Zgromadzenie Wspólników Archives - Zakładanie spółek

Czy zarząd spółki z o.o. musi być obecny na zgromadzeniu wspólników?

Zacząć należy od tego, że problem obecności członków zarządu na zgromadzeniu wspólników sp. z o.o. dotyczy jedynie takiej sytuacji, gdy członkami zarządu spółki nie są jednocześnie wspólnicy tej spółki.

Jeśli chodzi o spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, to przepisy kodeksu spółek handlowych regulują jedynie zasady obecności byłych członków zarządu na zwyczajnym zgromadzeniu wspólników. Mianowicie, zgodnie z art. 231 k.s.h., na zwyczajnym zgromadzeniu wspólników mogą być obecni ci członkowie zarządu, którym wygasł w trakcie poprzedniego roku obrotowego mandat. Byli członkowie zarządu uczestniczą przy sporządzaniu sprawozdania zarządu oraz mają prawo do przeglądania przygotowanego sprawozdania zarządu, sprawozdania finansowego oraz opinii biegłego rewidenta. Byli członkowie zarządu mogą też przedkładać do tych dokumentów w własne opinie na piśmie. Mimo braku regulacji prawnej należy wskazać, że obecność członków zarządu (w tym byłych członków zarządu) na zwyczajnym zgromadzeniu wspólników jest o tyle dla tych osób istotna, że warto być obecnym przy głosowaniu uchwał nad udzieleniem absolutorium poszczególnym członkom zarządu, gdyż zasadą jest udzielane absolutorium indywidualnie każdemu z członków tego organu kolegialnego.

Niemniej jednak dobrym zwyczajem w spółkach z o.o. jest obecność członków zarządu nie tylko na zwyczajnych zgromadzeniach, lecz też i na nadzwyczajnych zgromadzeniach wspólników, w szczególności, że wspólnicy mogą mieć pytania do zarządu co do bieżącego zarządzania spółką i oczekiwać otrzymania niezbędnych wyjaśnień w tym zakresie.

Przepisy kodeksu spółek handlowych nie wskazują też, kto ma prawo otwarcia zgromadzenia wspólników w spółce z o.o.. Utartym zwyczajem jest, że zgromadzenie wspólników otwiera prezes zarządu. Może to być przedstawiciel większościowego wspólnika, który będzie otwierał zgromadzenie wspólników i zarządzał wybór przewodniczącego tego zgromadzenia. Może też to być osoba wyznaczona przez zarząd w uchwale zarządzającej zwołanie zgromadzenia wspólników.

Na koniec warto pamiętać, że na zgromadzeniu wspólników pełnomocnikiem wspólnika nie może być członek zarządu lub inna osoba, która jest zatrudniona przez spółkę na podstawie umowy o pracę (art. 243 k.s.h.).

Jakie prawa ma mniejszościowy wspólnik w spółce z o.o.?

Pokutuje przekonanie, że mniejszościowy wspólnik w spółce z o.o. jest na straconej pozycji w sytuacji konfliktu pomiędzy wspólnikami. Jest to błędny pogląd, gdyż wspólnik mniejszościowy ma zagwarantowane kilka istotnych uprawnień, które mają za zadanie chronić go w starciu ze wspólnikiem większościowym.

Po pierwsze, wspólnik mniejszościowy ma prawo do przeglądania księgi udziałów (art. 188 par. 2 k.s.h.) i zbadać aktualność ujawnionych tam danych. W księdze udziałów ujawnia się imię i nazwisko (nazwę, firmę) każdego wspólnika, jego adres (siedzibę) oraz liczbę i wartość nominalną jego udziałów, ustanowienie zastawu lub użytkowania i wykonywanie prawa głosu przez zastawnika lub użytkownika, a także wszelkie zmiany dotyczące osób wspólników i przysługujących im udziałów.

