Zakładanie spółek - Strona 24 z 35 - Twój nowy początek! Zakładanie spółek to informacje o bieżącej obsłudze prawnej i podatkowej spółek z o.o.

Jakie są koszty założenia spółki jawnej?

Spółka jawna jest, zdaniem wielu, najprościej skonstruowaną spółką. Dlatego też, obok spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka jawna cieszy się dużym zainteresowaniem osób rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej. Dlatego też, przy zakładaniu spółki jawnej warto poświęcić trochę czasu na dobre zredagowanie treści umowy spółki jawnej oraz obliczenie kosztów założenia tej spółki.

Po pierwsze, umowa spółki jawnej musi być zawarta w formie pisemnej, chyba że wkładem do spółki będzie przedsiębiorstwo (forma pisemna z podpisami notarialnie poświadczonymi) albo nieruchomość (forma aktu notarialnego).

Po drugie, umowa spółki jawnej musi zawierać cztery podstawowe elementy: określenie firmy oraz siedziby spółki, opisanie wnoszonych przez wspólników wkładów oraz wycena wartości tych wkładów, opisanie przedmiotu działalności spółki oraz wskazanie czasu trwania spółki. Oprócz wyżej wymienionych podstawowych elementów spółki jawnej należy dodać także regulacje odnoszące się do sposobów likwidacji spółki jawnej (zobacz wpis nt. Rozwiązanie spółki jawnej bez likwidacji), sytuacji, gdy jeden ze wspólników umiera lub ogłasza upadłość.

Przed zgłoszeniem spółki jawnej do rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym warto też pomyśleć o zapewnieniu ochrony prawnej marki spółki (nazwy, znaku towarowego) oraz domeny internetowej.

Po ustaleniu treści umowy spółki jawnej można przystąpić do jej rejestracji. Rejestracja spółki jawnej wiąże się z koniecznością poniesienia odpowiednich kosztów notariusza, opłat sądowych oraz opłat skarbowych.

Jakie są koszty założenia spółki jawnej?

Do rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym spółki jawnej wymagane jest złożenie poświadczonych notarialnie podpisów wszystkich wspólników spółki jawnej. Opłata od wniosku o zarejestrowanie spółki jawnej w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym wynosi 500 złotych a opłata za ogłoszenie wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego wynosi 100 złotych.

Spółka jawna musi być też zarejestrowana na VAT; opłata skarbowa wynosi 170 złotych.

Ponadto, spółka jawna musi zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych 0,5% od łącznej wartości wkładów. Jeśli wartość wkładów wynosi 10.000 zł to podatek od czynności cywilnoprawnych wyniesie 50 zł. Ten podatek w imieniu spółki wpłacają wspólnicy w terminie 14 dni od zawarcia umowy spółki jawnej.

Foto dzięki uprzejmości patrisyu / freedigitalphotos.pl

Rodzaje prokury

Jak pisałem w innym wpisie pt. „Prokurent w spółce z o.o.” prokura to specjalne pełnomocnictwo handlowe dla osoby fizycznej, pozwalające na reprezentowanie spółki z o.o. Prokurent najczęściej jest powoływany, gdy zarząd chce delegować część swoich obowiązków na zaufaną osobę, w tym w szczególności często spotyka się prokurentów w spółkach z zagranicznym kapitałem. W spółkach z udziałem zagranicznym zarząd najczęściej jest wybierany spośród pracowników macierzystej spółki i w związku z tym w siedzibie spółki członkowie zarządu nie przebywają codziennie. Dlatego też w praktyce zarząd powołuje prokurenta, który ma bieżąco zarządzać taką spółką. Prokura jest też atrakcyjna ze względu na zakres odpowiedzialności prokurenta za długi spółki.

Prokurent może być uprawniony do samodzielnego reprezentowania spółki z o.o. (prokura samodzielna), może też być ograniczony w ten sposób, iż ma prawo reprezentacji jedynie wraz z innym prokurentem (prokura łączna). W praktyce można też spotkać i inne rozwiązania ograniczenia prokurenta: (i) prokurent może działać jedynie łącznie z innym członkiem zarządu (prokura łączna niewłaściwa) oraz (ii) członek zarządu może działać łącznie z innym członkiem zarządu lub prokurentem (reprezentacja mieszana). Żeby wyliczenie było kompletne na marginesie należy wskazać, iż prokurent może być ograniczony do reprezentowania oddziału spółki z o.o. (prokura oddziałowa). Poniżej omawiam poszczególne rodzaje prokury.

