Cudzoziemiec jedynym członkiem zarządu a elektroniczne złożenie sprawozdania finansowego do KRS

elektroniczne sprawozdanie finansowe

Od 15 marca 2018 roku sprawozdania finansowe spółek z ograniczoną odpowiedzialnością są składane wyłącznie w sposób elektroniczny. Wiele osób obsługujących spółki z udziałem kapitału zagranicznego pytają się jak złożyć elektronicznie sprawozdanie finansowe, gdy cudzoziemcy nie posiadają Polskiego numeru PESEL.

W jaki sposób złożyć elektronicznie sprawozdanie finansowe do KRS, gdy w zarządzie spółki z o.o. zasiadają wyłącznie cudzoziemcy?

Jeżeli zarząd w spółce z o.o. składa się wyłącznie z cudzoziemców nie posiadających numeru PESEL to w celu złożenia, w formie elektronicznej, sprawozdania finansowego do KRS istnieją następujące rozwiązania: (i) uzyskanie dla jednego cudzoziemca numeru PESEL i złożenie sprawozdania finansowego do Repozytorium Dokumentów Finansowych albo (ii) uzyskanie dla jednego cudzoziemca kwalifikowanego podpisu elektronicznego i złożenie sprawozdania finansowego poprzez wniosek o wpis sprawozdania finansowego przez Portal S24.

Złożenie sprawozdania finansowego do Repozytorium Dokumentów Finansowych (z PESEL-em dla cudzoziemca)

Zasady uzyskania dla cudzoziemca numeru PESEL (także dla nie mieszkającego na stałe w Polsce) zostały opisane pod tym linkiem: Uzyskaj PESEL dla cudzoziemca.

Następnie należy założyć konto w systemie Ministerstwa Sprawiedliwości. Jeżeli nie masz konta, musisz je założyć. Konto można utworzyć wchodząc na stronę: https://ekrs.ms.gov.pl/ i klikając na S24 – Rejestracja spółki Inne wnioski. Na dole strony jest okienko: Logowanie i możliwość: „Utwórz konto”. Z utworzonego konta można na portalu S24 bezpłatnie zgłosić dokumenty finansowe spółki z o.o. lub możne je zgłosić wracając na stronę główną i klikając na „Bezpłatne zgłaszanie dokumentów finansowych”.

Złożenie wniosku o wpis sprawozdania finansowego przez Portal S24 (bez numeru PESEL dla cudzoziemca)

Po pierwsze, trzeba uzyskać dla cudzoziemca elektroniczny podpis kwalifikowany wydawany przez jedną z kilku firm działających na terenie Polski, uprawnionych do wydawania podpisów elektronicznych. Jedną z polskich firm wydających cudzoziemcom kwalifikowane podpisy elektroniczne jest firma Certum i na jej stronie można znaleźć ofertę wydania kwalifikowanego podpisu elektronicznego i pod tym linkiem można sprawdzić, jaka jest procedura uzyskania podpisu elektronicznego dla cudzoziemca.

Następnie, po uzyskaniu kwalifikowanego podpisu elektronicznego dla cudzoziemca należy otworzyć osobiste konto w systemie Ministerstwa Sprawiedliwości (w sposób opisany powyżej poprzez zakładkę S24 – Rejestracja spółki Inne wnioski), podając dane osobowe osoby składającej sprawozdanie finansowe autoryzując konto za pomocą uzyskanego podpisu elektronicznego.

Składanie sprawozdania finansowego przez cudzoziemca nieposiadającego numeru PESEL oznacza, iż taka osoba składa odpłatny wniosek o dokonanie wpisu do KRS, korzystając z formularza KRS-Z30. Wniosek taki podlega opłacie sądowej w wysokości 140 zł.