Po drugie, wspólnik mniejszościowy ma prawo kontroli księgi i dokumentów spółki (art. 212 par. 1 k.s.h.). Prawo to wykonuje się w ten sposób, że wspólnik lub wspólnik z upoważnioną przez siebie osobą może w każdym czasie w siedzibie spółki przeglądać księgi i dokumenty, sporządzać bilans dla swego użytku lub żądać wyjaśnień od zarządu. Prawo kontroli wykonuje się zasadniczo poprzez przeglądanie wszelkiej dokumentacji znajdującej się w spółce (m.in. księgi rachunkowe, potwierdzenie płacenia należności publicznoprawnych, decyzje administracyjne, dokumentacja związana z toczącymi się procesami, treść korespondencji, umowy handlowe, itd.).

Po trzecie, wspólnik mniejszościowy ma prawo żądania sądowego wyznaczenia biegłego rewidenta do zbadania rachunkowości oraz działalności spółki (art. 223 k.s.h.) – sąd rejestrowy, na żądanie wspólnika lub wspólników reprezentujących co najmniej jedną dziesiątą kapitału zakładowego, może, po wezwaniu zarządu do złożenia oświadczenia, wyznaczyć firmę audytorską w celu zbadania rachunkowości oraz działalności spółki. Powołany biegły rewident zbada rachunkowość spółki w zakresie wszelkich aspektów prawidłowego i należytego prowadzenia rachunkowości. Zbadanie działalności spółki może dotyczyć tych wszystkich działań, na które wskaże sąd. Warto zaznaczyć, że jeśli oświadczenie zarządu dla sądu będzie wystarczające to nie powoła biegłego rewidenta.

Po czwarte, wspólnik mniejszościowy ma prawo żądania zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników (art. 236 par. 1 k.s.h.) – wspólnik lub wspólnicy reprezentujący co najmniej jedną dziesiątą kapitału zakładowego mogą żądać zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników oraz umieszczenia określonych spraw w porządku obrad tego zgromadzenia wspólników. Żądanie takie należy złożyć na piśmie zarządowi najpóźniej na miesiąc przed proponowanym terminem zgromadzenia wspólników. Przedmiotem tak zwołanego zgromadzenia wspólników mogą być wszelkie sprawy, które na podstawie ustawy lub umowy spółki wymagają uchwały wspólników. Jeśli wspólnik lub wspólnicy mają jedynie dwudziestą kapitału zakładowego to mogą żądać umieszczenia określonych spraw w porządku obrad najbliższego zgromadzenia wspólników (art. 236 par. 1¹ k.s.h.).

Po piąte, wspólnik mniejszościowy ma prawo do wytoczenia powództwa o uchylenie uchwały zgromadzenia wspólników (art. 249 k.s.h.). W pozwie wspólnik mniejszościowy musi wykazać, że zaskarżona uchwała jest co najmniej: sprzeczna z umową spółki i godzi w jej interes, sprzeczna z umową spółki i ma na celu pokrzywdzenie wspólnika, sprzeczna z umową spółki, godzi w jej interes oraz ma na celu takie pokrzywdzenie, sprzeczna z dobrymi obyczajami i godzi w interes spółki, sprzeczna z dobrymi obyczajami i ma na celu pokrzywdzenie wspólnika, sprzeczna z dobrymi obyczajami, godzi w interes spółki oraz ma na celu pokrzywdzenie wspólnika.

Po szóste, wspólnik mniejszościowy ma prawo do wytoczenia powództwa o stwierdzenie nieważności uchwały zgromadzenia wspólników (art. 252 k.s.h.), gdy taka uchwała jest sprzeczna z kodeksem spółek handlowych.

Po siódme, wspólnik mniejszościowy ma prawo żądania rozwiązania spółki przez sąd rejestrowy (art. 271 k.s.h.) – każdy ze wspólników jest uprawniony do wystąpienia z powództwem o rozwiązanie spółki, jeżeli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe albo jeżeli zaszły inne ważne przyczyny wywołane stosunkami spółki. Niemożność osiągnięcia celu spółki musi mieć charakter trwały, nieprzemijający i obiektywny. Niemożność osiągnięcia celu spółki może być wywołana stosunkami wewnętrznymi w spółce, zwłaszcza konfliktem między wspólnikami, który w sposób trwały i istotny utrudnia właściwe działanie spółki oraz wpływa na jej funkcjonowanie lub uprawnienia wspólników.