Prokura samodzielna

Prokura samodzielna lub samoistna pozwala na działanie jednoosobowe w zakresie wynikającym z umocowania. Taki prokurent jest uprawniony do dokonywania wszelkich czynności sądowych i pozasądowych, związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa spółki z o.o. Warto wiedzieć, że prokurent może reprezentować spółkę jedynie w sprawach związanych z prowadzeniem przez nią działalności gospodarczej. Do czynności niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą (np.: zwołanie nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników) prokurent nie jest umocowany; takie czynności może wykonywać jedynie zarząd. Na marginesie należy przypomnieć, że do niektórych czynności wymagane jest specjalne, odrębne pełnomocnictwo, np.: do zbycia przedsiębiorstwa, zbycia lub obciążenia nieruchomości.

Prokura łączna

Prokura łączna polega na tym, że osoby uprawnione do reprezentacji spółki muszą działać wspólnie. Dlatego też przy powoływaniu prokurentów łącznych należy rozważyć, czy nie powołać większej ilości osób jako prokurentów aby w sytuacji, gdy jedna osoba nie może być obecna nie doszło do paraliżu decyzyjnego w spółce.

Prokura łączna niewłaściwa

W praktyce spotyka się też tzw. prokurę łączną niewłaściwą. Polega ona na tym, że prokurent może działać jedynie wraz z inną osobą, która nie jest prokurentem (np.: może to być członek zarządu bądź udziałowiec spółki). Praktyka prokury łącznej niewłaściwej została zaaprobowana w orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2001 r. sygn. akt III CZP 6/01 oraz jest szeroko komentowana w glosach do tego wyroku – aprobując to rozwiązanie bądź też je krytykując. Dlatego też warto sprawdzić czy w sądzie rejestrowym właściwym dla siedziby spółki obowiązująca praktyka polega na akceptacji tego sposobu reprezentacji spółki z o.o. czy też można się spotkać z odmową wpisu prokury łącznej niewłaściwej. W ostatnio wydanym orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2015 roku skład orzekający uznał, że nie jest dopuszczalna reprezentacja spółki przez prokurenta łącznego niewłaściwego. Tak więc, teraz Krajowy Rejestr Sądowy nie zarejestruje tego sposobu reprezentacji spółki z o.o.

Reprezentacja mieszana

Polega na tym, że to członek zarządu musi działać łącznie z innym członkiem zarządu lub z prokurentem. W przypadku więc reprezentacji mieszanej (art. 205 k.s.h.) to członek zarządu jest ograniczony w swym działaniu w imieniu spółki z o.o. i może reprezentować spółkę jedynie działając wspólnie z inną osobą uprawioną osobą.

Foto dzięki uprzejmości digitalart / freedigitalphotos.net

Jak uchylić uchwałę zgromadzenia wspólników spółki z o.o.?

Zgromadzenie wspólników w spółce z o.o. podejmuje najważniejsze dla funkcjonowania tego podmiotu decyzje. Do kompetencji zgromadzenia wspólników spółki z o.o. zarezerwowane są m.in. decyzje w sprawach rozliczenia działalności zarządu za dany rok obrotowy, zbycia lub wydzierżawienia przedsiębiorstwa albo nabycia i zbycia nieruchomości, podwyższenia i obniżenia kapitału zakładowego, podziału zysku, czy choćby otwarcia likwidacji. Tego typu sprawy mogą być podejmowane jedynie przez zgromadzenie wspólników. Zasadniczo decyzje zgromadzenia wspólników przegłosowywane są określoną większością (zwykłą lub kwalifikowaną, np.: 2/3 czy 3/4 głosów). Więcej na ten temat we wpisie nt.: Uchwała Zgromadzenia Wspólników.

