zarząd spółki z o.o. Archives - Strona 2 z 10

Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych

Od dnia 13 października 2019 roku działa nowy rejestr, w którym są gromadzone dane na temat beneficjentów końcowych (beneficjentów rzeczywistych): spółek jawnych, spółek komandytowych, spółek komandytowo-akcyjnych, spółek z ograniczoną odpowiedzialnością; prostych spółek akcyjnych oraz niepublicznych spółek akcyjnych.

Kogo dotyczy Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych?

Do rejestru należy wprowadzić informacje o osobie fizycznej, która w sposób bezpośredni lub pośredni kontroluje spółkę prawa handlowego, tj. spółkę jawną, spółkę komandytową, spółkę komandytowo-akcyjną, spółkę z o.o. lub spółkę akcyjną (nie dotyczy to spółek akcyjnych, których akcje są w publicznym obrocie).

Sprawowanie kontroli przez osobę fizyczną jest rozumiane jako wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez spółkę lub na nawiązywane przez spółkę stosunki gospodarcze; dotyczy to też wpływu na przeprowadzaną transakcję okazjonalną. Przykładem takiego wpływu w spółce z o.o. będzie posiadanie przez osobę fizyczną więcej niż 25% udziałów lub akcji osoby prawnej. W przypadku braku możliwości ustalenia lub wątpliwości co do tożsamości osób fizycznych będących udziałowcami bądź akcjonariuszami beneficjentem rzeczywistym będzie osoba fizyczna zajmująca wyższe stanowisko kierownicze w spółce z o.o..

Kiedy należy zgłosić dane do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych?

Wszystkie spółki, które istniały przed 13 października 2019 r. muszą do 13 kwietnia 2020 roku wskazać, kto jest ich beneficjentem rzeczywistym. Po zgłoszeniu informacji kto jest beneficjentem rzeczywistym, każde zmiany informacji muszą być zgłoszone w przeciągu 7 dni od ich zaistnienia.

Podmioty, które zostały utworzone po 13 października 2019 r. mają obowiązek, w terminie 7 dni od dnia dokonania przez sąd rejestrowy wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego zgłosić dane beneficjenta rzeczywistego.

Należy też zgłosić aktualne dane wtedy, gdy zachodzą zmiany dotyczące „beneficjenta rzeczywistego”.

Warto wskazać, że niektóre informacje muszą być zgłaszane w terminie 7 dni od ich podjęcia (wpisy deklaratoryjne) natomiast inne muszą być zarejestrowane dopiero po ich wprowadzeniu do Krajowego Rejestru Sądowego (wpisy konstytutywne). O różnicy pomiędzy wpisami deklaratoryjnymi a wpisami konstytutywnymi można przeczytać w tym wpisie: Wpis deklaratoryjny a wpis konstytutywny, czyli od kiedy zmiany w spółce obowiązują.

Przykładowo można wskazać, że zmiana członka zarządu to wpis deklaratoryjny, który musi być zgłoszony do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych w terminie 7 dni od dnia podjęcia uchwały o odwołaniu członka zarządu i powołania nowego członka zarządu a zgłoszenie nowego, większościowego udziałowca, który objął udziały w podwyższonym kapitale zakładowym powinno być zgłoszone w terminie 7 dni od dnia zarejestrowania zmiany umowy spółki przez sąd rejestrowy.

Wszelkie zauważone oczywiste pomyłki w już złożonym zgłoszeniu należy skorygować w terminie 3 dni roboczych od dnia stwierdzenia omyłki.

Kto może zgłosić dane?

Dane do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych może zgłosić jedynie osoba uprawniona do reprezentacji spółki, a więc np.: członek zarządu sp. z o.o.. Inaczej mówiąc to spółka ma obowiązek wskazać, kto jest jej beneficjentem rzeczywistym. Niewskazanie beneficjenta rzeczywistego jest sankcjonowane karą pieniężną do 1.000.000 zł (podstawa prawna: art. 153 ust.1 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu).