 

Zdjęcie: zbiory własne

Oświadczenie czy spółka z o.o. jest cudzoziemcem

Rejestracja spółki z o.o. przy wykorzystaniu wzorca umowy za pośrednictwem systemu teleinformatycznego (tzw. s24) teoretycznie powinna zakończyć się w ciągu jednego roboczego dnia od dnia złożenia wniosku o rejestrację. Niestety, system rejestracji spółek z użyciem wzorca umowy spółki nie uwzględnia wprowadzonych w czerwcu 2017 roku dodatkowych obowiązków na osobę zgłaszającą spółkę z o.o. do rejestracji, dotyczących złożenia oświadczenia czy spółka jest cudzoziemcem.

Warto przypomnieć, że spółka z o.o. będzie uznana za cudzoziemca, gdy jest kontrolowana bezpośrednio lub pośrednio przez osobę fizyczną nieposiadającą obywatelstwa polskiego lub osobę prawną mającą siedzibę za granicą albo też nieposiadającą osobowości prawnej spółkę, mającą siedzibę za granicą, utworzoną zgodnie z ustawodawstwem państw obcych przez osobę fizyczną nieposiadającą obywatelstwa polskiego lub osobę prawną mającą siedzibę za granicą.

Rejestracja spółki z o.o. przy wykorzystaniu wzorca umowy za pośrednictwem systemu teleinformatycznego zostanie opóźniona, gdyż system nie przewiduje możliwości złożenia takiego oświadczenia i wnioskodawca zostanie poproszony o uzupełnienie wniosku. Przykładem takiego wezwania o uzupełnienie wniosku jest następujące zarządzenie referendarza sądowego wydane w jednym z warszawskich wydziałów Krajowego Rejestru Sądowego:

zarządzenie referendarza KRS

Referendarz wzywa do złożenia oświadczenia czy zakładana spółka z o.o. jest cudzoziemcem w rozumieniu przepisów ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Warto zaznaczyć, że identyczny obowiązek dotyczy tradycyjnie zakładanych spółek z o.o., jednakże Ministerstwo Sprawiedliwości zaktualizowało wzór formularza pozwalającego na złożenie tych oświadczeń, więcej na ten temat: Spółka posiada nieruchomość dodatkowe oświadczenia. Na razie jednak aktualizacja formularzy rejestrowych nie dotyczy spółek rejestrowanych przy wykorzystaniu wzorca umowy za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Dlatego też, po zakończeniu rejestracji za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, nie czekając na zarządzenie referendarza sądowego, należy odrębnie przesłać do sądu dokonującego rejestracji oświadczenia o tym, że spółka nie jest cudzoziemcem:

 

………………., dnia …………………….. r.

 

Oświadczenie

 

Zarząd spółki ………………. …….. z siedzibą w ……………………………….. przy …………………………………………….. („Spółka”) w związku z prowadzonym postępowaniem rejestrowym przez Sąd Rejonowy ……………………………………, …….. Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego oświadcza, iż Spółka nie jest cudzoziemcem w rozumieniu ustawy z dnia 24 marca 1920 roku o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (Dz.U. z 2016 r. poz. 1061 i 2175).

                                                                                                                                                                                              Zarząd

 

Na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości opublikowano inne, “prowizoryczne” rozwiązanie tego problemu:

W związku z nowelizacją ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, wprowadzoną ustawą z dnia 2 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców oraz niektórych innych ustaw (Dziennik Ustaw rok 2016 poz. 2175), został dodany nowy art. 19c. Zgodnie z jego brzmieniem w przypadku rejestracji nowego podmiotu lub zmiany wpisu, która dotyczy zmiany udziałowców lub wspólników konieczne będzie złożenie dodatkowego oświadczenia, obejmującego informację czy wnioskodawca (spółka) jest cudzoziemcem w rozumieniu ustawy z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców.

System s24 nie posiada wzorca takiego oświadczenia w związku z tym można je dołączyć, jako dokument zewnętrzny, który należy podpisać bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym kwalifikowanym certyfikatem i załączyć do wniosku.

Spółka posiada nieruchomość – dodatkowe oświadczenia

budowa

Dla spółek posiadających choćby jedną nieruchomość wprowadzono nowe obowiązki polegające na składaniu dodatkowych oświadczeń do Krajowego Rejestru Sądowego.