Zdarzają się jednak sytuacje, że uchwała zgromadzenia wspólników została nieprawidłowo podjęta. Przykładowo wspólnik nie został dopuszczony do udziału w zgromadzeniu wspólników albo też podjęta została uchwała, która to nie była uwzględniona w porządku obrad zgromadzenia. Jak więc można uchylić uchwałę Zgromadzenia Wspólników? W sytuacji, gdy wspólnik nie głosował, bo nie wiedział o terminie zgromadzenia wspólników, może on w ciągu miesiąca od dnia otrzymania wiadomości o podjęciu uchwały wnieść do sądu pozew żądając uchylenia uchwały wspólników, która jest sprzeczna z umową spółki, dobrymi obyczajami lub godzi w interesy spółki albo ma na celu pokrzywdzenie wspólnika (art. 249 k.s.h.). Powództwo o uchylenie uchwały nie może być wniesione do sądu po upływie sześciu miesięcy od dnia jej powzięcia (art. 251 k.s.h.). podobne prawo ma wspólnik, który nie zgadzał się na uchwałę, gdyż jest ona sprzeczna z umową spółki, dobrymi obyczajami lub godzi w interesy spółki albo ma na celu pokrzywdzenie wspólnika i po jej przegłosowaniu zażądał zaprotokołowania swojego sprzeciwu.

Inną możliwością jest wniesienie przez wspólnika powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały zgromadzenia wspólników. Osoba składająca pozew o uchylenie uchwały wspólników musi wykazać, że podjęta uchwała jest sprzeczna z przepisami prawa. Termin na złożenie takiego powództwa wynosi sześć miesięcy od otrzymania wiadomości o jej podjęciu, nie dłużej niż trzy lata od jej przegłosowania.

Trzecią możliwością jest złożenie powództwa o ustalenie nieistnienia uchwały. Powództwo o stwierdzenie nieistnienia uchwały dotyczy tzw. „pozornych uchwał” a więc przykładowo sytuacji, gdy „pozorna uchwała” została podjęta przez nieuprawnione do tego osoby. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w uchwale podjętej dnia 2 lutego 1994 r. (Uchwała SN z 2 lutego 1994 r., III CZP 191/93, OSNC 1994, nr 9, poz. 167) tego typu pozorne uchwały są uchylane przez sąd w postępowaniu zainicjowanym powództwem o ustalenie na podstawie art. 189 k.p.c..

Foto dzięki uprzejmości iosphere / freedigitalphotos.net

Uchwała Zgromadzenia Wspólników

Aby uchwała Zgromadzenia Wspólników obowiązywała musi być prawidłowo przegłosowana. Ale przed przystąpieniem do głosowania nad uchwałą należy sprawdzić czy uchwała zgromadzenia wspólników może być poddana pod głosowanie.

Warto pamiętać, że na początku każdego zgromadzenia wspólników przewodniczący zgromadzenia (może nim być np.: prezes zarządu spółki), przed przystąpieniem do głosowania poszczególnych uchwał, musi przygotować listę obecności, następnie odczytać porządek obrad, sprawdzić prawidłowość zwołania zgromadzenia (np.: czy wszyscy wspólnicy zostali prawidłowo zawiadomieni o terminie zgromadzenia wspólników) oraz sprawdzić zdolność do podejmowania uchwał przez zgromadzenie wspólników (chodzi o to, czy na zgromadzeniu wspólników jest obecna odpowiednia liczba wspólników zdolnych do podejmowania uchwał, tzw. kworum).

Po przeprowadzeniu powyższych czynności sprawdzających przewodniczący może przystąpić do przeprowadzenia głosowania nad uchwałą Zgromadzenia Wspólników. Sama treść uchwały wskaże nam czy do jej przegłosowania potrzebna jest jedynie zwykła większość głosów, czy też wymagane jest uzyskanie kwalifikowanej większości głosów (np.: 2/3 głosów, ¾ głosów lub też jednomyślność) oraz czy wymagane jest odpowiednie kworum (tj. odpowiednia ilość obecnych na tym zgromadzeniu wspólników wobec wszystkich wspólników tej spółki). Informację o tym, jaka jest wymagana większość oraz czy wymagane jest zgromadzenie odpowiedniego kworum znajdziemy w przepisach kodeksu spółek handlowych oraz w treści umowy spółki. Przykładowo uchwała zgromadzenia wspólników dotycząca zmiany umowy spółki, rozwiązania spółki lub zbycia przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części zapada większością dwóch trzecich głosów. Natomiast uchwała dotycząca istotnej zmiany przedmiotu działalności spółki zapada większością trzech czwartych głosów. Co więcej, uchwała zmieniająca umowę spółki, która to zwiększa świadczenia wspólników lub uszczupla ich prawa wymaga jednomyślności.

