Kategoria: zakładanie spółki

Zgodne z art. 161 k.s.h., z chwilą zawarcia umowy spółki z ograniczona odpowiedzialnością powstaje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji.

Spółkę z o.o. w organizacji można zdefiniować jako podmiot w stanie przejściowym, który istnieje pomiędzy zawarciem umowy spółki z o.o. w formie aktu notarialnego a wpisaniem tej spółki z o.o. do rejestru przedsiębiorców, prowadzonego przez Krajowy Rejestr Sądowy.

Spółka z o.o. w organizacji, spółka jest wyposażona w podmiotowość prawną, którą wywodzi z art. 11 par. 1 k.s.h. Spółka z o.o. w organizacji nie ma natomiast osobowości prawnej.

 Podmiotowość prawna

Posiadanie podmiotowości prawnej oznacza, że spółka z o.o. w organizacji może we własnym imieniu i na własną rzecz nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana.

Ponieważ spółka z o.o. nabywa osobowość prawną dopiero z chwilą dokonania wpisu do rejestru przedsiębiorców (art. 12 k.s.h.), to do tego czasu spółka z o.o. “w organizacji” należy do kategorii podmiotów wymienionych w art. 33¹ k.c. tj. jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną.

Owa podmiotowość prawna ma doniosłe znaczenie praktyczne, co przejawia się w wielu płaszczyznach działalności spółki z o.o. „w organizacji”. Dla przykładu można chociażby wymienić:

1. prawo zakładania rachunków bankowych dla spółki ( art. 49 ust. 2 pkt. 2 prawa bankowego) – rachunki bankowe spółce z o.o. w organizacji mogą być wykorzystane do wniesienia wkładów pieniężnych na pokrycie kapitału zakładowego;
2. prawo do nabywania nieruchomości – spółka z o.o. w organizacji może samodzielnie nabyć własność nieruchomości, która dalej może posłużyć chociażby za siedzibę spółki z o.o.. Ponadto wspólnicy mogą bez żadnych przeszkód wnosić nieruchomości tytułem aportu do spółki;
3. możliwość zawierania umów handlowych z przyszłymi kontrahentami docelowej spółki z o.o.;
4. możliwość zatrudniania pracowników;
5. prawo prowadzenia działalności gospodarczej.

Zasadą jest, że działalność podejmowana przez spółkę z o.o. w organizacji powinna sprowadzać się do czynności faktycznych i prawnych zmierzających do zarejestrowania spółki z o.o., w szczególności do wniesienia wkładów na pokrycie kapitału zakładowego i ustanowienia organów spółki. Tak należy rozumieć intencję ustawodawcy, który wprowadził 6-miesięczny termin na zgłoszenie spółki z o.o. w organizacji do rejestru przedsiębiorców. Wpis spółki z o.o. do rejestru przedsiębiorców ma charakter konstytutywny. Nierzadkie są natomiast sytuacje, w których zarząd spółki z o.o. w organizacji zamierza rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej jeszcze przed uzyskaniem wpisu do rejestru przedsiębiorców. Możliwość prowadzenia działalności przez spółkę z o.o. w organizacji wynika wprost z art. 14 ust. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, który stanowi, że spółka kapitałowa w organizacji może podjąć działalność gospodarczą przed uzyskaniem wpisu do rejestru przedsiębiorców.

Takie rozwiązanie pozwala na prowadzenie działalności gospodarczej przez spółkę z o.o. w organizacji, mimo niejednokrotnie czasochłonnej procedury rejestracyjnej. Należy jednak pamiętać, że spółka z o.o. w organizacji jest pełnoprawnym uczestnikiem obrotu gospodarczego, w tym też podmiotem podlegającym obowiązkom podatkowym.

Trzeba także nadmienić, iż spółka z o.o. w organizacji, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą, staje się przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego (art. 43 ¹ k.c.). Wobec tego w stosunkach cywilnoprawnych do spółki z o.o. w organizacji będą miały zastosowanie odpowiednie przepisy odnoszące się do przedsiębiorców m.in. wyższy stopień staranności wymagany przy wykonywaniu zobowiązań, czy też krótsze terminy przedawnienia roszczeń.