Oświadczenie w sprawie posiadania nieruchomości przez spółkę

Oświadczenie spółki o posiadaniu nieruchomości w Polsce jest dołączane do wniosku o wpis do KRS (zmianę wpisu w KRS), w przypadku gdy następuje nabycie lub objęcie udziałów w sp. z o.o., nabycie ogółu praw i obowiązków w spółce osobowej, a spółka jest właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości położonej na terytorium Polski. Jeśli spółka z o.o. nie posiada prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego w nieruchomości położonej na terytorium Polski to takie też oświadczenie warto dołączyć do wniosku o wpis do KRS.

Oświadczenie w sprawie bycia „cudzoziemcem”

Od 1.6.2017 r. wprowadzono nowy obowiązek podlegający na konieczności złożenia dodatkowego oświadczenia w sprawie bycia „cudzoziemcem” przez spółkę, przy nabyciu lub objęciu udziałów w sp. z o.o., nabyciu ogółu praw i obowiązków w spółce osobowej, w sytuacji gdy ta spółka posiada nieruchomość w Polsce (art. 4 ustawy z 2.12.2016 r. o zmianie ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców oraz niektórych innych ustaw).

Takie oświadczenie także jest składane do akt także w sytuacji, gdy nie ma obowiązku rejestracji wpisu w KRS a jedynie składa się dokumenty o zmianach dotyczących wspólników spółki.

Oświadczenie w sprawie bycia „cudzoziemcem” jest składane przez spółkę, w której nabywane lub obejmowane są udziały albo też nabywany jest ogół praw i obowiązków w spółce osobowej, pod warunkiem, że spółka jest właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości położonej na terytorium Polski.

Zgodnie z ustawą o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców – „cudzoziemcem” będzie spółka, w której wspólnikiem jest:

1) osoba fizyczna nieposiadająca obywatelstwa polskiego,

2) osoba prawna mająca siedzibę za granicą,

3) podmiot nieposiadający osobowości prawnej, mający siedzibę za granicą, utworzoną zgodnie z ustawodawstwem państw obcych,

4) osoba prawna lub spółka handlowa nieposiadająca osobowości prawnej, która ma siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i jest kontrolowana bezpośrednio lub pośrednio przez osoby lub spółki wymienione w punktach 1)-3) powyżej.

Powyżej opisane oświadczenia składa się wypełniając formularz KRS (np.: KRS-W3):

Foto dzięki uprzejmości: khunaspix / freedigitalphotos.net

Otworzenie polskiego oddziału angielskiej spółki z o.o. (LLC)

Otworzenie polskiego oddziału angielskiej spółki z o.o. (LLC)

Przedsiębiorca zagraniczny, mając zamiar rozpoczęcia działalności gospodarczej na terenie Polski, może rozważyć, obok założenia spółki z o.o., inną alternatywę: utworzenie oddziału przedsiębiorcy zagranicznego w Polsce. Podstawa prawna pozwalająca na utworzenie oddziału angielskiej spółki z o.o. (lub z innego kraju) jest zawarta w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej (art. 85 – art. 102a ustawy o swobodzie działalności gospodarczej). Rozważania czy przedsiębiorca zagraniczny może w Polsce otworzyć oddział należy rozpocząć od sprawdzenia, czy kraj, z którego pochodzi zagraniczny przedsiębiorca, ma zawartą z Polską umowę międzynarodową zapewniającą polskim przedsiębiorcom możliwość otworzenia oddziału w tym państwie (zasada wzajemności). To ograniczenie nie dotyczy przedsiębiorców zagranicznych pochodzących z krajów Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego; przedsiębiorcy z tych krajów mogą bez przeszkód otwierać w Polsce oddziały.

Procedura rejestracji polskiego oddziału angielskiej spółki z o.o. („limited liability company”) nie jest skomplikowana; przypomina, w koniecznych do przeprowadzenia czynnościach, rejestrację polskiej spółki z o.o.