Po ósme, wspólnik mniejszościowy ma prawo do wytoczenia w imieniu spółki powództwa dotyczącego wyrządzenia spółce szkody (art. 295 k.s.h.) – każdy wspólnik może wnieść pozew o naprawienie szkody wyrządzonej spółce, jeżeli spółka nie wytoczy powództwa o naprawienie wyrządzonej jej szkody w terminie roku od dnia ujawnienia czynu wyrządzającego szkodę. Wspólnik ma prawo wytoczenia powództwa o naprawienie szkody wyrządzonej spółce m.in. przez członka zarządu, jeżeli członek zarządu działał sprzecznie z prawem lub postanowieniami umowy spółki.

Jak widać z powyższych przykładów, wspólnik mniejszościowy w spółce z o.o. ma duży wachlarz narzędzi prawnych, pozwalających mu „wyrównać” swą pozycję w porównaniu do sytuacji prawnej większościowego wspólnika sp. z o.o.

Czy Zgromadzenie Wspólników spółki z o.o. może wyłączyć część lub całość zysku od podziału między wspólników i utworzyć w Spółce fundusz zapasowy?

PO CO TWORZY SIĘ FUNDUSZ ZAPASOWY W SPÓŁCE Z O.O.?

Zgromadzenie Wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.) może wyłączyć część lub całość zysku od podziału między wspólników i utworzyć w Spółce fundusz zapasowy. Zgromadzenie Wspólników ma szerokie uprawnienia w kwestii podziału zysku oraz utworzenia funduszy, takich jak fundusz zapasowy, zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych.

Kodeks spółek handlowych stanowi, że zgromadzenie wspólników może przeznaczyć część lub całość zysku na fundusz zapasowy lub inne fundusze. Utworzenie funduszu zapasowego ma na celu zabezpieczenie interesów spółki oraz jej wierzycieli w przypadku strat finansowych, kryzysu lub innych nieprzewidzianych okoliczności.

Decyzje dotyczące podziału zysku i utworzenia funduszu zapasowego podejmuje Zgromadzenie Wspólników, zwykle podczas dorocznego zgromadzenia, które rozpatruje sprawozdanie finansowe Spółki. Warto jednak pamiętać, że uchwały Zgromadzenia Wspólników powinny być zgodne z przepisami Kodeksu spółek handlowych oraz umową spółki. Jeżeli umowa spółki zawiera szczegółowe regulacje dotyczące podziału zysku oraz utworzenia funduszy, zgromadzenie wspólników powinno postępować zgodnie z tymi regulacjami.

Fundusz zapasowy to forma rezerwy utworzonej z zysku netto firmy, która ma na celu zabezpieczenie jej stabilności finansowej. Pieniądze przeznaczone na fundusz zapasowy są częścią zysku netto, który nie jest dystrybuowany do wspólników w formie dywidend, a tym samym nie podlega dodatkowemu opodatkowaniu w rękach wspólników.

Utworzenie funduszu zapasowego może jednak mieć wpływ na płynność finansową spółki i jej zdolność do pokrycia przyszłych kosztów lub strat. Może to być istotne dla stabilności finansowej spółki i jej zdolności do generowania zysków w przyszłości.

Należy również zwrócić uwagę na to, że w niektórych przypadkach polskie przepisy podatkowe mogą wpłynąć na decyzje dotyczące podziału zysku i funduszy. Przed podjęciem takich decyzji warto skonsultować się z doradcą podatkowym lub prawnikiem, aby upewnić się, że są one zgodne z obowiązującymi przepisami.

Jak przepisy podatkowe mogą wpłynąć na decyzje dotyczące podziału zysku i funduszy?

Przepisy podatkowe mogą wpłynąć na decyzje dotyczące podziału zysku i funduszy w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.) na kilka sposobów. Poniżej przedstawiamy kilka aspektów, które należy wziąć pod uwagę:

Opodatkowanie dywidend: Jeśli spółka zdecyduje się wypłacić dywidendy wspólnikom, dywidendy te mogą być opodatkowane u wspólników. Stawka podatku od dywidend wynosi 19% dla osób prawnych oraz 19% dla osób fizycznych. Warto wziąć to pod uwagę podczas podejmowania decyzji o podziale zysku. Istnieje też kilka wyjątków od tej reguły.