Wspólnik może uczestniczyć we wszystkich glosowaniach, za wyjątkiem tych, które dotyczą jego odpowiedzialności wobec spółki z jakiegokolwiek tytułu. Powyższe wyłączenie w szczególności dotyczy głosowania nad udzieleniem mu absolutorium, w sytuacji, gdy wspólnik jest jednocześnie członkiem zarządu. Podobnie wspólnik nie może uczestniczyć w głosowaniu nad uchwałą zwalniającą go z zobowiązania wobec spółki albo gdy przedmiotem uchwały jest sprawa dotycząca sporu pomiędzy nim a spółką. Chodzi więc generalnie o sytuacje, w których powstaje konflikt interesów pomiędzy wspólnikiem a spółką i wiadomo, że wspólnik będzie dbał o własny interes kosztem interesu spółki.

Warto wiedzieć, że wspólnik może osobiście głosować za uchwałą, lub też upoważnić pełnomocnika do głosowania w jego imieniu. Trzeba jednak pamiętać, że członek zarządu oraz pracownik spółki nie mogą być pełnomocnikami na zgromadzeniu wspólników (art. 243 par. 3 k.s.h.).

Foto dzięki uprzejmości Stuart Miles / freedigitalphotos.net

Oddział zagranicznego przedsiębiorcy w Polsce

Zagraniczna spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (np.: Gesellschaft mit beschränkter Haftung, limited liability company lub товариство з обмеженою відповідальністю) może prowadzić działalność gospodarczą na terenie Polski wykorzystując zależną, polską spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Inną możliwością jest otworzenie przez zagraniczną spółkę – oddziału zagranicznego przedsiębiorcy w Polsce.

Oddział zagranicznego przedsiębiorcy w Polsce oznacza niezależną organizacyjnie i majątkowo część działalności gospodarczej prowadzonego przez cudzoziemca przedsiębiorstwa na terenie Polski.

Polskie przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stosują dwa tryby rejestrowania oddziału zagranicznego przedsiębiorcy w Polsce – w zależności od tego czy przedsiębiorca zagraniczny pochodzi z kraju należącego do Unii Europejskiej lub do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (tryb uproszczony) lub też z państwa, które nie należy do UE albo EFTA (tryb zwykły).

Przedsiębiorcy zagraniczni z krajów należących do UE lub EFTA mogą zakładać oddziały swoich przedsiębiorstw zagranicznych w Polsce na takich samych warunkach co obywatele polscy (art. 85 ust. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej).

Natomiast przedsiębiorcy zagraniczni pochodzący z krajów nienależących do Unii Europejskiej lub do Europejskiego Obszaru Gospodarczego mogą otworzyć w Polsce swój oddział jedynie, gdy kraj pochodzenia stosuje zasadę wzajemności, a więc przedsiębiorstwo polskie może odtworzyć oddział w państwie z którego pochodzi przedsiębiorca zagraniczny. Takimi krajami, stosującymi zasadę wzajemności są państwa, które zawarły z Polską umowy sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji (np.: Kanada, Izrael, Macedonia, Wietnam, Argentyna, Korea Południowa, Kazachstan, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Australia, Chiny, Białoruś, Ukraina).

W trakcie rejestracji oddziału przedsiębiorstwa zagranicznego w Polsce należy sprawdzić jaki jest przedmiot działalności przedsiębiorstwa „macierzystego”. Przedmiot działalności oddziału zagranicznego przedsiębiorcy w Polsce nie może wykraczać poza przedmiot działalności przedsiębiorcy zagranicznego. Dlatego też do formularzy rejestracyjnych dołącza się np. umowę spółki przedsiębiorstwa zagranicznego, przetłumaczoną przez przysięgłego tłumacza na język polski aby sąd rejestrowy mógł zweryfikować jakie są granice działalności podmiotu zagranicznego.

Do zarejestrowania oddziału zagranicznego przedsiębiorcy w Polsce wymagane jest wskazanie, kto będzie reprezentował oddział. Konieczne jest też przekazanie wzoru podpisu tej osoby, poświadczonej przez notariusza (polskiego konsula) za zgodność z oryginałem. Osoba będzie kontaktowała się z polskimi urzędami, m.in. ma obowiązek poinformować Ministra Gospodarki o otwarciu likwidacji przedsiębiorcy zagranicznego, który utworzył oddział, lub o utracie przez tego przedsiębiorcę prawa wykonywania działalności gospodarczej w kraju siedziby.

W umowach i innych dokumentach oddział zagranicznego przedsiębiorcy w Polsce używa nazwy oryginalnej wraz z przetłumaczoną na język polski formą prawną (np.: Prevoir-Vie Groupe Prevoir S.A. Oddział w Polsce lub Mobica Limited Sp. z o.o. Oddział w Polsce).