Aby rozpocząć rejestrację polskiego oddziału spółki zagranicznej trzeba zgromadzić odpowiednie dokumenty, a także dokonać tłumaczeń przysięgłych dokumentów obcojęzycznych. Do rejestracji oddziału spółki zagranicznej w Polsce wymagane, między innymi, będą:

  1. Umowa zagranicznej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (Articles of Association Articles of Incorporation, Articles of Organization oraz Memorandum of Association, By-laws, Operating Agreement). Te dokumenty powinny być złożone w Krajowym Rejestrze Sądowym, w oryginale bądź uwierzytelnionej kopii wraz z tłumaczeniem przysięgłym na język polski;
  2. Wypis z rejestru, w którym spółka zagraniczna jest zarejestrowana – w przypadku spółek brytyjskich będzie to tzw. Companies House. Do Krajowego Rejestru Sądowego należy podać pełną nazwę tego rejestru wraz z numerem wpisu i wskazaniem organu prowadzącego rejestr. Wypis trzeba przetłumaczyć przysięgle na język polski;
  3. Decyzja odpowiedniego organu spółki zagranicznej, w sprawie utworzenia polskiego oddziału oraz miejsca jego działalności;
  4. Decyzja odpowiedniego organu spółki zagranicznej, w sprawie wyznaczenia osoby reprezentującej spółkę zagraniczną w oddziale na podstawie pełnomocnictwa ogólnego;
  5. Poświadczony notarialnie wzór podpisu osoby upoważnionej do reprezentowania spółki brytyjskiej w oddziale;
  6. Pełnomocnictwo od właściwego organu spółki brytyjskiej do reprezentowania oddziału.

Dokumenty dotyczące spółek z krajów, które zobowiązały się do przestrzegania Konwencji Haskiej z 1961 r., wymagają jedynie uzyskania klauzuli Apostille. Dokumenty spółek z państw nieuznających Konwencji Haskiej muszą być legalizowane.

Opłata sądowa za rejestrację oddziału w Krajowym Rejestrze Sądowym oraz za publikację w Monitorze Sądowym i Gospodarczym wynosi 600 zł.

Do tego wymagana będzie rejestracja oddziału jako podatnika VAT. Koszt rejestracji wynosi 170 zł.

O oddziale przedsiębiorcy zagranicznego pisałem także: Oddział zagranicznego przedsiębiorcy w Polsce oraz Likwidacja oddziału zagranicznej spółki z o.o..

Warto też kilka słów powiedzieć o kwestiach podatkowych związanych z działalnością oddziału przedsiębiorcy zagranicznego w Polsce.

Jak stanowi art. 3 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu („przedsiębiorca zagraniczny”), podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej („oddział tego przedsiębiorcy”). Tę zasadę powtarza art. 7 Modelowej Konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania OECD.

W Polsce opodatkowana będzie jedynie działalność oddziału przedsiębiorcy zagranicznego (a nie działalność prowadzona przez tego zagranicznego przedsiębiorcę w jego macierzystym kraju).

Zgodnie z wyjaśnieniem do art. 7 ust. 2 Modelowej Konwencji OECD, artykuł ten wskazuje generalną wytyczną ustalania zysków zakładu zgodnie z zasadą ceny rynkowej. Zyski należy przypisywać zakładowi w takiej wysokości, w jakiej mógłby on je osiągnąć, gdyby wykonywał taką samą lub podobną działalność, w takich samych lub podobnych warunkach, jako samodzielne przedsiębiorstwo i był całkowicie niezależny w stosunkach z przedsiębiorstwem, którego jest zakładem. Innymi słowy, zyski zakładu powinny odpowiadać zyskom niezależnego przedsiębiorstwa prowadzącego identyczną działalność jak zakład.

Zatem na potrzeby ustalenia zysku (dochodu) podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych należy traktować oddział jako niezależne przedsiębiorstwo.