Utworzenie funduszu zapasowego: Polskie przepisy podatkowe nie przewidują szczególnych ulg podatkowych dla funduszu zapasowego. Niemniej jednak utworzenie funduszu zapasowego nie zwiększa zysku netto spółki, który podlega opodatkowaniu. Co więcej, jeżeli spółka przeznacza część zysku na fundusz zapasowy, obniża to zysk do podziału pomiędzy wspólników, który podlega opodatkowaniu.

Ulgi i odliczenia podatkowe: Decyzje dotyczące podziału zysku i funduszy mogą wpłynąć na dostępność niektórych ulg i odliczeń podatkowych dla spółki. Ponieważ fundusz zapasowy jest tworzony z zysku netto spółki to decyzja o utworzeniu funduszu zapasowego, mogą, w zależności od specyficznej sytuacji spółki, wpłynąć na jej płynność finansową i zdolność do inwestowania w określone obszary działalności, które mogą być związane z dostępem do ulg i odliczeń podatkowych.

Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania: Jeśli wspólnicy spółki są rezydentami podatkowymi innego kraju, warto sprawdzić, czy Polska zawarła z tym krajem umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania. W związku z tym, decyzje dotyczące podziału zysku i funduszy mogą wpłynąć na opodatkowanie wspólników za granicą i możliwość zastosowania niższych stawek lub zwolnień podatkowych.

Czy Zgromadzenie Wspólników może podjąć uchwałę o rozwiązaniu utworzonych funduszy, na których jest zgromadzony zysk z lat poprzednich i zdecydować o wypłacie tych zysków?

Tak, Zgromadzenie Wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.) może podjąć uchwałę o rozwiązaniu utworzonych funduszy, na których zgromadzony jest zysk z lat poprzednich, oraz zdecydować o wypłacie tych zysków. Decyzje dotyczące funduszy, w tym ich rozwiązanie, należą do kompetencji Zgromadzenia Wspólników.

Przed podjęciem takiej uchwały warto wziąć pod uwagę kilka aspektów:

Umowa spółki: Należy sprawdzić, czy umowa spółki zawiera szczegółowe regulacje dotyczące zarządzania funduszami, ich utworzenia i rozwiązania. Jeśli umowa spółki zawiera takie przepisy, Zgromadzenie Wspólników powinno postępować zgodnie z nimi.

Przepisy prawne: Decyzje dotyczące rozwiązania funduszy i wypłaty zgromadzonych zysków muszą być zgodne z przepisami Kodeksu spółek handlowych oraz innymi obowiązującymi przepisami prawa. Warto sprawdzić, czy wypłata zgromadzonych zysków nie narusza praw innych interesariuszy, takich jak wierzyciele spółki.

Skutki podatkowe: Wypłata zgromadzonych zysków może mieć skutki podatkowe dla jej wspólników. Wypłata dywidendy podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT) lub 19% podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Przed podjęciem decyzji o wypłacie zgromadzonych zysków warto skonsultować się z doradcą podatkowym lub prawnikiem.

Wpływ na działalność spółki: Przed podjęciem decyzji o rozwiązaniu funduszy i wypłacie zgromadzonych zysków, warto ocenić, jak wpłynie to na sytuację finansową i stabilność spółki. Należy zastanowić się, czy spółka będzie w stanie kontynuować swoją działalność bez dodatkowych środków zgromadzonych na funduszach.

Podsumowując, Zgromadzenie Wspólników może podjąć uchwałę o rozwiązaniu utworzonych funduszy i wypłacie zgromadzonych na nich zysków, ale należy to zrobić zgodnie z przepisami prawa, umową spółki oraz uwzględniając skutki podatkowe i wpływ na działalność spółki.

Czy zgromadzenie wspólników spółki z o.o. może wydawać wiążące polecenia zarządowi spółki z o.o.?