Warto wiedzieć, że oddział zagranicznego przedsiębiorcy w Polsce nie ma osobowości prawnej w rozumieniu prawa cywilnego. Podmiot ten jest jedynie organizacyjnie i majątkowo wyodrębnioną strukturą przedsiębiorcy zagranicznego, która działa poza miejscowością, w której ma siedzibę zagraniczny przedsiębiorca. Ponieważ oddział zagranicznego przedsiębiorcy w Polsce nie ma osobowości prawnej toteż nie może on występować samodzielnie w relacjach gospodarczych. Umowy z kontrahentami będą więc podpisywane wyłącznie w imieniu i na rzecz przedsiębiorcy zagranicznego, jednakże w komparycji umowy wskazuje się na nazwę przedsiębiorcy zagranicznego, przetłumaczoną na język polski formę prawną oraz dodaje „oddział w Polsce”.

Oddział przedsiębiorcy zagranicznego w Polsce jest objęty wyłącznie ograniczonym obowiązkiem podatkowym w podatku dochodowym od osób prawnych. Oznacza to, że oddział przedsiębiorcy zagranicznego w Polsce podlega podatkowi dochodowemu od osób prawnych wyłącznie od tych dochodów, które oddział osiąga na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w rozumieniu art. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Oddział przedsiębiorcy zagranicznego w Polsce podlega rejestracji na polski VAT.

Foto dzięki uprzejmości jscreationzs / freedigitalphotos.net

Rozporządzenie udziałami w niemieckiej spółce z o.o. (GmbH)

Zgodnie z niemiecką ustawą o spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, przeniesienie udziałów w niemieckiej spółce z o.o. wymaga zachowania szczególnej formy – aktu notarialnego. Nie jest więc tak, jak w przypadku polskich spółek z o.o., że wystarczającą będzie forma pisemna z podpisami notarialnie poświadczonymi.

Jeżeli więc polski udziałowiec chce zbyć udziały w niemieckiej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, aby dokonać tej czynności skutecznie musi udać się do notariusza i sporządzić umowę w formie aktu notarialnego. Co więcej, przeniesienie prawa własności do udziałów w spółce niemieckiej powinno być przeprowadzone przed niemieckim notariuszem. Dlaczego? Ponieważ oprócz wymogu aktu notarialnego do skutecznego zarejestrowania zmiany udziałowca w niemieckiej spółce z o.o. wymagane jest aby niemiecki notariusz przekazał niemieckiemu sądowi rejestrowemu aktualną listę wspólników spółki niemieckiej.

Takiej listy nie przekaże np.: polski bądź szwajcarski notariusz, gdyż lista wspólników spółki niemieckiej jest przekazywana w formie elektronicznej a dostęp do systemu mają wyłącznie niemieccy notariusze. Wprawdzie pojawia się nowy nurt orzecznictwa sądów niemieckich wskazujący, iż notariusze nie- niemieccy też mogą sporządzić akt notarialny, którego przedmiotem będzie zbycie udziałów w spółce niemieckiej i taki akt notarialny będzie prawnie skuteczny na podstawie niemieckiego prawa handlowego (orzeczenie Wyższego Sądu Krajowego w Dusseldorfie z dn. 2.3.2011 roku), jednakże z tzw. ostrożności obrotu prawnego do przeprowadzenia sprzedaży udziałów w spółce niemieckiej należy zaangażować niemieckiego notariusza lub niemieckiego konsula, gdy czynność prawna jest zawierana poza granicami Republiki Federalnej Niemiec.

Foto dzięki uprzejmości Stuart Miles / freedigitalphotos.net

Czy można podpisać umowę sprzedaży udziałów w polskiej sp. z o.o. za granicą?

Udziałowcem w polskiej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością może być Polak, ale posiadaczem udziałów w polskim podmiocie może być równie dobrze i cudzoziemiec. Cudzoziemiec może chcieć sprzedać swoje udziały w polskiej spółce. Powstaje więc szereg pytań związanych z zamiarem sprzedaży udziałów w spółce z o.o. przez cudzoziemca:

Czy cudzoziemiec musi przyjechać do Polski, aby przystąpić do umowy sprzedaży udziałów, ponieważ taka umowa musi być zawarta w odpowiedniej formie: pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi?
Czy cudzoziemiec nie musi przyjeżdżać do Polski, lecz wystarczy, że potwierdzi swój podpis pod umową sprzedaży udziałów u lokalnego notariusza lub przed polskim konsulem?
A może wystarczy zachowanie takiej formy prawnej umowy sprzedaży udziałów w polskiej spółce, jaka obowiązuje w jego macierzystym kraju?