 

Foto dzięki uprzejmości Ohmega1982 / freedigitalphotos.net

Spółka kontrolowana przez cudzoziemca a nabycie nieruchomości w Polsce

Spółka kontrolowana przez cudzoziemca a nabycie nieruchomości w Polsce

W Polsce każdy może bez przeszkód kupić nieruchomość (prawo własności do nieruchomości lub prawo użytkowania wieczystego). Cóż, nie jest to jednak prawda, o czym często przekonują się cudzoziemcy. Dlaczego nie jest to prawdą? Ponieważ w Polsce obowiązują przepisy ustawy z dnia 24 marca 1920 roku o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, które ograniczają swobodę nabywania polskich nieruchomości przez cudzoziemców. Przepisy tej ustawy stanowią, iż nabycie nieruchomości przez cudzoziemca wymaga zezwolenia wydanego przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych (art. 1 ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców: nabycie nieruchomości przez cudzoziemca wymaga zezwolenia. Zezwolenie jest wydawane, w drodze decyzji administracyjnej, przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, jeżeli sprzeciwu nie wniesie Minister Obrony Narodowej, a w przypadku nieruchomości rolnych, jeżeli sprzeciwu również nie wniesie minister właściwy do spraw rozwoju wsi). Ustawa odnosi się do każdego zdarzenia prawnego, na podstawie którego cudzoziemiec ma nabyć nieruchomość – chodzi więc o umowę sprzedaży, zamiany, darowizny, itp.

Ponadto, zezwolenia ministra właściwego do spraw wewnętrznych wymaga nabycie lub objęcie przez cudzoziemca udziałów lub akcji w spółce handlowej z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a także każda inna czynność prawna dotycząca udziałów lub akcji, gdy ta spółka jest właścicielem lub wieczystym użytkownikiem nieruchomości położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i po nabyciu (objęciu) przez cudzoziemca udziałów lub akcji stanie się spółką kontrolowaną przez cudzoziemca.

Zezwolenie na nabycie polskiej nieruchomości przez cudzoziemca lub nabycie (objęcie) udziałów bądź akcji w spółce handlowej wydawane jest w drodze decyzji administracyjnej. Cudzoziemcem w rozumieniu ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców jest także m.in. polska spółka kapitałowa lub osobowa, która jest kontrolowana bezpośrednio lub pośrednio przez cudzoziemca – osobę fizyczną nieposiadającą polskiego obywatelstwa lub osobę prawną mającą swą siedzibę (miejsce zarządu) za granicą. Ustawa szczegółowo określa, jaki podmiot jest uznawany za spółkę kontrolowaną przez cudzoziemca.

Ustawa o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców wprowadza kilka wyjątków od konieczności uzyskania zezwolenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na nabycie nieruchomości. Są one zawarte w art. 8 ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Przykładem takiego wyjątku jest zamiar nabycia nieruchomości przez cudzoziemca będącego obywatelem lub przedsiębiorcą państwa pochodzącym z państwa będącego stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, Konfederacji Szwajcarskiej lub Unii Europejskiej (z zastrzeżeniem nabywania nieruchomości rolnych i leśnych).

Zgodnie z art. 6 ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców nabycie nieruchomości (udziałów/akcji) przez cudzoziemca wbrew przepisom ustawy jest nieważne. W razie nabycia nieruchomości (udziałów/akcji) wbrew przepisom ustawy, o nieważności nabycia orzeka sąd także na żądanie, właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości, wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa lub wojewody albo na żądanie ministra właściwego do spraw wewnętrznych. W przypadku udziałów bądź akcji nabytych wbrew przepisom ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców także każdy udziałowiec lub akcjonariusz spółki kontrolowanej może zgłosić żądanie stwierdzenia nieważności nabycia (objęcia) udziałów bądź akcji przez sąd.

Warto pamiętać też o tym, że nabycie nieruchomości rolnych przez cudzoziemców następuje dodatkowo ograniczeniami wynikającymi z ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o kształtowaniu ustroju rolnego.