Zgłoszenie do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych składa się, bez opłat, w formie elektronicznej na stronie internetowej: Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych. Należy pamiętać, że do zarejestrowania wpisów w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych konieczne jest posiadanie Profilu Zaufanego.

Czy wpis członka zarządu do KRS jest wpisem konstytutywnym?

Jeden z klientów zapytał się o moment, od którego obowiązują zmiany w zarządzie spółki z o.o.

Zmiana składu zarządu (odwołanie i powołanie członka zarządu) jest najczęściej dokonywana uchwałą wspólników spółki z o.o. i tego typu zmiana jest ważna od momentu podjęcia uchwały o odwołaniu członka zarządu / powołaniu nowego członka zarządu spółki z o.o., a więc wpis członka zarządu do KRS jest wpisem deklaratoryjnym.

Tego typu zmiana powinna być w ciągu 7 dni zgłoszona do Krajowego Rejestru Sądowego i to nowi członkowie zarządu mają obowiązek zgłoszenia zmian w zarządzie. Tak więc zmiana składu zarządu w spółce z o.o. jest zawsze wpisem deklaratoryjnym, a więc wpisem ważnym od momentu jego dokonania – podjęcia uchwały zgromadzenia wspólników.

Takie stanowisko jest też potwierdzone w orzecznictwie sądów powszechnych. Przykładem może być wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 27 września 2017 r. (sygn. akt III AUa 430/17), w którym sąd wskazał, że: „sam wpis nie decyduje, czy ktoś jest czy nie jest członkiem zarządu spółki, bowiem status prawny członka zarządu spółki określają umowa spółki i przepisy art. 201-211 k.s.h. Z mocy art. 201 § 4 k.s.h. członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników. Oznacza to, że takie powołanie jest skuteczne w stosunkach wewnętrznych spółki, a wpis zmian w składzie osobowym zarządu w rejestrze sądowym ma tylko charakter deklaratoryjny. Domniemywa się, że wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym jest prawdziwy, lecz jest to domniemanie wzruszalne. Ustanowione jest ono dla ochrony osób trzecich (kontrahentów spółki). Istotne znaczenie dla reprezentacji spółki ma zatem uzyskanie statusu członka zarządu zgodnie z regulacją zawartą w umowie spółki oraz przepisami art. 201-211 k.s.h.”.

Oczywiście zdarzają się w praktyce sytuacje, że nowy zarząd nie przekazuje informacji o zmianie składu zarządu na czas do Krajowego Rejestru Sądowego. Dzieje się tak przykładowo w przypadku, gdy nowi członkowie zarządu wiedząc o znacznym zadłużeniu spółki chcą uniknąć odpowiedzialności solidarnej za długi spółki i jednoczenie chcą narazić poprzedni zarząd na odpowiedzialność majątkową wobec kontrahentów lub organów podatkowych. W takim przypadku odwołani członkowie zarządu powinni niezwłocznie wszcząć procedurę podważenia przed sądem rejestrowym nieaktualnego wpisu.

Szerzej o zmianach w spółce z o.o. – wpisach konstytucyjnych i deklaratoryjnych można przeczytać w tym wpisie: Wpis deklaratoryjny a wpis konstytutywny, czyli od kiedy zmiany w spółce obowiązują.

Czy wynagrodzenie członka zarządu jest kosztem uzyskania przychodu dla spółki?

W praktyce często stosowanym rozwiązaniem związanym z wypłatą wynagrodzenia członkom zarządu jest połączenie wynagrodzenia z tytułu piastowania funkcji członka zarządu oraz wynagrodzenia z tytułu pełnienia funkcji dyrektora poszczególnego pionu w spółce (pionu np. operacyjnego, finansowego, obsługi klientów, itp.). Funkcja dyrektora zazwyczaj jest wykonywana na podstawie umowy menedżerskiej, zawartej przez dyrektorem, który prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą.

