Pytanie:
Spółka z o.o. otrzymała pismo z KRS z wezwaniem do uzupełnienia sprawozdania z działalności. Jednak spółka z o.o. złożyła tylko uproszczone sprawozdanie finansowe przewidziane w tym roku dla jednostek mikro. Ponadto, w informacji uzupełniającej do bilansu podała wymagane dane odnośnie nabycia udziałów własnych – co jest warunkiem zwalniającym z obowiązku składania sprawozdania z działalności.
Czy pomimo zmian w prawie KRS ma prawo żądać sprawozdania z działalności? Czy wystarczy napisać im pismo z wyjaśnieniem i podaniem konkretnych przepisów o braku obowiązku składania takiego sprawozdania?
Odpowiedź:
Ustawa o rachunkowości w brzmieniu obowiązującym od 5 września 2014 r. wprowadziła możliwość sporządzenia przez jednostki mikro uproszczonego sprawozdania finansowego pod warunkiem, że jednostki te spełniają określone kryteria przewidziane przez ustawę o rachunkowości.
Wspomniana ustawa o rachunkowości, w art. 3 ust. 1a pkt 1-4 i art. 3 ust. 1b pkt 1-2, w sposób bardzo szeroki definiuje kategorie podmiotów, które można uznać za jednostki mikro w rozumieniu tej ustawy. Wśród podmiotów uprawnionych wymienione zostały między innymi spółki handlowe (osobowe i kapitałowe, w tym również w organizacji), spółki cywilne, inne osoby prawne, a także oddziały przedsiębiorstw zagranicznych, jeżeli jednostki te w dwóch poprzednich latach, a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność, nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości:
- 1 500 000 zł – w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego,
- 3 000 000 zł – w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy,
- 10 osób – w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty
Inaczej mówiąc, dla uznania, iż dane przedsiębiorstwo jest jednostką mikro, dopuszcza się przekroczenie maksymalnie jednej z wyżej wskazanych wartości. Jeżeli dane przedsiębiorstwo mieści się we wskazanych powyżej “widełkach” to może one zostać uznane za jednostkę mikro w rozumieniu ustawy.
W przedstawionym stanie faktycznym, spółka z o.o. będąca jednostką mikro złożyła uproszczone sprawozdanie finansowe. Uproszczone sprawozdanie finansowe obejmuje zakres informacji wynikający z załącznika nr 4 do ustawy o rachunkowości. Składa się ono z uproszczonego bilansu, uproszczonego rachunku zysków i strat oraz informacji uzupełniających do bilansu. W informacjach uzupełniających do bilansu przedstawione zostały informacje dotyczące nabycia udziałów własnych. Spółki z o.o. oraz inne podmioty określone w art. 49 ust. 4 ustawy o rachunkowości mogą w ten sposób zwolnić się z obowiązku sporządzenia sprawozdania z działalności jednostki.
Mając powyższe na uwadze, powstaje pytanie, czy sąd rejestrowy miał prawo żądać sprawozdania z działalności? Zgodnie z art. 23 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, sąd rejestrowy bada, czy dołączone do wniosku dokumenty są zgodne pod względem formy i treści z przepisami prawa. Nie powinno budzić wątpliwości, że interpretacja tego przepisu powinna być szeroka, wobec czego niezłożenie załącznika do wniosku z uwagi na zwolnienie ustawowe, w sytuacji w której co do zasady jest on wymagany, również podlega badaniu pod względem zgodności z prawem. W tym miejscu należy wskazać, iż przepis art. 3 ust. 1a ustawy o rachunkowości zawiera dodatkowe kryterium w zakresie możliwości uznania danego podmiotu za jednostkę mikro w rozumieniu ustawy. Dla uznania, iż mamy do czynienia z jednostką mikro, przepis ten wymaga, aby organ zatwierdzający (np.: Zgromadzenie Wspólników w spółce z o.o.) podjął decyzję w sprawie sporządzenia sprawozdania finansowego z zastosowaniem zasad odnoszących się do jednostki mikro. Wymienione zostały tu następujące przepisy, co do których organ zatwierdzający powinien zadecydować, czy mają zastosowanie:
- 46 ust. 5 pkt 4 ustawy o rachunkowości – odnoszący się do zakresu informacji zawartych w uproszczonym bilansie jednostki mikro;
- 47 ust. 4 pkt 4 ustawy o rachunkowości – odnoszący się do zakresu informacji zawartych w uproszczonym rachunku zysku i strat;
- 48 ust. 3 ustawy o rachunkowości – zwalniający z obowiązku sporządzania informacji dodatkowej, pod warunkiem przedstawienia informacji uzupełniającej do bilansu zgodnie z załącznikiem 4 do ustawy;
- 48a ust. 3 ustawy o rachunkowości – upoważniający (fakultatywnie) jednostki mikro, do nie sporządzania zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym;
- 48b ust. 4 ustawy o rachunkowości – upoważniający (fakultatywnie) jednostki mikro do nie sporządzania rachunku przepływów pieniężnych;
- 49 ust. 4 ustawy o rachunkowości – zwalniający jednostki mikro z obowiązku sporządzenia sprawozdania z działalności pod warunkiem przedstawienia w informacji dodatkowej lub jako informacje uzupełniające do bilansu, informacji dotyczących nabycia udziałów własnych.
Jeżeli organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe nie podjął decyzji w sprawie sporządzania sprawozdania finansowego z zastosowaniem przewidzianych ustawą uproszczeń, to spółka pomimo spełnienia pozostałych warunków przewidzianych w ustawie, nie będzie mogła zostać zakwalifikowana jako jednostka mikro. Należy więc podkreślić, iż organ zatwierdzający powinien w decyzji (uchwale) zadecydować o zastosowaniu któregoś z uproszczeń przewidzianych dla jednostek mikro.
Nieprzedstawienie sądowi decyzji (uchwały) organu zatwierdzającego lub niespełnienie przez spółkę pozostałych kryteriów stawianych jednostce mikro, zostanie uznane za nieposiadanie przymiotnika jednostki mikro i w konsekwencji skutkować będzie wezwaniem takiej spółki do złożenia informacji wymaganych w normalnym trybie. Nieuzasadnione złożenie uproszczonego sprawozdania, np. przy niespełnieniu warunków wymaganych dla uznania podmiotu za jednostkę mikro jest równoznaczne z nieprawidłowym złożeniem sprawozdania finansowego, co uprawnia sąd do wezwania podmiotu w trybie art. 24 ustawy o KRS. Nie ma natomiast przeszkód do przedstawienia sądowi pisma z wyjaśnieniem i podaniem konkretnych przepisów, jeżeli podjęte przez spółkę działania miały właściwą formę i były w zgodzie z przepisami prawa, w szczególności, jeżeli spółka spełnia wszystkie wymagane przepisami kryteria dla uznania danego podmiotu za jednostkę mikro. W takiej sytuacji wystarczające powinno być wykazanie, iż spółka spełniała wymagania stawiane przez ustawę o rachunkowości oraz że była ona uprawniona do złożenia uproszczonego sprawozdania finansowego.
Foto dzięki uprzejmości ddpavumba / freedigitalphotos.net