Zgromadzenie wspólników jest organem spółki z o.o., któremu zostały przypisane najważniejsze kompetencje. Zadaniem zgromadzenia wspólników jest podejmowanie decyzji w strategicznych kwestiach związanych z prowadzeniem działalności spółki. Jednym z pytań, które często pojawiają się w kontekście zgromadzenia wspólników, jest pytanie o to, czy zgromadzenie wspólników może wydawać wiążące polecenia zarządowi spółki z o.o.?

Odpowiedź na to pytanie nie będzie jednak jednoznaczna, gdyż zależy ona od kilku czynników. W pierwszej kolejności warto zwrócić uwagę na to, że zarząd spółki z o.o. jest organem wykonawczym, którego zadaniem jest prowadzenie bieżącej działalności spółki i reprezentowanie jej na zewnątrz. Z kolei zgromadzenie wspólników spółki z o.o. jest organem naczelnym, który podejmuje decyzje w sprawach fundamentalnych dla funkcjonowania spółki.

Czy Zgromadzenie Wspólników może wydać wiążące polecenie zarządowi?

Zgodnie z przepisami Kodeksu Spółek Handlowych, zgromadzenie wspólników spółki z o.o. jest uprawnione do wydawania poleceń zarządowi spółki z o.o. Jednocześnie należy zwrócić uwagę na fakt, że polecenia zgromadzenia wspólników nie są wiążące dla zarządu spółki z o.o. w sensie prawnym. Oznacza to, że zarząd może zignorować polecenia wydane przez zgromadzenie wspólników, jeśli uważa, że nie są one zgodne z interesem spółki lub że ich wykonanie byłoby niemożliwe lub też niezgodne z prawem.

W praktyce, wydawanie polecenia zarządowi przez zgromadzenie wspólników spółki z o.o. jest raczej rzadkie. Zgromadzenie wspólników zazwyczaj podejmuje decyzje na poziomie ogólnych kierunków działania spółki, takich jak strategia rozwoju, polityka finansowa czy plany inwestycyjne. Z kolei konkretne zadania i działania są powierzane do wykonania przez zarząd spółki.

Warto jednak zaznaczyć, że zgromadzenie wspólników spółki z o.o. ma możliwość określenia w statucie spółki szczegółowych zadań, które mają być realizowane przez zarząd na podstawie poleceń wydanych przez zgromadzenie. W takiej sytuacji, polecenia wydane przez zgromadzenie będą miały charakter wiążący dla zarządu i nie będzie mógł on ich zignorować. Bieżące zarządzanie spółką jest wyłączną kompetencją zarządu, który działa na podstawie przepisów prawa oraz umowy spółki.

W niektórych sytuacjach zgromadzenie wspólników może wpłynąć na decyzje zarządu, np. poprzez zmianę umowy spółki lub podejmowanie uchwał mających wpływ na kierunek działania spółki. Wyjątkiem są również sytuacje, gdy prawo lub umowa spółki wyraźnie dopuszcza możliwość wydawania wiążących poleceń przez zgromadzenie wspólników.

Zgromadzenie wspólników spółki z o.o. ma również możliwość odwołania członka zarządu spółki z o.o. z ważnych przyczyn. Taką przyczyną z pewnością będzie niewykonanie polecenia przez zarząd a zawartego w uchwale zgromadzenia wspólników. Niewykonanie polecenia przez zarząd może prowadzić do odwołania zarządu przez zgromadzenie wspólników.

Jak sądy orzekają w sprawach wydania wiążących poleceń zarządowi?

Sądy w różnych krajach, w tym w Polsce, orzekały w sprawie wydawania wiążących poleceń zarządowi spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przez zgromadzenie wspólników. Sądy w praktyce zwykle orzekają na korzyść autonomii zarządu w zarządzaniu spółką, o ile nie są naruszone prawa wspólników ani przepisy prawa.

Należy jednak pamiętać, że każda sprawa jest inna i orzeczenia sądowe zależą od konkretnej sytuacji oraz obowiązujących przepisów prawa. W związku z tym zawsze warto skonsultować się z prawnikiem, aby uzyskać dokładne informacje o konsekwencjach prawnych danego przypadku.