W kontekście tak ukształtowanego schematu wynagrodzenia członka zarządu powstaje pytanie czy dla spółki wynagrodzenie wypłacane członkom zarządu, na podstawie powołania, nie jest dla spółki kosztem uzyskania przychodów, zgodnie z art. 15e ust. 1 pkt 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych oraz czy do obliczenia wartości kosztów uzyskania przychodów, wskazanych w art. 15e ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie bierze się pod uwagę wynagrodzenia otrzymywanego przez członków zarządu na podstawie powołania, a przyjmuje się wynagrodzenie z tytułu kontraktów menadżerskich?

Wynagrodzenie wypłacane na podstawie powołania zawsze kosztem podatkowym dla spółki

Wynagrodzenie wypłacane członkom zarządu na podstawie powołania zawsze będzie stanowić dla spółki koszt uzyskania przychodu w pełnej wysokości. Nawet przekroczenie limitu wskazanego w art. 15e ust. 12 ustawy o CIT nie zmienia kwalifikacji wypłacanych wynagrodzeń członkom zarządu jako kosztu podatkowego dla spółki, co oznacza, że spółka nie będzie zobowiązana do wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów nadwyżki ponad kwotę wskazaną w powołanym przepisie.

Wynagrodzenie wypłacane na podstawie umowy menedżerskiej – z limitem kosztów podatkowych dla spółki

W ustawie o CIT wprowadzono regulację ograniczającą – do wysokości 5% EBITDA – wysokość możliwych do zaliczenia w roku podatkowym kosztów uzyskania przychodów, dotyczących wydatków ponoszonych bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotów powiązanych (a więc także dla członków zarządu), wynikających ze świadczenia, m.in.: usług doradczych, badania rynku, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze.

W związku z powyższym, do świadczonych przez członków zarządu usług menedżerskich, jeśli chodzi o możliwość odniesienia w koszty podatkowe spółki takich wynagrodzeń, stosować się będzie limit 5% EBITDA spółki.

Podsumowując, przy ustalaniu które wynagrodzenie może być, bez limitu, kosztem uzyskania przychodu, należy wskazać, że wynagrodzenie uzyskane przez członka zarządu z powołania nie jest ograniczone limitem dla spółki natomiast limitem kosztów objęte jest wynagrodzenie otrzymywane przez członków zarządu z tytułu kontraktów menadżerskich.

Zakup spółki z kredytem a wyłączenie odpowiedzialności poprzedniego zarządu

Czy przy sprzedaży udziałów w spółce z o.o. można zapewnić sprzedającego udziały, że dotychczasowy zarząd zostanie zwolniony z odpowiedzialności materialnej, gdyby po sprzedaży udziałów i zmianie zarządu spółka z o.o. przestała spłacać raty kredytowe?

Odpowiedzialność członka zarządu za nieuregulowane zobowiązania spółki

Zacznijmy od krótkiego omówienia, jak kształtuje się odpowiedzialność członków zarządu za zaciągnięte, lecz nieuregulowane zobowiązania spółki z o.o.

Zgodnie z artykułem 299 kodeksu spółek handlowych odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki jest uregulowana w następujący sposób: członkowie zarządu są odpowiedzialni za zadłużenie spółki z o.o., jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna. Odpowiedzialność członka zarządu za zadłużenie spółki z o.o. obejmuje te zobowiązania, które zostały zaciągnięte za kadencji danego członka zarządu i nie zostały uregulowane (niezależnie czy miały być uregulowane w czasie, kiedy dany członek zarządu zasiadał w zarządzie, czy też już za kadencji następnego zarządu). Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą Sądu Najwyższego, odpowiedzialność członków zarządu określoną w art. 299 § 1 ponoszą osoby, które były członkami zarządu w czasie istnienia zobowiązania, a ściślej – w czasie istnienia podstawy tego zobowiązania, a więc zakresem odpowiedzialności objęte są także zobowiązania jeszcze niewymagalne w okresie sprawowania przez daną osobę funkcji w zarządzie (Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z 28.02.2008 r., III CZP 143/07, OSNC 2009/3, poz. 38; a także: wyroki SN z 11.02.2010 r., I CSK 269/09, „Glosa” 2011/2, s. 7–8 i z 25.02.2010 r., V CSK 248/09, OSNC 2010/10, poz. 141).