Kto może działać w imieniu spółki z o.o. w organizacji

Kodeks spółek handlowych zawiera jednoznaczny i wyczerpujący katalog podmiotów, które są uprawnione do działania w imieniu spółki z o.o. w organizacji. Zgodnie z art. 161 § 2 k.s.h. w imieniu spółki z o.o. w organizacji mogą działać członkowie zarządu lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. Reprezentacja spółki z o.o. w organizacji przez pełnomocnika ma szczególnie istotne znaczenie w sytuacji, w której wspólnicy przy zawieraniu umowy, nie ustalili i nie wybrali składu zarządu. Wybór zarządu jest jednym z warunków rejestracji spółki z o.o. w rejestrze przedsiębiorców. Do czasu powołania zarządu spółka z o.o. w organizacji może rozpocząć prowadzenie działalności jeżeli tylko wspólnicy jednomyślną uchwałą ustanowią dla niej pełnomocnika.

W chwili dokonania wpisu spółki z o.o. do rejestru przedsiębiorców, zarejestrowana spółka z o.o. wstępuje w prawa i obowiązki spółki z o.o. w organizacji.

Jaka jest odpowiedzialność?

Podmiotami, które ponoszą odpowiedzialność za działalność spółki w organizacji są osoby, które działały w jej imieniu (pełnomocnicy, członkowie zarządu). Odpowiedzialność tych osób wobec spółki z o.o. ustaje w chwili zatwierdzenia ich czynności przez zgromadzenie wspólników „pełnoprawnej” spółki z o.o. (art. 13 w zw. z art. 161 § 3 k.s.h.). Zatwierdzenie tych czynności nie odnosi jednak skutku do odpowiedzialności wyżej wymienionych osób względem wierzycieli, w stosunku do których odpowiadają oni razem ze spółką, aż do chwili wygaśnięcia tych wierzytelności. Inną kwestią jest ewentualna odpowiedzialność samych wspólników za działania spółki z o.o. w organizacji. Wspólnicy nie pełniący funkcji reprezentacyjnej w spółce (członka zarządu lub pełnomocnika) nie mogą samodzielnie działać w imieniu spółki, jednak mimo to ponoszą oni solidarną odpowiedzialność z wyżej wskazanymi osobami, do wysokości niewniesionego przez siebie kapitału zakładowego. Wspólnik może zwolnić się od tej odpowiedzialności poprzez uzupełnienie brakującego wkładu. W takiej sytuacji następuje przywrócenie odpowiedzialności spółki proporcjonalnie do wniesionego przez wspólnika wkładu. Na koniec warto wskazać, iż krąg podmiotów odpowiedzialnych za zaległości podatkowe jest zbliżony do kręgu podmiotów odpowiedzialnych względem wierzycieli z pewnymi odmiennościami (art. 116 § 4 Ordynacji podatkowej). W pierwszej kolejności za zobowiązania podatkowe odpowiada spółka samodzielnie. W dalszej kolejności mogą odpowiadać członkowie zarządu (a w przypadku ich braku: pełnomocnicy lub wspólnicy), przy czym dla powstania odpowiedzialności tych podmiotów konieczne jest spełnienie następujących warunków:

1. egzekucja z majątku spółki musiała okazać się bezskuteczna;
2. członek zarządu (względnie pełnomocnik lub wspólnik) nie wykazał przed organami podatkowymi, że we właściwym czasie zgłoszony został we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym czasie zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne albo zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu albo niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez winy;
3. członek zarządu (względnie pełnomocnik lub wspólnik) nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Odpowiedzialność członków zarządu (względnie pełnomocników lub wspólników) obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu (pełnomocnika lub wspólnika).

Foto dzięki uprzejmości artur84 / freedigitalphotos.net