inne osoby wskazane odpowiednio w art. 235 k.s.h. (np.: umowa spółki może wskazać inną osobę uprawioną do zwołania zgromadzenia wspólników spółki z o.o.).

Przed przystąpieniem do zaprotokołowania zgromadzenia wspólników notariusz przeprowadzi czynności sprawdzające, a więc sprawdzi czy nie ma nieprawidłowości co do zwołania zgromadzenia wspólników oraz czy planowany porządek obrad jest zgodny z prawem. Następnie notariusz przystąpi do zaprotokołowania przebiegu zgromadzenia wspólników.

Protokół dokumentujący przebieg zgromadzenia wspólników będzie się składał z dwóch elementów: z opisu przebiegu zgromadzenia oraz z treści podjętych przez wspólników uchwał.

Notariusz w części opisującej przebieg zgromadzenia wspólników spółki z o.o. przedstawia dyskusję na proponowanymi uchwałami, zgłoszone wnioski i propozycje wspólników. W tym miejscu notariusz przedstawi też inne istotne zdarzenia w przebiegu zgromadzenia wspólników spółki z o.o., na przykład, czy w trakcie głosowania któryś ze wspólników opuścił obrady, czy uprawniony do głosowania wspólnik zażądał głosowania tajnego lub zgłosił sprzeciw.

Natomiast w części przedstawiającej podjęte uchwały notariusz wskaże treść podjętej uchwały zgromadzenia wspólników, jak i wynik głosowania, a więc ile zostało oddanych głosów za, przeciw i wstrzymujących się.

Dodatkowo do protokołu przygotowanego przez notariusza a dokumentującego przebieg zgromadzenia wspólników oraz podjętych uchwał dołącza się listę obecności z podpisami uczestników zgromadzenia wspólników. Lista obecności nie musi być już przygotowywana przez notariusza, natomiast powinna być dołączona do protokołu notarialnego.

Po zakończeniu protokołowania zgromadzenia wspólników protokół z przebiegu zgromadzenia wspólników zostaje podpisany przez przewodniczącego zgromadzenia i prowadzącego protokół notariusza. Ponieważ protokół sporządza notariusz, zarząd wnosi wypis protokołu do księgi protokołów (art. 248 § 1 k.s.h.).

Czy podjęcie uchwał zgromadzenia wspólników, bez wymaganego zaprotokołowania ich przez notariusza oznacza, że takie uchwały są nieważne?

Według ugruntowanego orzecznictwa wszelkie nieprawidłowości w zwołaniu zgromadzenia wspólników podobnie jak inne uchybienia w podejmowaniu uchwały mające wyłącznie formalny charakter mogą stanowić podstawę stwierdzenia nieważności uchwały tylko wtedy, gdy wpływały na jej treść bądź uchwalenie (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 10 marca 2005 r., III CK 477/04, nie publ.). Dlatego też osoby uprawnione mogą wystąpić do sądu gospodarczego z pozwem o unieważnienie uchwały zgromadzenia wspólników, podjętej z naruszeniem przepisów wskazujących na formę ich podjęcia (art. 252 k.s.h.). Taka uchwała jest bezwzględnie nieważna z mocy prawa na podstawie art. 58 k.c. a sąd gospodarczy jedynie stwierdza, że ze względu na istotne uchybienia formalne, uchwała nie zaprotokołowana przez notariusza, jest nieważna od chwili jej podjęcia.

Na marginesie warto wskazać, że Krajowy Rejestr Sądowy będzie weryfikował zgodność podjętych uchwał ze spełnieniem wymogów formalnych, w tym i koniecznością zaprotokołowania takich uchwał przez notariusza. W przypadku dołączenia do wniosku nieprawidłowego protokołu ze zgromadzenia wspólników referendarz sądowy wyda postanowienie wzywające do uzupełnienia braków. Wadliwy formalnie protokół zgromadzenia wspólników dołączony do wniosku o zarejestrowanie zmian w KRS zostanie zwrócony wnioskodawcy w trybie art. 19 ust. 3a ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym. Więcej na ten temat można przeczytać we wpisie: Zwrot wniosku KRS.

 

Foto dzięki uprzejmości dan/ freedigitalphotos.net