Czy można umowie wyłączyć odpowiedzialność członka zarządu?

Umowa sprzedaży udziałów może zawierać zapewnienie kupującego, że w przypadku stwierdzenia niewypłacalności spółki z o.o. zobowiąże się do uregulowania istniejącego zadłużenia tej spółki z o.o. tak aby wierzyciele nie skierowali powództwa przeciwko zobowiązanym wg art. 299 k.s.h. członkom zarządu. Sam taki zapis w umowie sprzedaży udziałów nie wyłącza odpowiedzialności wnikającej z art. 299 k.s.h., lecz jedynie wprowadza odpowiedzialność gwarancyjną sprzedawcy udziałów wobec osoby trzeciej – członka zarządu powołanego po zmianie udziałowca (art. 393 k.c.).

Czy uchwała na podstawie art 210 k.s.h. powinna być podjęta w głosowaniu tajnym?

Zgodnie z art. 247 § 2 i 210 § 1 k.s.h. wybór pełnomocnika mającego dokonać czynności prawnej pomiędzy spółką a członkami jej zarządu ma charakter sprawy osobowej, wymagającej głosowania tajnego. Art. 247 § 2 k.s.h. definiuje pojęcie spraw osobowych, które oznacza wszystkie sprawy dotyczące osób, nie będące głosowaniami wyborczymi (np.: na przewodniczącego zgromadzenia wspólników), głosowaniami nad wnioskami o odwołanie członków organów spółki lub likwidatorów, jak też o pociągnięcie ich do odpowiedzialności. Sprawami osobowymi, które wymagają zachowania tajności w głosowaniu, są sprawy osób związanych z organizacją i działalnością spółki z o.o., osób, które mają wpływ na jej funkcjonowanie.

W piśmiennictwie podkreśla się, że przedmiot konkretnej sprawy nie jest istotny, decyduje to, czy odnosi się ona do członków organów spółki, likwidatorów, wspólników. Powoływanymi przykładami, w których musi być zapewnione głosowanie tajne, są przykładowo sprawy wyboru przewodniczącego zgromadzenia wspólników, sekretarza tego zgromadzenia, ustalenie wysokości wynagrodzenia członka zarządu, przyznanie wspólnikom praw osobistych, a także zagadnienia dotyczące ogólnie mówiąc wszystkich osób sprawujących określoną funkcję w spółce, niekoniecznie zaś oznaczonych imiennie.

O osobowym charakterze sprawy decydować będzie funkcjonalny związek pomiędzy przedmiotem uchwały a interesami osób mających wpływ na działanie tej spółki lub funkcjonowaniem spółki i jej organów.

Tajność głosowania w tym wypadku ma gwarantować możliwość swobodnego wyrażenia poglądu w poddanej pod głosowanie sprawie, bez narażania się na ewentualne szykany ze strony osób zainteresowanych odpowiednim wynikiem głosowania. Uchwała w sprawie powołania pełnomocnika, który ma złożyć oświadczenie w sprawach majątkowych spółki, i to w zakresie stosunków pomiędzy tą spółką a członkami jej zarządu, jest zasadniczo sprawą podwójnie osobową. Po pierwsze, z uwagi na to, że bezpośrednio dotyczy umocowania konkretnej osoby, która w określonym zakresie ma podjąć czynności zamiast zarządu spółki w imieniu tej spółki (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 czerwca 2012 r., II CSK 217/11), a po drugie – chodzi o umocowanie do czynności, zawieranych z osobami pełniącymi aktualnie funkcję zarządu – organu decyzyjnego spółki z o.o..

