Zwyczajowo o pełnomocniku danego przedsiębiorcy dowiadujemy się, gdy on przedstawia pełnomocnictwo. Ale istnieje jeden szczególny rodzaj pełnomocnika – prokurent. Prokurent to inaczej pełnomocnik handlowy przedsiębiorcy ujawniany w Krajowym Rejestrze Sądowym. Prokurentem może zostać wyłącznie osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych (a więc jedynie osoba pełnoletnia). Prokurentem nie może być członek rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej spółki z o.o..
Prokurę udziela się wyłącznie w formie pisemnej, pod rygorem nieważności. W spółce z o.o. będzie to jednomyślnie podjęta uchwała członków zarządu ustanawiająca prokurenta (art. 208 § 6 k.s.h.). Co ważne, odwołać prokurenta może samodzielnie każdy z członków zarządu (art. 208 § 7 k.s.h.) i to w dowolnej formie – byleby takie oświadczenie było zrozumiałe dla prokurenta.
Powołanie danej osoby na pełnomocnika handlowego wiąże się też z koniecznością zgłoszenia tego faktu w Krajowym Rejestrze Sądowym a do formularza dołączyć trzeba pisemną zgodę osoby, która ma być powołana na prokurenta na jej powołanie. Prokura obowiązuje z chwilą jej udzielenia na piśmie pod rygorem nieważności (dzień podjęcia uchwały zarządu); sam wpis do Krajowego Rejestru Sądowego ma jedynie charakter potwierdzenia (deklaratoryjny). Podobnie też odwołanie pełnomocnika handlowego musi być zgłoszone do sądu w terminie 7 dni od jego odwołania a ważne jest już z chwilą doręczenia oświadczenia o jej odwołaniu prokurentowi.
Prokurent jest ujawniany w Krajowym Rejestrze Sądowym, a więc łatwo jest sprawdzić czy osoba chcąca zawrzeć umowy w imieniu przedsiębiorcy jest faktycznie do tego uprawiona. Wystarczy skorzystać z wyszukiwarki podmiotów Krajowego Rejestru Sądowego i pobrać aktualny odpis z tego rejestru. W dziale 2 będzie taki wpis, w którym jest zawarta informacja czy został powołany prokurent.
Co prokurent może robić?
Do jakich czynności jest uprawiony pełnomocnik handlowy? Prokura samoistna umożliwia dokonywanie czynności (sądowych i pozasądowych) związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa a więc zakres działania prokurenta jest taki sam jak zakres działania członka zarządu (sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki). Prokurent jednakże, bez odrębnego i w odpowiedniej formie wydanego pełnomocnictwa, nie może zbyć i obciążać przedsiębiorstwa i nieruchomości będących we władaniu spółki z o.o..
Jaka odpowiedzialność?
Co ważne dla pełnomocnika handlowego – jego odpowiedzialność nie kształtuje się jak odpowiedzialność członka zarządu. Prokurent nie odpowiada na gruncie art 299 k.s.h. wobec wierzycieli spółki z o.o.. Prokurent za swoje działania będzie ponosił odpowiedzialność na zasadach ogólnych (m.in.: art. 415 k.c.). Na temat odpowiedzialności pełnomocnika zobacz także wpis pt: “Błędne decyzje pełnomocnika“.
Prokura nie może być przeniesiona na inną osobę fizyczną. Pełnomocnik handlowy może jednak udzielić pełnomocnictwa szczególnego do poszczególnej czynności innej osobie.
Prokura wygasa w następujących sytuacjach: przedsiębiorca zostaje wykreślony z rejestru, wobec przedsiębiorcy ogłaszana jest upadłość, otwarcie likwidacji. Prokura wygasa też wraz z częściową lub całkowitą utratą zdolności do czynności prawnych lub ze śmiercią prokurenta.
foto dzięki uprzejmości chanpipat / freedigitalphotos.net