Jaka jest różnica pomiędzy zmianą adresu spółki a zmianą siedziby spółki z o.o.?

Siedzibą spółki jest zawsze miejscowość, w której ma siedzibę zarząd spółki z o.o., co wynika z art. 41 k.c.: Jeżeli ustawa lub oparty na niej statut nie stanowi inaczej, siedzibą osoby prawnej jest miejscowość, w której ma siedzibę jej organ zarządzający. Siedzibą jest zatem miasto lub wieś określone w umowie spółki i najczęściej na początku umowy spółki z o.o. zawarte jest takie postanowienie: Siedzibą Spółki jest Piaseczno (Warszawa, Nowa, Wola, itp.).

Adresem spółki będzie wskazanie dokładnego, stałego miejsca, w którym się spotyka zarząd spółki z o.o., będzie więc to doprecyzowanie, jeśli siedzibą spółki jest Piaseczno to adresem może być, na przykład: ul. Raszyńska 14 lok. 6, 05-500 Piaseczno. Warto pamiętać, że konkretnego adresu nie podaje się w umowie spółki, gdyż w umowie spółki poddaje się jedynie siedzibę spółki (miejscowość).

Zmiana siedziby spółki

Ponieważ siedziba (miejscowość) spółki jest podawana w umowie spółki z o.o., toteż, jeśli wspólnicy spółki chcą zmienić siedzibę są zobowiązani do dokonania zmiany umowy spółki. Tutaj mamy dwa możliwe warianty działania: (1) jeśli spółka z o.o. była zakładana w systemie s24 to należy zmianę umowy spółki przeprowadzić w tym systemie; (2) jeśli umowa spółki z o.o. była zawierana u notariusza to i zmiana umowy spółki musi być przeprowadzona za pośrednictwem notariusza i zaprotokołowana w formie aktu notarialnego. Zmiana siedziby spółki zawsze jest dokonywana uchwałą zgromadzenia wspólników. Ponieważ jest to zmiana umowy spółki to jest ona ważna od chwili jej zarejestrowania przez sąd rejestrowy (wpis konstytutywny).

Warto pamiętać, że zmianę dokonaną w systemie s24 należy zgłosić w terminie 7 dni a zmianę siedziby przeprowadzoną u notariusza należy zarejestrować w Portalu Rejestrów Sądowych w terminie 6 miesięcy od podjęcia uchwały zgromadzenia wspólników o zmianie siedziby. Zmiana umowy spółki z o.o., która nie została zgłoszona do sądu rejestrowego w tych terminach nie wywołuje skutków prawnych (art. 256 § 3 w zw. z art. 169 k.s.h.).

Zmiana adresu spółki

Jeśli zmiana adresu spółki jest dokonywana w ramach tej samej miejscowości (np.: zmiana z 05-500 Piaseczno, ul. Raszyńska 14 lok. 6 na 05-500 Piaseczno, ul. T. Kościuszki 14) to taka zmiana nie wymaga zmiany umowy spółki, a więc nie jest konieczne zwołanie zgromadzenia wspólników. Zmianę adresu spółki dokonujemy jedynie uchwałą zarządu spółki z o.o..

Zmiana adresu spółki jest prawnie skuteczna od momentu wskazanego w uchwale zarządu, np. od 1 listopada 2022 r. lub od podjęcia uchwały (wpis deklaratoryjny). Zmiana adresu spółki musi być zgłoszona do rejestru s24 lub do Portalu Rejestrów Sądowych. Zarząd spółki zgłasza zmianę adresu w terminie 7 dni od dnia wejścia w życie uchwały zarządu o zmianie adresu spółki (art. 22 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym).

Opłata od zgłoszenia zmiany siedziby i zmiany adresu spółki

Opłata w sprawie zmiany siedziby i zmiany adresu spółki z o.o. w Portalu Rejestrów Sądowych jest taka sama i wynosi 250 zł za zgłoszenie zmiany do KRS oraz 100 zł za ogłoszenie zmiany w Monitorze Gospodarczym i Sądowym.

Zgłoszenie zmian w systemie s24 wynosi 300 zł.

