Wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jako pełnomocnik spółki do zwarcia umowy z członkiem zarządu

wspólnik pełnomocnikiem

Zgodnie z art. 210 k.s.h. w umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników.

Artykuł 210 k.s.h. nie precyzuje jednak, kto może zostać pełnomocnikiem powołanym uchwałą zgromadzenia wspólników. Również inne przepisy milczą na ten temat. Wobec powyższego należy uznać, że krąg podmiotów legitymowanych do występowania w roli specjalnego pełnomocnika jest nieograniczony. Oznacza to, że dopuszczalne jest udzielenie pełnomocnictwa między innymi wspólnikowi takiej spółki. Argumentem przemawiającym za takim stanowiskiem jest również brzmienie art. 243 § 3 k.s.h., który wprost wyklucza łączenie funkcji członka zarządu i pełnomocnika na zgromadzeniu wspólników. Skoro ani w art. 210 k.s.h. ani w innych przepisach ustawodawca nie ograniczył kręgu podmiotów, które mogą występować w roli pełnomocnika spółki, należy uznać, iż takim pełnomocnikiem może być wspólnik spółki z o.o.. W tym miejscu można przywołać wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia z dnia 8 sierpnia 2018 r. (sygn. akt III AUa 98/18), w którym wskazano, że „(…) Przyjmuje się, że pełnomocnikiem spółki może być zarówno wspólnik, jak i osoba spoza grona wspólników. Jest natomiast sporne, czy pełnomocnikiem spółki wybranym przez zgromadzenie wspólników w trybie art. 210 § 1 k.s.h. może być członek jej zarządu. Umocowanie w tym trybie członka zarządu nie jest wykluczone, jednakże w przypadku spółek dwuosobowych należy badać okoliczności konkretnego przypadku.”.

Należy na marginesie wskazać, że prokurent co do zasady nie może w imieniu spółki skutecznie zawrzeć umowy o pracę (aneksu do tej umowy) z członkiem zarządu, podobnie jak nie może tej spółki reprezentować w postępowaniu sądowym, którego stronami są członek zarządu spółki oraz sama spółka. W takich sytuacjach bowiem spółkę może reprezentować jedynie rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. Prokurent może jednak być uchwałą zgromadzenia wspólników upoważniony do zawarcia umowy z członkiem zarządu.

Podobnie też nie może być pełnomocnikiem osoba, która jest jednocześnie komandytariuszem w tej spółce komandytowej i członkiem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością – komplementariusza. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego, takie powiązanie sprzeciwia się istocie spółki komandytowej (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2019 r. sygn. akt III CZP 71/18).

Czy członek zarządu może zawierać umowy ze spółką?

Czy członek zarządu może zawierać umowy ze spółką?

Otrzymałem następujące pytanie od klienta:

Uprzejmie proszę o pomoc w poprawnym od strony prawnej skonstruowaniu umowy pożyczki na rzecz naszej Spółki. Ja udzielę tej pożyczki Spółce, ale mam pytanie, czy umowę w imieniu Spółki może podpisać ze mną moja Żona (także jest członkiem zarządu Spółki)?

W odpowiedzi na powyższe pytanie trzeba wskazać, że członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie może reprezentować spółki w umowie zawieranej przez tę spółkę z innym członkiem zarządu.

Z powyższym pytaniem jest związany inny problem: czy członek zarządu być umocowany przez zgromadzenie wspólników, jako pełnomocnik reprezentujący spółkę, do zawarcia umowy z innym członkiem zarządu (art. 210 § 1 k.s.h.) należy odpowiedzieć, iż stanowisko doktryny i judykatury w tym zakresie jest niejednolite.

Komentatorzy: Niedopuszczalność takiego rozwiązania

Komentatorzy do kodeksu spółek handlowych opowiadają się za niedopuszczalnością ustanowienia pełnomocnikiem członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Inaczej mówiąc, członek zarządu nie powinien być powoływany na pełnomocnika do zawarcia umowy pomiędzy spółką a innym członkiem zarządu. Chodzi o to aby wyłączyć możliwość naruszenia interesów spółki. Takie stanowisko zajmuje między innymi: A. Szumański (w: S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, M. Tarska, Kodeks spółek handlowych. Komentarz do artykułów 151-300, Tom II, Warszawa 2005, s. 525), R. Pabis (Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz, Warszawa 2003, s. 236), M. Rodzynkiewicz (Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2005, s. 357), M. Litwińska, Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2002, s. 520-521). Jako argument dla swojego stanowiska komentatorzy Ci wskazują przede wszystkim fakt, iż takie działanie stanowiłoby obejście art. 210 k.s.h. Należy też zaznaczyć stanowisko A. Kidyby, który w komentarzu do art. 210 k.s.h. opowiada się za niedopuszczalnością udzielenia w oparciu o ten przepis pełnomocnictwa członkowi zarządu, podczas gdy komentując zbieżną regulację odnoszącą się do spółki akcyjnej (art. 379 § 1 k.s.h.) wyraźnie podkreśla dopuszczenie takiej możliwości.

Sądy: jednak członek zarządu może być pełnomocnikiem

Stanowisko judykatury w tym zakresie jest odmienne. Zarówno Sąd Najwyższy jak i Naczelny Sąd Administracyjny stoją na stanowisku, że pełnomocnikiem spółki do zawarcia umowy pomiędzy spółką a członkiem zarządu może być powołany uchwałą wspólników inny członek zarządu. Sąd Najwyższy i Naczelny Sąd Administracyjny jednoznacznie opowiedziały się za dopuszczalnością umocowania przez zgromadzenie wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością członka zarządu spółki do zawarcia umowy między spółką a innym członkiem zarządu. W postanowieniu z dnia 7 kwietnia 2010 r. II UZP 5/10 Sąd Najwyższy jednoznacznie uznał, iż: „członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może być umocowany przez zgromadzenie wspólników do zawarcia umowy o pracę z innym członkiem zarządu (art. 210 § 1 k.s.h).” Taki pogląd został także zawarty w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 sierpnia 1998 r. II UKN 82/98, który wydany został, co prawda, pod rządami poprzednio obowiązującego kodeksu handlowego, jednak wobec tożsamości regulacji art. 203 k.h. z art. 210 k.s.h. pozostaje on nadal aktualny. W uzasadnieniu tego wyroku Sąd Najwyższy wskazał, że art. 203 k.h. (czyli odpowiednik obecnie obowiązującego art. 210 k.s.h.) nie określa, kto może być pełnomocnikiem spółki, a tym samym pozostawia swobodę wyboru zgromadzeniu wspólników. Zbieżny pogląd został zawarty w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 kwietnia 1999 r., SA/Bk 94/98 oraz w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 listopada 2002 r., I SA/Gd 2437/99. W obu tych wyrokach Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że w wieloosobowych spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością umowa o pracę zawarta przez powołanego uchwałą zgromadzenia wspólników pełnomocnika będącego członkiem zarządu spółki z innym (innymi) członkami zarządu może być uznana za umowę prawnie skuteczną, nienaruszającą przepisów art. 203 k.h. Argumentacja ta zachowuje aktualność na gruncie Kodeksu spółek handlowych.

Powyższe uwagi uzasadniają wniosek, że w świetle art. 210 § 1 k.s.h. dopuszczalne jest umocowanie przez zgromadzenie wspólników członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością do zawarcia umowy z innym członkiem zarządu.

 

Autorzy: r.pr. Marta Marczak i adw. Marcin Hołówka

 

Foto dzięki uprzejmości: digitalart/ freedigitalphotos.net