Wypłata dywidendy i opodatkowanie dywidendy w polskiej spółce z o.o.

dywidendy

Zgodnie z przepisami podatkowymi jednym z przychodów są faktycznie uzyskane dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Do uzyskania dywidendy wymagane jest posiadanie udziału w spółce z o.o. lub akcji w spółce akcyjnej (lub polskiej spółce komandytowo-akcyjnej).

Przychód z tytułu dywidend powstaje w dacie przekazania udziałowcowi (akcjonariuszowi) świadczenia. Oznacza to, że dopóki dywidenda nie została przekazana uprawnionemu to nie powstaje obowiązek podatkowy. Dlatego też dla rozliczenia się z podatku dochodowego od otrzymanej dywidendy ma znaczenie dzień jej wypłaty.

Rezydent polski – osoba fizyczna

Przychód z dywidend jest opodatkowany 19% zryczałtowanym podatkiem dochodowym od osób fizycznych, który nie jest pomniejszany o koszty uzyskania przychodu. Przychodu uzyskanego z tytułu dywidendy nie łączy się z dochodami opodatkowanymi progresywnie.

Pobrany podatek dochodowy wpłaca się na rachunek urzędu skarbowego właściwego według siedziby spółki wypłacającej dywidendę do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatek został pobrany.

Spółka wypłacająca dywidendę ma też obowiązek przesłać do urzędu skarbowego deklarację roczną o zryczałtowanym podatku dochodowym (PIT-8AR) do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym w którym dokonano wypłaty dywidendy.

Rezydent polski – osoba prawna

Przychód z tytułu dywidend wypłacany osobie prawnej (sp. z o.o., spółka akcyjna) jest opodatkowany 19% stawką CIT. Podmiot wypłacający dywidendę jest zobowiązany do pobrania podatku dochodowego, a więc beneficjent dywidendy otrzymuje kwotę netto. Płatnik podatku (spółka wypłacająca dywidendę) prócz pobrania i wpłacenia podatku dochodowego musi też przekazać właściwemu dla siedziby beneficjenta urzędu skarbowego deklarację CIT-6R w terminie do końca 1-go miesiąca po zakończeniu roku w którym nastąpiła wypłata dywidendy.

Warto pamiętać o tym, że wypłata dywidendy może wiązać się z możliwością skorzystania ze zwolnienia podatkowego (art. 22 ust 4 ustawy o CIT). Aby skorzystać ze zwolnienia muszą być spełnione łącznie cztery warunki:

1. Podmiot, który wypłaca dywidendę ma siedzibę (zarząd) na terytorium Polski;

2. Podmiot, który otrzymuje dywidendę ma siedzibę (zarząd) na terytorium Polski oraz podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania na terytorium Polski, innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego;

3. Podmiot, który otrzymuje dywidendę, posiada bezpośrednio nie mniej niż 10% udziałów (akcji) w kapitale spółki wypłacającej dywidendę (w przypadku, Szwajcarii próg ten wynosi 25%). Dodatkowo podmiot, który otrzymuje dywidendę musi być posiadaczem udziałów (akcji) przez okres minimum 2 lat (okres posiadania udziałów (akcji) może być spełniony już po wypłacie dywidendy);

4. Podmiot, który otrzymuje dywidendę, nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na źródło ich osiągania.

Spółka wypłacająca dywidendę musi być w posiadaniu oświadczenia podmiotu otrzymującego dywidendę, o spełnieniu się warunków, o którym mowa w pkt 1-4 powyżej.

Rezydent zagraniczny

Do podmiotu zagranicznego, stosuje się te same zasady co opisane powyżej a dotyczące rezydentów polskich.

Zagraniczna osoba prawna także będzie mogła skorzystać ze zwolnienia z art. 22 ust. 4 ustawy o CIT. Dodatkowo podmiot wypłacający dywidendę musi posiadać:

  1. potwierdzenie, że zagraniczna spółka jest rzeczywistym właścicielem wypłacanych dywidend,
  2. certyfikat rezydencji, który dokumentuje miejsce siedziby spółki zagranicznej dla celów podatkowych.

Na opodatkowanie dywidend w Polsce będą też miały wpływ regulacje zawarte w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania, zawartych pomiędzy Polską a państwem, w którym ma siedzibę lub zarząd ma podmiot otrzymujący dywidendy.

W umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania stawka podatku od dywidend jest obniżana z 19% nawet do 5% stawki. Skorzystanie z niższej stawki podatku dochodowego musi wynikać z certyfikatu rezydencji.

Kiedy spółka z o.o. musi podjąć uchwałę o kontynuowaniu działalności?

uchwała spółki z o.o.

Strata wyższa niż połowa kapitału zakładowego

Zgodnie z art. 233 k.s.h., jeśli w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością bilans sporządzony przez zarząd wykazuje stratę przewyższającą sumę połowy kapitału zakładowego oraz kapitałów zapasowego i rezerwowego, zarząd jest zobowiązany niezwłocznie zwołać zgromadzenie wspólników w celu powzięcia uchwały co do dalszego istnienia spółki.

Informacja o stracie przekraczającej połowy kapitału zakładowego oraz kapitałów zapasowego i rezerwowego spółki najczęściej pojawia się po sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego. W takiej sytuacji, zarząd nie może czekać na termin zwyczajnego zgromadzenia wspólników, lecz powinien niezwłocznie zwołać nadzwyczajne zgromadzenie wspólników, które musi podjąć decyzję co do dalszego istnienia spółki.

Informacja o stracie przewyższającej połowę kapitału zakładowego oraz kapitały zapasowe i rezerwowe spółki może też pojawić się po sporządzeniu kwartalnego lub też i miesięcznego sprawozdania finansowego. Także i tym przypadku zarząd ma obowiązek niezwłocznego zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników.

Warto pamiętać, że w związku z wystąpieniem takiej straty, wspólnicy nie są zobowiązani do podjęcia uchwały o rozwiązaniu spółki. Jeśli mimo złej sytuacji finansowej spółki wspólnicy spółki z o.o. przewidują możliwość kontynuowania działalności, mogą zadecydować o dalszym istnieniu spółki oraz o ewentualnym dokapitalizowaniu spółki z o.o..

Ponieważ w spółce z o.o. minimalny kapitał zakładowy wynosi 5.000 zł i spora ilość spółek z o.o. ma właśnie tak niski kapitał zakładowy to zarejestrowanie straty bilansowej przewyższającej 2.500 zł jest bardzo łatwe i oznaczać będzie konieczność zwołania przez zarząd spółki z o.o. zgromadzenia wspólników celem podjęcia uchwały dotyczącej kontynuowania działalności gospodarczej przez spółkę. Dlatego też przy zakładaniu spółki z o.o. warto wziąć pod uwagę to czy niski kapitał zakładowy nie będzie zmuszał zarządu do częstego zwoływania zgromadzenia wspólników tylko po to aby została podjęta uchwała o dalszym kontunuowaniu działalności gospodarczej.

Strata wyższa niż wysokość kapitałów własnych

Poważniejsza sytuacja dla zarządu wystąpi, gdy zobowiązania spółki przekroczą wysokość kapitałów własnych, gdyż taki stan finansowy spółki może oznaczać rozważenie konieczności ogłoszenia upadłości spółki. Zgodnie z art. 11 ust. 3 i 5 prawa upadłościowego, domniemywa się, że dłużnik jest niewypłacalny, gdy zobowiązania pieniężne dłużnika przekraczają wartość jego majątku, jeżeli zgodnie z bilansem jego zobowiązania, z wyłączeniem rezerw na zobowiązania oraz zobowiązań wobec jednostek powiązanych, przekraczają wartość jego aktywów, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące. Jeśli w ocenie zarządu zagrodzenie upadłością jeszcze nie występuje to jednak przy okazji warto zastanowić się nad koniecznością złożenia wniosku restrukturyzacyjnego w rozumieniu i na zasadach wynikających z prawa restrukturyzacyjnego.

Warto przeczytać też: Uchwała o dalszym istnieniu spółki.

Wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jako pełnomocnik spółki do zwarcia umowy z członkiem zarządu

wspólnik pełnomocnikiem

Zgodnie z art. 210 k.s.h. w umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników.