 

Foto dzięki uprzejmości fantasista / freedigitalphotos.net

Jaki wkład można wnieść na pokrycie udziałów w kapitale zakładowym spółki z o.o.?

Jaki wkład można wnieść na pokrycie udziałów w kapitale zakładowym spółki z o.o.?

Spółkę z o.o. wspólnicy muszą wyposażyć w majątek aby mogła ona prawidłowo funkcjonować. Jeśli udziałowcy dokonują tego w ten sposób, że podwyższają kapitał zakładowy spółki to otrzymują oni w zamian udziały, odpowiadające wartości wniesionego majątku do spółki. Częstym wkładem jest wniesienie określonej kwoty gotówki. Jednakże na podwyższenie kapitału zakładowego wspólnik nie musi koniecznie przeznaczać pieniędzy, gdyż ma prawo wnieść wkład niepieniężny.

Zacznijmy od wskazania co nie może być wkładem na pokrycie udziałów w kapitale zakładowym spółki z o.o. Zgodnie z art. 14 § 1 kodeksu spółek handlowych aportem nie może być: ani świadczenie pracy ani też świadczenie usług. Ponadto nie jest dopuszczalne wniesienie na kapitał zakładowy prawa niezbywalnego. Zakaz ten dotyczy np.: wniesienia prawa do korzystania z nieruchomości, na podstawie umowy najmu lub dzierżawy. Tego typu wkład nie jest dopuszczalny. Jako przykład tego, czego nie da się wnieść na podwyższenie kapitału zakładowego, może posłużyć wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie w sprawie I ACr 45/94 stwierdzający, że: “Zobowiązanie wspólnika do świadczenia w przyszłości określonej sumy pieniężnej na rzecz powstałej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie może stanowić pokrycia udziału w tej spółce“.

A więc co może być wkładem do spółki z o.o.? Przepisy kodeksu spółek handlowych rozróżniają dwa typy wkładów na pokrycie udziałów w kapitale zakładowym spółki z o.o.: wkład pieniężny oraz wkład niepieniężny. Wniesienia wkładu gotówkowego nie trzeba wyjaśniać.

W komentarzach do kodeksu spółek handlowych wyjaśnia się, że wkład niepieniężny musi spełniać trzy warunki:

  1. jest rzeczą albo innym prawem majątkowym;
  2. wkład przedstawia możliwą do ustalenia wartość ekonomiczną;
  3. wkład ten jest zbywalny (istnieje rynek na tego typu rzeczy lub prawa majątkowe) i dlatego też wkład ten może zostać wykazany w bilansie spółki jako jej aktywo.

Aby unaocznić powyższe wyjaśnienia można tytułem przykładu podać, że wkładem niepieniężnym do spółki z o.o. może zostać: nieruchomość (budynek, magazyn lub lokal), prawo użytkowania wieczystego, ruchomość (maszyna, urządzenie lokalu, towary, produkty, stany magazynowe), wierzytelności lub prawa majątkowe (patenty, znaki towarowe) oraz zorganizowana część przedsiębiorstwa lub też całe przedsiębiorstwo. Trzeba jeszcze raz zaznaczyć, że przedmiotem wkładu niepieniężnego do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością mogą być jedynie dobra majątkowe dopuszczone do obrotu prawnego i o dającej się ustalić wartości ekonomicznej. Przykład nietypowego wkładu niepieniężnego został wskazany w uchwale Sądu Najwyższego w sprawie III CZP 20/93. W odpowiedzi na pytanie: “Czy dopuszczalne jest umorzenie wierzytelności spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z wierzytelnością jej jedynego wspólnika w drodze podwyższenia kapitału poprzez konwersję wierzytelności na udziały?” Sąd Najwyższy stwierdził, że: “Pokrycie udziałów, po podwyższeniu kapitału zakładowego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, dopuszczalne jest także przez oświadczenie wspólnika o przeniesieniu – na poczet tego udziału – jego wierzytelności przysługującej mu wobec tej spółki“.