Przepisy polskiego kodeksu spółek handlowych wymagają, aby umowa sprzedaży udziałów była zawarta w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi (art. 180 k.s.h.). Niezachowanie tej formy – pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi – oznaczać będzie w zasadzie, iż umowa jest prawnie nieważna (nieskuteczna). Za granicami Polski obowiązki polskiego notariusza może wykonać polski konsul lub lokalny notariusz. Uprawnienie polskiego konsula do potwierdzenia podpisu pod umową sprzedaży udziałów wynika z art. 19 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 lutego 1984 r. o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej: Konsul wykonuje czynności notarialne, a w szczególności poświadcza własnoręczność podpisów i znaków ręcznych na dokumentach.

Umowa sprzedaży udziałów w polskiej spółce z o.o. może być zawarta za granicą. Nie ma obowiązku podpisywania umowy sprzedaży udziałów w Polsce a więc cudzoziemiec przebywający poza granicami Polski nie będzie zmuszony do przyjazdu do Polski w celu przystąpienia do umowy sprzedaży udziałów w polskiej spółce.

Jednakże mogą zdarzyć się sytuacje, że osoba zamierzająca sprzedać udziały w spółce polskiej mieszka w kraju, w którym nie obowiązuje przy zbyciu udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością obowiązek potwierdzenia podpisów stron przez notariusza. Przykładami takich krajów są Francja oraz Szwajcaria. Zgodnie z prawem francuskim umowa przenosząca własność do udziałów w francuskiej spółce z o.o. (societe a responsabilite limitee) może być zawarta w formie pisemnej. Podobnie jest z umową przenoszącą własność udziałów w szwajcarskiej sp. z o.o. (Gesellschaft mit beschrankter Haftung) – wystarczy forma pisemna. W obu tych państwach sprzedaż udziałów w spółce z o.o. jest dokumentowana wyłącznie w formie pisemnej i nie jest wymagane potwierdzenie podpisów przez notariusza. A więc w sytuacji, gdy Francuz, posiadający udziały w polskiej spółce zechce je sprzedać Szwajcarowi to umowa sprzedaży udziałów może być zwarta we Francji i wystarczającą formą prawną umowy sprzedaży udziałów w spółce polskiej będzie forma prawna stosowana przy zbyciu udziałów we francuskiej (szwajcarskiej) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, a więc zwykła forma pisemna. Takie konsekwencje wynikają z brzmienia art. 25 ust. 1 zdanie drugie ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. prawo prywatne międzynarodowe: „Forma czynności prawnej podlega prawu właściwemu dla tej czynności. Wystarczy jednak zachowanie formy przewidzianej przez prawo państwa, w którym czynność zostaje dokonana. Jeżeli umowę zawierają osoby znajdujące się w chwili złożenia oświadczeń woli w różnych państwach, wystarczy wówczas zachowanie formy przewidzianej dla tej czynności przez prawo jednego z tych państw.”. Polski sąd rejestrowy powinien więc zarejestrować zmianę udziałowca w polskiej spółce z o.o. na podstawie umowy sprzedaży zawartej w formie pisemnej – jeśli została ona zawarta w kraju, w którym obowiązuje „łagodniejsza forma” prawna.

Istnieją też systemy prawne, które wymagają zachowania surowszej formy prawnej przy zawieraniu umowy sprzedaży udziałów. Przykładem jest system prawa niemieckiego – niemiecka ustawa o spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, która wymaga aby zbycie udziałów zostało dokonane w formie aktu notarialnego. A co stanie się w sytuacji zamiaru zawarcia umowy sprzedaży udziałów w spółce polskiej pomiędzy dwoma Niemcami w Niemczech? Dla polskiego sądu rejestrowego wystarczające będzie zawarcie umowy jedynie w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi, choć sąd przyjmie też za skuteczną umowę sprzedaży udziałów zawartą w formie notarialnej, gdyż jest to forma bardziej restrykcyjna, która może zastąpić łagodniejszą – formę pisemną z podpisami notarialnie poświadczonymi.

Foto dzięki uprzejmości digitalart / freedigitalphotos.net