Artykuł 210 k.s.h. nie precyzuje jednak, kto może zostać pełnomocnikiem powołanym uchwałą zgromadzenia wspólników. Również inne przepisy milczą na ten temat. Wobec powyższego należy uznać, że krąg podmiotów legitymowanych do występowania w roli specjalnego pełnomocnika jest nieograniczony. Oznacza to, że dopuszczalne jest udzielenie pełnomocnictwa między innymi wspólnikowi takiej spółki. Argumentem przemawiającym za takim stanowiskiem jest również brzmienie art. 243 § 3 k.s.h., który wprost wyklucza łączenie funkcji członka zarządu i pełnomocnika na zgromadzeniu wspólników. Skoro ani w art. 210 k.s.h. ani w innych przepisach ustawodawca nie ograniczył kręgu podmiotów, które mogą występować w roli pełnomocnika spółki, należy uznać, iż takim pełnomocnikiem może być wspólnik spółki z o.o.. W tym miejscu można przywołać wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia z dnia 8 sierpnia 2018 r. (sygn. akt III AUa 98/18), w którym wskazano, że „(…) Przyjmuje się, że pełnomocnikiem spółki może być zarówno wspólnik, jak i osoba spoza grona wspólników. Jest natomiast sporne, czy pełnomocnikiem spółki wybranym przez zgromadzenie wspólników w trybie art. 210 § 1 k.s.h. może być członek jej zarządu. Umocowanie w tym trybie członka zarządu nie jest wykluczone, jednakże w przypadku spółek dwuosobowych należy badać okoliczności konkretnego przypadku.”.

Należy na marginesie wskazać, że prokurent co do zasady nie może w imieniu spółki skutecznie zawrzeć umowy o pracę (aneksu do tej umowy) z członkiem zarządu, podobnie jak nie może tej spółki reprezentować w postępowaniu sądowym, którego stronami są członek zarządu spółki oraz sama spółka. W takich sytuacjach bowiem spółkę może reprezentować jedynie rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. Prokurent może jednak być uchwałą zgromadzenia wspólników upoważniony do zawarcia umowy z członkiem zarządu.

Podobnie też nie może być pełnomocnikiem osoba, która jest jednocześnie komandytariuszem w tej spółce komandytowej i członkiem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – komplementariusza. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego, takie powiązanie sprzeciwia się istocie spółki komandytowej (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2019 r. sygn. akt III CZP 71/18).

Data sporządzenia dokumentu – sprawozdanie finansowe

W trakcie zgłaszania dokumentów finansowych do Krajowego Rejestru Sądowego poprzez zakładkę „Bezpłatne zgłaszanie dokumentów finansowych” system pyta składającego dokument o podanie daty sporządzenia dokumentu.

Komunikat z systemu wygląda tak:

data sporządzenia dokumentu

Oczywiście nie każdy musi pamiętać, dokładnie kiedy dany dokument był sporządzany, czasem trwa to kilka dni, często też zdarza się, że dokument jest w różnych datach, przez kilka osób, podpisywany. Trzeba pamiętać, że data sporządzenia dokumentu nie jest datą złożenia zgłoszenia dokumentu do „Bezpłatnego zgłaszania dokumentów finansowych” oraz nie jest datą dodania pliku do zgłoszenia.

Najprościej można tę datę sprawdzić poprzez weryfikację dokumentu za pomocą darmowego oprogramowania, np.: ProCertum SmartSign. Po otworzeniu tego programu należy w Weryfikowaniu dodać plik i sprawdzić czas ostatniego podpisu, to będzie data sporządzenia dokumentu. Za pomocą tego oprogramowania można weryfikować i ustalać datę sporządzenia dokumentu podpisanego elektronicznym podpisem zaufanym jak i podpisem z profilu zaufanego ePUAP.

Jeżeli potrzebujesz pomocy w złożeniu dokumentów finansowych do KRS spójrz tutaj na przejrzyście przygotowany przewodnik przedstawiający krok po kroku jak zgłosić dokumenty finansowe do KRS: Jak wysłać e-Sprawozdanie Finansowe na portalu eKRS?.

Jak złożyć sprawozdanie finansowe za 2018 rok do KRS-u?

sprawozdania finansowe za 2018 rok

Procedura składania dokumentów finansowych do Repozytorium Dokumentów Finansowych jest następująca: (1) trzeba przygotować dokumenty, które muszą być podpisane przed wysłaniem do Repozytorium Dokumentów Finansowych przez uprawione do tego osoby podpisami elektronicznymi; (2) trzeba zeskanować dokumenty, których nie trzeba podpisywać elektronicznie; (3) trzeba przygotować i podpisać zgłoszenie na platformie Repozytorium Dokumentów Finansowych.