Prawidłowe zwołanie zgromadzenia nadzwyczajnego w przypadku śmierci wspólnika

W razie śmierci wspólnika spółki z ograniczoną nieprzekazanie o tym fakcie informacji spółce w formie odpowiedniego zawiadomienia od spadkobierców oznacza, że spółka z o.o. będzie działać tak, jakby zmarły wspólnik wciąż żył (a więc spółka może skutecznie zwoływać zgromadzenia wspólników na adres zmarłego wspólnika).

Brak aktywności spadkobierców zmarłego wspólnika nie może prowadzić do paraliżu działalności spółki z o.o. Powyższe wynika z brzmienia art. 187 k.s.h. który stanowi, że przejście praw na spadkobierców jest wobec spółki z o.o. skuteczne prawnie dopiero od momentu przekazania spółce przez jednego z zainteresowanych spadkobierców zawiadomienia o śmierci wspólnika wraz z postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku bądź zarejestrowanym aktem poświadczenia dziedziczenia.

Zawiadomienie od spadkobierców

Dopiero z chwilą wykonania obowiązku zawiadomienia spółki z o.o. spadkobiercy wspólnika mogą wykonywać swoje prawa w spółce. Powyższe obejmuje nie tylko możliwość udziału w zgromadzeniu wspólników i wykonywania prawa głosu na tym zgromadzeniu, lecz także wykonywania innych praw korporacyjnych, takich jak przykładowo prawo kontroli obejmującego przeglądanie ksiąg i dokumentów spółki oraz żądania wyjaśnień od zarządu.

W praktyce oznacza to, że jeżeli spółka z o.o. nie otrzymała dowodu przejścia udziałów zmarłego wspólnika na jego następców prawnych, to nie ma obowiązku uwzględniać w swoich działaniach potencjalnych spadkobierców zmarłego. Inaczej mówiąc, spółka z o.o. ma prawo działać tak, jakby przejście udziału zmarłego na spadkobierców nie nastąpiło, choćby nawet spółka powzięła już wiedzę o śmierci wspólnika z innych źródeł.

Co ma zrobić spółka po otrzymaniu zawiadomienia?

Zawiadomienie spółki z o.o. o śmierci wspólnika powinno zostać złożone zarządowi spółki, gdyż ten organ spółki jest uprawniony do odbioru oświadczeń woli adresowanych do spółki. W przypadku wieloosobowego zarządu wystarczy, by zawiadomienie to odebrał w imieniu spółki jeden członek zarządu lub prokurent (co jednoznacznie wynika z art. 205 § 2 k.s.h.).

Zawiadomienie spółki z o.o. o śmierci wspólnika nie musi być sporządzone w szczególnej formie; wystarczy forma pisemna wraz z dowodem nadania i doręczenia przesyłki.

Zarząd spółki z o.o., po otrzymaniu zawiadomienia wraz z postanowieniem o stwierdzeniu nabycia spadku (lub poświadczeniem dziedziczenia), dokonuje zmiany zapisu w księdze udziałów ujawniając w miejsce zmarłego wspólnika jego spadkobierców oraz dokonuje aktualizacji wpisu w KRS poprzez Portal Rejestrów Sądowych, dołączając aktualną listę wspólników, aktualną listę osób uprawnionych do powołania zarządu wraz z ich adresami do doręczeń oraz postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia.

Czy były członek zarządu sam może zwrócić się do KRS o wykreślenie go z rejestru?

Odwołanie w uchwale Zgromadzenia Wspólników spółki z o.o. członka zarządu nie kończy postępowania „odwoławczego”, gdyż podjęte w gronie wspólników decyzje o zmianie składu zarządu należy zgłosić do Krajowego Rejestru Sądowego. Zdarzają się przypadki, gdy takie zmiany celowo nie są zgłaszane przez pozostałych członków zarządu. Najczęstszym motywem takiego działania jest chęć utrzymania odpowiedzialności odwołanych członków zarządu za długi spółki (art. 299 k.s.h.) lub też próba rozszerzenia na taką osobę odpowiedzialności karnej albo karnej-skarbowej.