 

Foto dzięki uprzejmości stockimages / freedigitalphotos.net

Spółka z o.o. w organizacji

Spółka z o.o. w organizacji

Zgodne z art. 161 k.s.h., z chwilą zawarcia umowy spółki z ograniczona odpowiedzialnością powstaje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji.

Spółkę z o.o. w organizacji można zdefiniować jako podmiot w stanie przejściowym, który istnieje pomiędzy zawarciem umowy spółki z o.o. w formie aktu notarialnego a wpisaniem tej spółki z o.o. do rejestru przedsiębiorców, prowadzonego przez Krajowy Rejestr Sądowy.

Spółka z o.o. w organizacji, spółka jest wyposażona w podmiotowość prawną, którą wywodzi z art. 11 par. 1 k.s.h. Spółka z o.o. w organizacji nie ma natomiast osobowości prawnej.

 Podmiotowość prawna

Posiadanie podmiotowości prawnej oznacza, że spółka z o.o. w organizacji może we własnym imieniu i na własną rzecz nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana.

Ponieważ spółka z o.o. nabywa osobowość prawną dopiero z chwilą dokonania wpisu do rejestru przedsiębiorców (art. 12 k.s.h.), to do tego czasu spółka z o.o. “w organizacji” należy do kategorii podmiotów wymienionych w art. 331 k.c. tj. jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną.

Owa podmiotowość prawna ma doniosłe znaczenie praktyczne, co przejawia się w wielu płaszczyznach działalności spółki z o.o. „w organizacji”. Dla przykładu można chociażby wymienić:

  1. prawo zakładania rachunków bankowych dla spółki ( art. 49 ust. 2 pkt. 2 prawa bankowego) – rachunki bankowe spółce z o.o. w organizacji mogą być wykorzystane do wniesienia wkładów pieniężnych na pokrycie kapitału zakładowego;
  2. prawo do nabywania nieruchomości – spółka z o.o. w organizacji może samodzielnie nabyć własność nieruchomości, która dalej może posłużyć chociażby za siedzibę spółki z o.o.. Ponadto wspólnicy mogą bez żadnych przeszkód wnosić nieruchomości tytułem aportu do spółki;
  3. możliwość zawierania umów handlowych z przyszłymi kontrahentami docelowej spółki z o.o.;
  4. możliwość zatrudniania pracowników;
  5. prawo prowadzenia działalności gospodarczej.

Zasadą jest, że działalność podejmowana przez spółkę z o.o. w organizacji powinna sprowadzać się do czynności faktycznych i prawnych zmierzających do zarejestrowania spółki z o.o., w szczególności do wniesienia wkładów na pokrycie kapitału zakładowego i ustanowienia organów spółki. Tak należy rozumieć intencję ustawodawcy, który wprowadził 6-miesięczny termin na zgłoszenie spółki z o.o. w organizacji do rejestru przedsiębiorców. Wpis spółki z o.o. do rejestru przedsiębiorców ma charakter konstytutywny. Nierzadkie są natomiast sytuacje, w których zarząd spółki z o.o. w organizacji zamierza rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej jeszcze przed uzyskaniem wpisu do rejestru przedsiębiorców. Możliwość prowadzenia działalności przez spółkę z o.o. w organizacji wynika wprost z art. 14 ust. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, który stanowi, że spółka kapitałowa w organizacji może podjąć działalność gospodarczą przed uzyskaniem wpisu do rejestru przedsiębiorców.

Takie rozwiązanie pozwala na prowadzenie działalności gospodarczej przez spółkę z o.o. w organizacji, mimo niejednokrotnie czasochłonnej procedury rejestracyjnej. Należy jednak pamiętać, że spółka z o.o. w organizacji jest pełnoprawnym uczestnikiem obrotu gospodarczego, w tym też podmiotem podlegającym obowiązkom podatkowym.