Zagrożenie konfliktem interesów w takim wypadku ustawodawca starał się zmniejszyć, poprzez postawienie wymagania, by spółki nie reprezentował zarząd, co jednak nie usuwa potrzeby zagwarantowania dalszej ochrony poprzez zapewnienie także tajności głosowania przy powoływaniu osoby zastępującej wyłączony organ w niedozwolonej dla niego czynności.

Jeżeli uchybienie formalne (nieprzeprowadzenie głosowania w trybie tajnym) wywarło wpływ na treść uchwały, to taka uchwała może zostać unieważniona.

Umowa o pracę z członkiem zarządu w spółkach jednoosobowych i rodzinnych

W spółkach kapitałowych członek zarządu może wykonywać swoje obowiązki: (1) na podstawie umowy o pracę (umowy zlecenia, umowy menedżerskiej, itp.) albo też (2) wyłącznie na podstawie uchwały wspólników spółki. Przepisy kodeksu spółek handlowych nie zabraniają zawierania przez wspólników lub członków zarządu umów o pracę ze spółką, których zakres dotyczących obowiązków wykracza poza zakres obowiązków zarządzania spółką.

Wyjątkiem są tu jednoosobowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i tzw. spółki rodzinne, co jednak nie wynika z przepisów prawa, lecz z jednolitego orzecznictwa sądów pracy i ubezpieczeń społecznych.

Przyczyną wskazywaną przez sądy, która wyklucza zawarcie umowy o pracę w jednoosobowej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością oraz w tzw. spółce rodzinnej jest charakter więzi łączącej spółkę z zarządcą (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 7 lipca 2016 r., III AUa 197/16).

W spółce kapitałowej pracodawcą jest spółka, a nie jej akcjonariusz lub udziałowiec, lecz mimo to w orzecznictwie Sądu Najwyższego prezentowane jest stanowisko, że jednoosobowa spółka z o.o. oraz tzw. spółka rodzinna jest szczególną formą prowadzenia działalności gospodarczej na „własny” rachunek, różniącą się jedynie oddzieleniem jej od osobistego majątku jedynego wspólnika poprzez konstrukcję (fikcję) osoby prawnej. Podstawową cechą umowy o pracę jest wymiana świadczeń między pracodawcą a pracownikiem. Taka wymiana będzie iluzoryczna w sytuacji, gdy pracodawcą jest jedyny (lub zasadniczo jedyny) wspólnik sp. z o.o. W tej sytuacji status wykonawcy pracy jest połączony (wchłonięty) przez status pracodawcy i nie można mówić o podporządkowaniu pracowniczym.

W spółce, w której status wykonawcy pracy (pracownika) zostaje zdominowany przez właścicielski status wspólnika spółki z o.o. nie może być mowy o zatrudnieniu w ramach stosunku pracy. W tej sytuacji wspólnik faktycznie wykonuje czynności na rzecz samego siebie i na swoje własne ryzyko. Z tego też względu w orzeczeniach Sądu Najwyższego przyjmuje się, że co prawda wspólnicy wieloosobowych spółek z o.o. mogą wykonywać zatrudnienie na podstawie umów o pracę zarówno w charakterze członków zarządu, jak i na stanowiskach wykonawczych, gdyż w takiej sytuacji wspólnika nie można traktować, jako podmiotu, którego praca polega na obrocie jego własnym kapitałem (wyroki z dnia 16 grudnia 2008 r., I UK 162/08; z dnia 9 czerwca 2010 r., II UK 33/10; wyrok z dnia 12 maja 2011 r., II UK 20/11 i powołane w nich orzeczenia), jednakże nie dotyczy to już sytuacji, gdy udział innych wspólników jest iluzoryczny.

Taka konfiguracja oznacza bowiem połączenie pracy i kapitału, co wyklucza dopuszczalność nawiązania stosunku pracy z własną spółką i podleganie takiego wspólnika pracowniczym ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym, niezależnie od rodzaju czynności (wykonawcze czy zarządzające), jakie miałyby być realizowane w ramach umowy o pracę (por. wyroki z dnia 7 kwietnia 2010 r., II UK 177/09; z dnia 3 sierpnia 2011 r., I UK 8/11).