Termin na zgłoszenie zmian do KRS

Oczywiście do odwołanego członka zarządu należy przypilnowanie czy zmiany zostały zgłoszone przez spółkę. Spółka (a więc członkowie zarządu) mają obowiązek zgłosić zmiany w terminie 7 dni od dnia wygaśnięcia mandatu danego członka zarządu. Termin ten liczymy od dnia podjęcia uchwały zgromadzenia wspólników o odwołaniu członka zarządu lub od dnia doręczenia spółce oświadczenia członka zarządu o rezygnacji z bycia członkiem zarządu.

Rozwiązania praktyczne

Wyjściem praktycznym może być udzielenie przez aktualny zarząd pełnomocnictwa szczególnego dla odwołanego członka zarządu do zgłoszenia odpowiednich zmian w KRS, choć nie każdy referendarz zaakceptuje takie pełnomocnictwo, gdy pełnomocnikiem nie jest profesjonalny pełnomocnik, czyli adwokat lub radca prawny.

Innym rozwiązaniem stosowanym w praktyce jest ujęcie w uchwale odwołującej członka zarządu zastrzeżenia terminu na odwołanie tej osoby ze składu organu zarządzającego. Przykładem może być zapis: “odwołanie członka zarządu nastąpi po upływie 7 dni od podjęcia tej uchwały“, a więc odwoływany członek zarządu samodzielnie może złożyć wniosek informujący o dokonywanych zmianach do KRS (warto przy tej okazji jednak pamiętać o zasadach reprezentacji w spółce z o.o.).

Następnym sposobem zaradczym w sytuacji, gdy zmiany nie zostały zgłoszone do KRS w 7 dniowym terminie, będzie złożenie odpowiedniego pisma informacyjnego przez odwołanego członka zarządu adresowanego do KRS o tym, że spółka nie dopełniła ciążących na niej obowiązków rejestracyjnych. Do takiego pisma należy dołączyć odpowiednie dokumenty (protokół z nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników, uchwałę odwołującą zarząd, oświadczenie o rezygnacji z funkcji członka zarządu, itp.) w celu udowodnienia, że faktycznie zmiana składu zarządu miała miejsce.

Postępowanie przymuszające

Sąd rejestrowy, otrzymując takie pismo, rozpocznie postępowanie przymuszające, polegające na wezwaniu spółki, aby złożyła odpowiedni wniosek z wyszczególnieniem dokonanych zmian w składzie zarządu. W trakcie tego postępowania sąd jest też uprawniony do nakładania grzywny, w sytuacji, gdy zarząd spółki nie odpowiada na wezwania sądu. W ostateczności sąd może z urzędu dokonać odpowiednich zmian w KRS (art. 24 ust. 6 ustawy o KRS).

Odpowiedzialność spółki za niezgłoszenie zmian

Warto też wspomnieć o tym, że spółka może odpowiadać za szkodę wyrządzoną tym, że zmiany w zarządzie spółki nie zostały na czas zgłoszone. Podstawą prawną będzie tutaj art. 18 ust. 1 ustawy o KRS, który przewiduje odpowiedzialność odszkodowawczą „za szkodę wyrządzoną niezgłoszeniem danych podlegających obowiązkowi wpisu w ustawowym terminie”. Jedynymi warunkami powstania tej odpowiedzialności odszkodowawczej są: (1) zgłoszenie do rejestru nieprawdziwych danych, jeżeli podlegały obowiązkowi wpisu na wniosek wpisanego podmiotu, a także niezgłoszenie danych podlegających obowiązkowi wpisu do rejestru w ustawowym terminie, (2) szkoda oraz (3) związek przyczynowy pomiędzy szkodą a zgłoszeniem do rejestru nieprawdziwych danych, jeżeli podlegały obowiązkowi wpisu na wniosek podmiotu wpisanego do rejestru, a także niezgłoszeniem danych podlegających obowiązkowi wpisu do rejestru w ustawowym terminie. Jak widać, ta odpowiedzialność odszkodowawcza nie wymaga od poszkodowanego udowodnienia winy podmiotu, który zgłosił nieprawdziwe dane (nie zgłosił aktualnych danych).