Trzeba także nadmienić, iż spółka z o.o. w organizacji, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą, staje się przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego (art. 43 1 k.c.). Wobec tego w stosunkach cywilnoprawnych do spółki z o.o. w organizacji będą miały zastosowanie odpowiednie przepisy odnoszące się do przedsiębiorców m.in. wyższy stopień staranności wymagany przy wykonywaniu zobowiązań, czy też krótsze terminy przedawnienia roszczeń.

Kto może działać w imieniu spółki z o.o. w organizacji

Kodeks spółek handlowych zawiera jednoznaczny i wyczerpujący katalog podmiotów, które są uprawnione do działania w imieniu spółki z o.o. w organizacji. Zgodnie z art. 161 § 2 k.s.h. w imieniu spółki z o.o. w organizacji mogą działać członkowie zarządu lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. Reprezentacja spółki z o.o. w organizacji przez pełnomocnika ma szczególnie istotne znaczenie w sytuacji, w której wspólnicy przy zawieraniu umowy, nie ustalili i nie wybrali składu zarządu. Wybór zarządu jest jednym z warunków rejestracji spółki z o.o. w rejestrze przedsiębiorców. Do czasu powołania zarządu spółka z o.o. w organizacji może rozpocząć prowadzenie działalności jeżeli tylko wspólnicy jednomyślną uchwałą ustanowią dla niej pełnomocnika.

W chwili dokonania wpisu spółki z o.o. do rejestru przedsiębiorców, zarejestrowana spółka z o.o. wstępuje w prawa i obowiązki spółki z o.o. w organizacji.

Jaka jest odpowiedzialność?

Podmiotami, które ponoszą odpowiedzialność za działalność spółki w organizacji są osoby, które działały w jej imieniu (pełnomocnicy, członkowie zarządu). Odpowiedzialność tych osób wobec spółki z o.o. ustaje w chwili zatwierdzenia ich czynności przez zgromadzenie wspólników „pełnoprawnej” spółki z o.o. (art. 13 w zw. z art. 161 § 3 k.s.h.). Zatwierdzenie tych czynności nie odnosi jednak skutku do odpowiedzialności wyżej wymienionych osób względem wierzycieli, w stosunku do których odpowiadają oni razem ze spółką, aż do chwili wygaśnięcia tych wierzytelności. Inną kwestią jest ewentualna odpowiedzialność samych wspólników za działania spółki z o.o. w organizacji. Wspólnicy nie pełniący funkcji reprezentacyjnej w spółce (członka zarządu lub pełnomocnika) nie mogą samodzielnie działać w imieniu spółki, jednak mimo to ponoszą oni solidarną odpowiedzialność z wyżej wskazanymi osobami, do wysokości niewniesionego przez siebie kapitału zakładowego. Wspólnik może zwolnić się od tej odpowiedzialności poprzez uzupełnienie brakującego wkładu. W takiej sytuacji następuje przywrócenie odpowiedzialności spółki proporcjonalnie do wniesionego przez wspólnika wkładu. Na koniec warto wskazać, iż krąg podmiotów odpowiedzialnych za zaległości podatkowe jest zbliżony do kręgu podmiotów odpowiedzialnych względem wierzycieli z pewnymi odmiennościami (art. 116 § 4 Ordynacji podatkowej). W pierwszej kolejności za zobowiązania podatkowe odpowiada spółka samodzielnie. W dalszej kolejności mogą odpowiadać członkowie zarządu (a w przypadku ich braku: pełnomocnicy lub wspólnicy), przy czym dla powstania odpowiedzialności tych podmiotów konieczne jest spełnienie następujących warunków:

  1. egzekucja z majątku spółki musiała okazać się bezskuteczna;
  2. członek zarządu (względnie pełnomocnik lub wspólnik) nie wykazał przed organami podatkowymi, że we właściwym czasie zgłoszony został we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym czasie zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne albo zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu albo niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez winy;
  3. członek zarządu (względnie pełnomocnik lub wspólnik) nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Odpowiedzialność członków zarządu (względnie pełnomocników lub wspólników) obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu (pełnomocnika lub wspólnika).

Foto dzięki uprzejmości artur84 / freedigitalphotos.net