Cudzoziemiec jedynym członkiem zarządu a elektroniczne złożenie sprawozdania finansowego do KRS

Od 15 marca 2018 roku sprawozdania finansowe spółek z ograniczoną odpowiedzialnością są składane wyłącznie w sposób elektroniczny. Wiele osób obsługujących spółki z udziałem kapitału zagranicznego pytają się jak złożyć elektronicznie sprawozdanie finansowe, gdy cudzoziemcy nie posiadają Polskiego numeru PESEL.

W jaki sposób złożyć elektronicznie sprawozdanie finansowe do KRS, gdy w zarządzie spółki z o.o. zasiadają wyłącznie cudzoziemcy?

Jeżeli zarząd w spółce z o.o. składa się wyłącznie z cudzoziemców nie posiadających numeru PESEL to w celu złożenia, w formie elektronicznej, sprawozdania finansowego do KRS istnieją następujące rozwiązania: (i) uzyskanie dla jednego cudzoziemca numeru PESEL i złożenie sprawozdania finansowego do Repozytorium Dokumentów Finansowych albo (ii) uzyskanie dla jednego cudzoziemca kwalifikowanego podpisu elektronicznego i złożenie sprawozdania finansowego poprzez wniosek o wpis sprawozdania finansowego przez Portal S24.

Złożenie sprawozdania finansowego do Repozytorium Dokumentów Finansowych (z PESEL-em dla cudzoziemca)

Zasady uzyskania dla cudzoziemca numeru PESEL (także dla nie mieszkającego na stałe w Polsce) zostały opisane pod tym linkiem: Uzyskaj PESEL dla cudzoziemca.

Następnie należy założyć konto w systemie Ministerstwa Sprawiedliwości. Jeżeli nie masz konta, musisz je założyć. Konto można utworzyć wchodząc na stronę: https://ekrs.ms.gov.pl/ i klikając na S24 – Rejestracja spółki Inne wnioski. Na dole strony jest okienko: Logowanie i możliwość: „Utwórz konto”. Z utworzonego konta można na portalu S24 bezpłatnie zgłosić dokumenty finansowe spółki z o.o. lub możne je zgłosić wracając na stronę główną i klikając na „Bezpłatne zgłaszanie dokumentów finansowych”.

Złożenie wniosku o wpis sprawozdania finansowego przez Portal S24 (bez numeru PESEL dla cudzoziemca)

Po pierwsze, trzeba uzyskać dla cudzoziemca elektroniczny podpis kwalifikowany wydawany przez jedną z kilku firm działających na terenie Polski, uprawnionych do wydawania podpisów elektronicznych. Jedną z polskich firm wydających cudzoziemcom kwalifikowane podpisy elektroniczne jest firma Certum i na jej stronie można znaleźć ofertę wydania kwalifikowanego podpisu elektronicznego i pod tym linkiem można sprawdzić, jaka jest procedura uzyskania podpisu elektronicznego dla cudzoziemca.

Następnie, po uzyskaniu kwalifikowanego podpisu elektronicznego dla cudzoziemca należy otworzyć osobiste konto w systemie Ministerstwa Sprawiedliwości (w sposób opisany powyżej poprzez zakładkę S24 – Rejestracja spółki Inne wnioski), podając dane osobowe osoby składającej sprawozdanie finansowe autoryzując konto za pomocą uzyskanego podpisu elektronicznego.

Składanie sprawozdania finansowego przez cudzoziemca nieposiadającego numeru PESEL oznacza, iż taka osoba składa odpłatny wniosek o dokonanie wpisu do KRS, korzystając z formularza KRS-Z30. Wniosek taki podlega opłacie sądowej w wysokości 140 zł.

Zdjęcie: zbiory własne