Jakie dokumenty należy złożyć do Repozytorium Dokumentów Finansowych?

W typowej sytuacji, spółka z o.o. składa następujące dokumenty:

A. Podpisane kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP w formacie xml:

  1. Roczne sprawozdanie finansowe (bilans, rachunek zysków i strat oraz informacja dodatkowa),
  2. Sprawozdanie zarządu z działalności,
  3. Opinia biegłego rewidenta / sprawozdanie z badania rocznego sprawozdania finansowego, jeżeli zostały sporządzone.

B. wyłącznie skany (format pdf), bez konieczności podpisania ww. podpisami:

  1. Uchwała lub postanowienie o zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego lub skonsolidowanego rocznego sprawozdania finansowego
  2. Uchwała o podziale zysku bądź pokryciu straty.

Jak podpisać podpisem elektronicznym dokument przez kilka osób?

Jeśli chodzi o dokumenty, które trzeba podpisać kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP to zadawane jest często pytanie jak prawidłowo podpisać dokument przez kilka osób. Dotyczy to sytuacji, gdy w składzie zarządu jest kilku członków zarządu i zgodnie z przepisami dokumenty muszą być podpisane przez wszystkich członków zarządu oraz osobę sporządzającą.

Procedura podpisu dokumentu podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP oraz procedura podpisywania dokumentu przez kilka osób za pomocą tego podpisu jest szczegółowo opisana pod tym linkiem: https://www.gov.pl/web/uslugi/podpisz-dokument-elektronicznie-wykorzystaj-podpis-zaufany

Innym sposobem jest założenie konta ePUAP dla spółki z o.o. i za pomocą tego konta podpisanie wszystkich dokumentów wymagających podpisu elektronicznego złożonego przez kilku członków zarządu. Procedura jak to zrobić jest przystępnie opisana tu: https://www.michalin.pl/jak-zalozyc-profil-epuap-dla-stowarzyszenia-fundacji-firmy-itp/

Dokument może też być podpisany przez kilka osób kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Jak to zrobić jest opisane tutaj: https://pomoc.certum.pl/pl/skladanie-podpisu-wielokrotnego/

Kto może złożyć zgłoszenie do Repozytorium Dokumentów Finansowych?

Po przygotowaniu i podpisaniu wszystkich dokumentów, które mają być zgłoszone do Repozytorium Dokumentów Finansowych należy przystąpić do przygotowania samego zgłoszenia. Zgłoszenie także podpisuje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym (wystawionym na imię, nazwisko, nr PESEL) albo podpisem potwierdzonym profilem zaufanym e-PUAP co najmniej jedna osoba fizyczna, której numer PESEL jest ujawniony w Krajowym Rejestrze Sądowym. Tak więc zgłoszenie to może podpisać członek zarządu albo prokurent, niezależnie od sposobu reprezentacji spółki z o.o.. Dodatkowo, zgłoszenie do Repozytorium Dokumentów Finansowych może złożyć pełnomocnik spółki z o.o., który jest adwokatem lub radcą prawnym.

Kiedy i komu dywidenda ma zostać wypłacona?

dywidenda

Dotychczasowe przepisy kodeksu spółek handlowych pozostawiały pewne niejasności co do dwóch zagadnień związanych z wypłatą dywidendy: (1) kiedy jest dzień dywidendy oraz (2) kiedy przypada dzień wypłaty dywidendy.

Dzień dywidendy, czyli ustalenie uprawnionych do dywidendy

Umowa spółki z o.o. może przewidywać upoważnienie dla zgromadzenia wspólników do wskazania dnia, w którym ustala się listę wspólników uprawnionych do dywidendy za dany rok obrotowy. Taki dzień nazwany jest przez przepisy kodeksu spółek handlowych – dniem dywidendy. W praktyce zdarzały się sytuacje, że celowo nie wskazywano „dnia dywidendy” aby zaszkodzić wspólnikom mniejszościowym. Dlatego też oprócz regulacji stanowiącej, iż dzień dywidendy powinien być wyznaczony w terminie 2 miesięcy od dnia podjęcia uchwały o podziale zysku wprowadzono przepis mówiący tyle, że „jeżeli uchwała zgromadzenia wspólników nie określa dnia dywidendy, dniem dywidendy jest dzień powzięcia uchwały o podziale zysku” (art. 193 § 3 zd. drugie k.s.h.). Przepis ten ma rozwiać wątpliwości co do terminu, w jakim zysk przeznaczony do podziału powinien zostać wypłacony wspólnikom. Jeśli w uchwale nie zostanie wskazany dzień dywidendy (dzień ustalenia listy uprawionych do otrzymania dywidendy) to dniem dywidendy jest dzień powzięcia uchwały o podziale zysku.

