Najpierw należy wytłumaczyć co to jest „agio”.
W spółce z o.o. wspólnik wnoszący wkład na pokrycie obejmowanego udziału musi wpłacić wartość nominalną tego udziału (art. 154 § 3 k.s.h.). Przykładowo, obejmując dwa udziały (każdy o wartości 50 zł) musi wpłacić spółce 100 zł. Jednakże wspólnik może też wpłacić wyższą kwotę niż wartość nominalna obejmowanych udziałów. Kontynuując ten przykład może wpłacić 150 zł i w zamian otrzymać udziały o nominalnej wartości 100 zł. Różnica pomiędzy wartością wpłaconą do spółki przez wspólnika a wartością nominalną obejmowanych udziałów to właśnie – agio (w powyższym przykładzie będzie to 50 zł). Zgodnie z przepisami, wartość wniesionego do spółki agio jest przekazywana do kapitału zapasowego.
Agio jest dopuszczalne niezależnie od tego, czy udziały są pokrywane aportem, czy wkładem pieniężnym. Nie ma bowiem żadnych przeciwwskazań prawnych, podatkowych i rachunkowych, aby określoną część wartości aportu wnoszonego do spółki z o.o. odnieść nie na kapitał zakładowy, ale na zapasowy.
Przepisy nie przewidują żadnych ograniczeń co do wartości agio, wskazując jedynie, że nadwyżka przekazywana jest na kapitał zapasowy. Nie ma żadnych przeszkód formalnoprawnych, aby spółka z minimalnym kapitałem zakładowym posiadała majątek wielokrotnie przewyższający wartość tego kapitału. Wówczas udziały wspólników, mimo symbolicznej wartości nominalnej, przedstawiałyby znaczną wartość bilansową, co zazwyczaj przekłada się na ich rynkową atrakcyjność.
Po co wnoszone jest agio? Objęcie udziałów po cenie wyższej od wartości nominalnej może być następstwem uzgodnień między wspólnikami, aby na przykład za wpłaconą nadwyżkę uprzywilejować udziały wspólnika wnoszącego wyższą kwotę niż wartość nominalna udziałów. Agio może pochodzić z wpłat jednego, kilku lub wszystkich wspólników.
Czy agio może być wpłacone w innym, późniejszym terminie?
Przepisy kodeksu spółek handlowych bezpośrednio nie ograniczają wspólników co do terminu wpłaty agio, jednakże przepis zawarty w art. 163 pkt 2) kodeksu spółek handlowych wskazuje, że przy powstaniu spółki z o.o. obejmując nowe udziały “za cenę wyższą od wartości nominalnej” nadwyżka ta musi być wniesiona przed powstaniem sp. z o.o.. W trakcie rejestracji podwyższenia kapitału zakładowego wszyscy członkowie zarządu muszą oświadczyć, że na moment złożenia wniosku o rejestrację zmiany wysokości kapitału zakładowego „wkłady zostały wniesione w całości przez wszystkich wspólników” (art. 167 § 1 pkt 2 k.s.h.). Oświadczenie to będzie więc obejmować także wpłaty na kapitał zapasowy. Tak więc interpretacja art. 163 pkt 2) k.s.h. wskazuje, że agio musi być wpłacone jednocześnie wkładem na pokrycie kapitału zakładowego.
Odpowiadając na to pytanie warto też zwrócić uwagę na przepis zawarty w art. 12 ust. 4 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, który stanowi, że przychodem od opodatkowania nie są „kwoty i wartości stanowiące nadwyżkę ponad wartość nominalną udziałów (akcji), otrzymane przy ich wydaniu i przekazane na kapitał zapasowy”. Literalne brzmienie tego przepisu wskazuje, że wniesienie agio w późniejszym terminie będzie rodziło negatywne konsekwencje dla otrzymującą tę wpłatę spółkę z o.o.
Dlatego też warto zastanowić się nad innymi sposobami dofinansowania spółki z o.o. – np.: pożyczki od udziałowca.
Foto dzięki uprzejmości: Sira Anamwong / freedigitalphotos.net