Wypłata dywidendy

Przepisy nie przewidywały regulacji na sytuację, gdy ani zgromadzenie wspólników ani zarząd nie wyznaczył dnia wypłaty dywidendy. Przepisy nie przewidywały żadnych ram czasowych, w których zarząd powinien wyznaczyć dzień wypłaty dywidendy. I ten brak regulacji był wykorzystywany przeciwko wspólnikom mniejszościowym, gdyż zdarzało się, iż podejmowana była uchwała w przedmiocie wypłaty dywidendy, jednakże bez określenia terminu jej wypłaty a zarząd też nie podejmował decyzji, kiedy dywidenda ma zostać wypłacona. W wypadku braku określenia dnia wypłaty dywidendy, wypłata ma nastąpić niezwłocznie po dniu dywidendy: Dywidendę wypłaca się w dniu określonym w uchwale wspólników. Jeżeli zgromadzenie wspólników nie określi terminu wypłaty dywidendy, jej wypłata powinna nastąpić niezwłocznie po dniu dywidendy (zmieniony art. 193 § 4 k.s.h.).

Zmiana umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji

spółka z o.o. w organizacji

Z dniem 1 marca 2019 roku weszła w życie regulacja rozstrzygająca, w jakiej formie należy zmienić umowę spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji.

W wyniku zawarcia umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powstaje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, która dopiero z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez KRS staje się spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, uzyskuje osobowość prawną i staje się podmiotem praw i obowiązków spółki w organizacji. Spółka w organizacji jest pierwotną formę ustrojową, istniejącą w okresie od zawarcia umowy spółki do chwili wpisu spółki do rejestru przedsiębiorców, gdyż właściwa spółka z o.o. powstaje z chwilą jej wpisania do rejestru przedsiębiorców.

Dotychczas w praktyce istniały poważne wątpliwości, w jakiej formie powinna zostać dokonana zmiana umowy spółki z o.o. w organizacji, czyli w przejściowym okresie istnienia spółki z o.o..

Powstały dwie koncepcje, prezentujące rozwiązanie tego praktycznego problemu.

Pierwsza z nich odwoływała się do art. 255 k.s.h. wskazując, że do zmiany umowy spółki w organizacji należy stosować odpowiednio ten przepis, stanowiący, iż zmiana umowy spółki powinna być dokonywana w formie uchwały wspólników, umieszczonej w protokole sporządzonym przez notariusza.

Druga koncepcja wskazywała, że zmiana umowy spółki na etapie istnienia tego podmiotu „w organizacji” powinna odbywać się w drodze umowy wspólników, ponieważ zmiana takiej umowy wymaga jednomyślności wspólników. Wspólnik przyjmuje uczestnictwo w spółce, aprobując swój i pozostałych wspólników udział w kapitale zakładowym, w zyskach i innych prawach majątkowych. Dodatkowe postanowienia umowne mogą mieć również istotne znaczenie dla celu, do jakiego zobowiązali się dążyć wspólnicy, zgodnie zaś z art. 3 k.s.h., przez umowę spółki handlowej wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu. Z tych względów odnośna umowa podlega ogólnym regułom dotyczącym umów w prawie cywilnym i każda jej zmiana wymaga zgodnego oświadczenia woli stron.

Problem został rozstrzygnięty poprzez wprowadzenie przepisu do art. 161 par. 4 k.s.h. stanowiącego, iż „Zmiana umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji wymaga zawarcia umowy przez wspólników. Przepisu nie stosuje się do umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zawartej zgodnie z art. 157(1).”.

Przepis ten jest wzorowany na rozstrzygnięciu zawartym w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2009 r., sygn. II CSK 489/08. Zmiana umowy spółki w organizacji powinna nastąpić w drodze zmiany samej umowy wspólników, cowymaga uzyskania jednomyślności wszystkich wspólników.